BS. Nguyễn Thị Lương Phong - Giám đốc Đối ngoại, Công ty TNHH Sanofi Aventis Việt Nam, cho biết, về tiêu chuẩn đánh giá tổng hợp được xây dựng trên cơ sở kết hợp giữa kỹ thuật và giá, Điều 36.2.c Dự thảo quy định “Đối với gói thầu mua thuốc: Tỷ trọng điểm về kỹ thuật (K) từ 30% đến 40%, tỷ trọng điểm về giá (T) từ 60% đến 70%”. Mặc dù, so với các bản dự thảo trước tỷ trọng điểm kỹ thuật đã được tăng từ 20%-30% lên 30%-40%, nhưng thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế có tác động trực tiếp đến sức khỏe của con người nên yêu cầu chất lượng kỹ thuật cần phải có tỷ trọng cao hơn. Vì vậy, Sanofi Aventis đề xuất, “Đối với gói thầu mua thuốc: Tỷ trọng điểm về kỹ thuật (K) từ 40% đến 60%, tỷ trọng điểm về giá (T) từ 40% đến 60%”.

Đồng quan điểm này, bà Nguyễn Thu Hằng, Trưởng Bộ phận Quan hệ chính phủ & Chính sách công, Công ty TNHH Johnson & Johnson Việt Nam phân tích: “Nếu vẫn giữ tỷ trọng giá cao hơn thì dù có dùng phương pháp điểm tổng hợp để đánh giá thì thực chất sẽ vẫn quy về phương pháp giá thấp nhất, và như thế chỉ có thể chọn hàng có giá rẻ như hiện tại mà không chọn được hàng hóa có chất lượng tốt, phục vụ nhu cầu điều trị chính đáng của người bệnh. Dẫn đến hệ quả, kéo dài thời gian điều trị của bệnh nhân gây tốn kém cho quỹ Bảo hiểm Y tế, tổn thất về kinh tế cho người bệnh, tạo thêm gánh nặng cho xã hội. Johnson & Johnson Việt Nam đề xuất: “Đối với gói thầu mua thuốc: Tỷ trọng điểm về kỹ thuật (K) từ 30% trở lên và không vượt quá 50%, tỷ trọng điểm về giá (T) lớn hơn 50% và tối đa là 70%. Đối với gói thầu mua thiết bị y tế, hóa chất, vật tư xét nghiệm: Tỷ trọng điểm về kỹ thuật (K) từ 30% trở lên và không vượt quá 50%, tỷ trọng điểm về giá (T) lớn hơn 50% và tối đa là 70%”.

Thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế có tác động trực tiếp đến sức khỏe của con người nên yêu cầu chất lượng kỹ thuật phải cao hơn

Đại diện Sanofi Aventis cho biết, tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong trường hợp đặc biệt nhằm đảm bảo tiếp cận thuốc của người bệnh, các cơ chế mua sắm