Những con số trên được dẫn ra tại hội thảo “Cách mạng Công nghiệp 4.0 - Bước đi mới cho thị trường phân phối hàng hóa” do Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) tổ chức ngày 3/10.

Hai chủ đề chính của hội thảo là “Tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 và thị trường phân phối”; “Tối ưu hóa kênh phân phối - Chiến lược cạnh tranh cho doanh nghiệp” đã được các chuyên gia tập trung trao đổi, phân tích.

Toàn cảnh hội thảo

Lợi thế và cơ hội của Việt Nam trong phát triển bán lẻ được nhiều chuyên gia tham dự hội thảo đồng tình, tựu trung gồm: 50% dân số là người trẻ, thị trường nông thôn còn trống vắng, kênh bán hàng hiện đại mới chiếm khoảng 25% thị phần...

Biểu hiện dễ thấy về cơ hội cho ngành này là tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ nhiều năm gần đây đều đạt tăng trưởng hai con số; thị trường bán lẻ online tuy mới chiếm 5% doanh số chung nhưng triển vọng sáng sủa.

4 xu hướng mới của phân phối - bán lẻ

Triển vọng sáng đó được đặt trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tác động ngày càng sâu rộng đến mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội của đất nước, trong đó ngành bán lẻ Việt Nam.

Với sự phát triển của nền tảng và dịch vụ công nghệ, xu hướng thương mại điện tử tiếp tục có một vai trò ngày càng tăng trong ngành bán lẻ. Nhưng đồng thời, tiềm năng thị trường cùng với các thay đổi cách thức kinh doanh sang hiện đại đang hấp dẫn mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư nhày vào lĩnh vực này, khiến cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Trao đổi bên lề Hội thảo, chuyên gia thương mại Vũ Vinh Phú nhận định: Sự cạnh tranh trong hệ thống phân phối và ngành bán lẻ sẽ ngày càng mạnh mẽ với sự tham gia đa dạng của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Ông Phú dự báo, sự cạnh tranh gay gắt sẽ dẫn đến 4 xu thế phát triển chính của hệ thống phân phối - bán lẻ Việt Nam.

Thứ nhất là xu hướng tích tụ dưới hình thức mua bán sáp nhập liên doanh, liên kết hình thành những tập đoàn bán lẻ mạnh.

Thứ hai là tạo trải nghiệm đa dạng, phong phú cho khách hàng, hình thành những trung tâm mua sắm, giải trí… sử dụng nền tảng công nghệ kỹ thuật số và thiết bị di động của người sử dụng để phục vụ.

Thứ ba là xây dựng các trung tâm thu mua hàng hóa nông sản thực phẩm ở các vùng miền thời gian tới sẽ được các tập đoàn bán lẻ nhắm tới, vì cách làm này vừa quản lý được chất lượng đầu vào, vừa giảm chi phí vận chuyển tạo đầu ra với giá cả cạnh tranh…

Thứ tư là xu hướng bán hàng đa kênh, do 70% dân số Việt Nam đang sử dụng các thiết bị di động, cùng với đó là sự phát triển như vũ bão của cộng nghệ số, trí tuệ nhân tạo (Al), dữ liệu lớn (Big Data)…

Ngày nay, người tiêu dùng có thể tiếp cận mua sắm bằng nhiều kênh

Giải pháp nào cho doanh nghiệp

Thảo luận về các giải pháp cho doanh nghiệp bán lẻ trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và sự cạnh tranh gay gắt từ các thương hiệu quốc tế, bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc khu vực miền Bắc của Nielsen Việt Nam cho rằng, các doanh nghiệp bán lẻ trong hệ thống cần bắt tay nhau, đi cùng nhau.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần quan tâm hơn đến thái độ và ý kiến của người tiêu dùng, sự khác biệt giữa các vùng miền để thu hút người tiêu dùng. Đặc biệt, thương mại điện tử sẽ là chìa khóa quan trọng để tiếp cận người tiêu dùng trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay.

Ông Phú bổ sung, muốn phát triển nhanh và bền vững trong hệ thống phân phối, cần giảm bớt trung gian vô lý, chi phí vô lý và những đợt “giải cứu hàng hóa” đã xảy ra thời gian vừa qua.

Bên cạnh đó, cần có quy hoạch phát triển mạng lưới, điều kiện hạ tầng, tổ chức những vùng sản xuất hàng hóa, nhất là sản xuất nông sản thực phẩm để cung ứng một cách đều đặn, có chất lượng và hiệu quả cho hệ thống.

“Phải kiểm soát thị trường bán lẻ và quá trình vận động hàng hóa của hệ thống phân phối một cách công khai, lạnh mạnh, không phiền hà, tiêu cực. Biểu dương những chuỗi phân phối làm ăn tử tế, có trách nhiệm với nhà nước và người tiêu dùng. Nhắc nhở và xử lý những cách làm ăn chụp giật, chèn ép vô lý của những doanh nghiệp có thế mạnh, vi phạm pháp luật, trốn thuế, giản giá, sản xuất và kinh doanh hàng giả…”, ông Phú đề xuất.