Có đến 64% doanh nghiệp được khảo sát “chưa chuẩn bị gì” cho chuyển đổi xanh.

Theo báo cáo về mức độ sẵn sàng và khó khăn của doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh do Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) vừa công bố, có 48,7% doanh nghiệp đánh giá rằng giảm phát thải, chuyển đổi xanh là cần thiết/rất cần thiết, trong đó 16,9% đánh giá là rất cần thiết. Tuy nhiên, mức độ sẵn sàng cho việc chuyển này còn rất thấp.

Có đến 64% doanh nghiệp được khảo sát “chưa chuẩn bị gì” cho chuyển đổi xanh; chỉ có 5,5% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết “đã thực hiện” các hoạt động “cắt giảm lượng khí thải trong một số hoạt động trọng tâm” còn tỷ lệ doanh nghiệp “đã thực hiện theo dõi và công bố kết quả giảm phát thải hàng năm” chỉ ở mức 3,8%.

Theo đó, 50% doanh nghiệp được khảo sát cho rằng họ gặp khó khăn về vốn, các doanh nghiệp ngành công nghiệp; nông, lâm và thủy sản gặp khó khăn nhiều hơn với tỷ lệ lần lượt là 53,7% và 52,9%. Đáng chú ý, có 62,7% doanh nghiệp có doanh thu từ 1000-1500 tỷ cho rằng “gặp khó khăn về vốn”.

“Đây là một vấn đề cần sự quan tâm đặc biệt vì trong khi doanh nghiệp rất cần vốn cho giảm phát thải, chuyển đổi xanh để đón đầu các cơ hội thì tài chính xanh chưa phát triển tương ứng” – Báo cáo về Mức độ sẵn sàng và khó khăn của doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh của Ban IV nhấn mạnh.

Mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp trong hoạt động giảm phát thải, chuyển đổi xanh theo phạm vi hoạt động. (Đơn vị: %).

Ngoài nguồn vốn, vấn đề nhân sự có chuyên môn về giảm phát thải, chuyển đổi xanh cũng là khó khăn không kém khi 46,8% doanh nghiệp khảo sát lựa chọn. Kết quả thực địa cũng cho thấy doanh nghiệp không biết tìm nguồn nhân lực ở đâu do giảm phát thải là lĩnh vực mới, đặc thù.

Một số công ty thép, kết cấu thép được khảo sát cũng thông tin về việc họ gặp nhiều khó khăn trong tìm kiếm nhân sự chuyên môn để chuẩn bị trước cho việc tuân thủ CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon). “Đây là khó khăn chung hiện nay nên không có nhiều sự khác biệt giữa doanh nghiệp các ngành hay doanh nghiệp đầu tư nước ngoài với trong nước”, báo cáo lưu ý.

Khó khăn thứ ba được doan nghiệp trong khảo sát nêu ra là các giải pháp kỹ thuật cụ thể, phù hợp. Kết quả thực địa cho thấy, dù có nhiều tổ chức, công ty tư vấn tiếp cận nhưng doanh nghiệp vẫn khó đưa ra các lựa chọn cụ thể do các tổ chức, công ty tư vấn hoạt động không đồng nhất, giá tư vấn và hình thức tư vấn cũng có sự khác biệt và chênh lệch. Trong đó, chuyển đổi năng lượng là thách thức lớn đối với quá trình các doanh nghiệp chuyển đổi sang nền kinh tế xanh.

Đặc biệt, báo cáo nêu rõ, có một số doanh nghiệp nằm trong danh sách ban đầu bắt buộc phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính nhưng không biết, ví dụ như 67/69 DN ngành giấy và nhiều doanh nghiệp tại tỉnh Thái Nguyên chưa biết doanh nghiệp mình nằm trong danh sách hay doanh nghiệp ở quy mô lớn nhất mảng sản xuất dây cáp điện tại Việt Nam không hề biết đến việc buộc phải kiểm kê cho đến khi được Ban IV đề cập trực tiếp.

Trước thực tế này, bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban IV cho rằng: “Với các diễn biến chính sách từ các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ và nội luật hóa ở Việt Nam, việc các doanh nghiệp dường như chưa chuẩn bị gì sẽ tạo ra những sức ép rất lớn trong tương lai khi các quy định hết thời gian chuyển tiếp và chuyển sang giai đoạn bắt buộc tuân thủ”.