Trụ sở BoJ

Các chuyên gia phân tích cho biết, một loạt bình luận của các nhà hoạch định chính sách BoJ trong những tuần gần đây cho thấy dường như ngân hàng này đang chuẩn bị cho một sự thay đổi chính sách trong bối cảnh áp lực giá cả ngày càng tăng ở Nhật Bản - nền kinh tế vốn có xu hướng giảm phát trong nhiều năm về trước.

Ngay cả các thành viên ôn hòa trong hội đồng BoJ cũng bày tỏ sự cởi mở khi nói về việc thoát khỏi chính sách nới lỏng của cựu Thống đốc Haruhiko Kuroda và thừa nhận những thay đổi trong hoàn cảnh hiện nay có thể dẫn đến một sự điều chỉnh trong chính sách tiền tệ.

Thống đốc Kazuo Ueda trả lời phỏng vấn báo chí hôm thứ Bảy tuần trước rằng BoJ có thể thu thập đủ dữ liệu vào cuối năm để đánh giá liệu đã đủ điều kiện để tăng lãi suất ngắn hạn hay không.

Phát biểu của ông Ueda đã đẩy đồng yên và lợi suất trái phiếu Nhật Bản tăng vào thứ Hai, bổ sung vào các phát ngôn của thành viên hội đồng quản trị BoJ trước đó, như Naoki Tamura từng nói l vào tháng trước rằng ngân hàng có thể tăng lãi suất ngắn hạn một cách an toàn mà không gây tổn hại cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, với vai trò là cựu giám đốc một ngân hàng thương mại, Tamura cho rằng: “Ngay cả khi BoJ chấm dứt lãi suất âm, họ sẽ không giảm bớt việc nới lỏng tiền tệ và có thể vẫn giữ lãi suất ở mức thấp”.

Bình luận gần đây của các quan chức cho thấy đang có sự trái ngược với quan điểm từng được áp dụng dưới thời ông Kuroda, một người ủng hộ việc nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ nhằm giúp Nhật Bản thoát khỏi giai đoạn dài giảm phát.

Nó cũng cho thấy BoJ dưới sự lãnh đạo của Ueda sẽ có xu hướng ưu tiên hơn trong việc dỡ bỏ khuôn khổ chính sách của người tiền nhiệm, vốn bị cho là nguyên nhân gây ra sự bóp méo thị trường trái phiếu và làm giảm lợi nhuận của các ngân hàng.

Chuyên gia kinh tế thị trường tại Daiwa Securities và là người theo dõi lâu năm BOJ, Mari Iwashita cho rằng: “BoJ sẽ tuyên bố Nhật Bản đã đạt được lạm phát 2% và chấm dứt lãi suất âm vào tháng Tư năm sau”.

Theo nguồn tin quen thuộc với quan điểm của BOJ, để chắc chắn, BoJ không vội vàng loại bỏ dần các biện pháp kích thích cho đến khi có đủ dữ liệu cho thấy nền kinh tế có thể chịu được tác động của việc nhu cầu toàn cầu suy yếu và cho phép các công ty tiếp tục tăng lương.

Tuy nhiên, những dấu hiệu thay đổi ngày càng tăng trong nền kinh tế dễ bị giảm phát của Nhật Bản đang khiến các nhà hoạch định chính sách cởi mở hơn trong việc thảo luận về những rào cản đối với việc rút lui khỏi chính sách hiện tại, khi các dấu hiệu cho thấy họ dường như cảm nhận thời điểm để đưa ra quyết định đang đến gần.

Lạm phát đã vượt mục tiêu 2% của BoJ trong hơn một năm do các công ty chuyển chi phí cao hơn sang giá bán và tác động đến các hộ gia đình. Các công ty cũng đưa ra mức tăng lương lớn nhất trong ba thập kỷ.

Ngay cả những người có quan điểm bồ câu trong hội đồng quản trị BoJ gồm 9 thành viên cũng đã ghi nhận những thay đổi này.

Thành viên hội đồng quản trị Hajime Takata cho biết: “Tôi tin rằng nền kinh tế Nhật Bản cuối cùng cũng đã sớm nhìn thấy những dấu hiệu đạt được mục tiêu lạm phát 2% của BoJ”.

“Chúng ta cần kiên nhẫn duy trì gói kích thích tiền tệ lớn hiện tại. Đồng thời, chúng ta cần phản ứng nhanh chóng trước những bất ổn khi chúng ta nhận thấy những dấu hiệu ban đầu về một chu kỳ tích cực xuất hiện giữa tương quan tiền lương và lạm phát”, ông nói thêm.

Trong khi đó, một thành viên khác, Junko Nakagawa, đã đặt ra các điều kiện để chấm dứt lãi suất âm, đáng chú ý là niềm tin của các hộ gia đình đang tiếp tục được cải thiện.

“Khi chúng tôi thấy nhiều người chia sẻ triển vọng rằng tiền lương sẽ tiếp tục tăng, chúng tôi có thể rút lui”, ông nói.

Kể từ khi nắm quyền điều hành BoJ vào tháng Tư, ông Ueda đã từng bước tiến tới việc loại bỏ dần các biện pháp kích thích. BoJ đã điều chỉnh chính sách vào tháng 7 để cho phép lãi suất dài hạn tăng nhiều hơn, phản ánh lạm phát cao hơn.

Bước tiếp theo sẽ là bỏ hoặc tăng so với mục tiêu 0% được đặt ra cho lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm và tăng lãi suất ngắn hạn từ -0,1%.

Nhận xét gần đây của các nhà hoạch định chính sách cho thấy BoJ có thể hành động sớm hơn thị trường mong đợi. Phần lớn các chuyên gia phân tích được Reuters thăm dò vào tháng Tám cho rằng BoJ chỉ giảm quy mô kích thích sau một năm nữa. Trong khi, chưa đến một nửa chuyên gia kỳ vọng lãi suất âm sẽ kết thúc vào năm 2024.

Tuy nhiên, dường như không có sự đồng thuận trong hội đồng quản trị BOJ về thời điểm và cách thức ngân hàng sẽ dỡ bỏ khuôn khổ chính sách hiện tại của cựu Thống đốc Kuroda.

Ông Ueda cho biết BOJ có thể chấm dứt lãi suất âm nếu tin rằng lạm phát sẽ duy trì trên mức mục tiêu một cách bền vững.

Cấp phó của ông Ueda, Shinichi Uchida dường như đã đặt ra tiêu chuẩn cao hơn trong việc chấm dứt lãi suất âm khi vào tháng trước nói rằng “vẫn còn một chặng đường dài phía trước” để các điều kiện có thể được đáp ứng.

Theo một số nguồn thạo tin, triển vọng tiền lương năm tới vẫn là vấn đề quan trọng mà BoJ cần xem xét.

Các nguồn tin cho biết các công ty Nhật Bản có truyền thống khởi động các cuộc đàm phán tiền lương “shunto” mùa xuân với các công đoàn vào tháng Ba. Nhưng, BoJ có thể lấy thông tin trước các cuộc đàm phán đó thông qua các văn phòng chi nhánh khu vực và ý kiến từ các giám đốc điều hành công ty về triển vọng tiền lương.

Bên cạnh đó, triển vọng toàn cầu cũng sẽ rất quan trọng vì sự suy giảm của nền kinh tế Mỹ và Trung Quốc đang gây tổn hại cho các nhà sản xuất Nhật Bản và không giúp thúc đẩy việc tăng lương.

“Có quá nhiều điều không chắc chắn về triển vọng tiền lương và nền kinh tế Nhật Bản. BoJ có lẽ không xác định trước được thời điểm có thể thực hiện các bước tiếp theo”, một trong những nguồn tin nói.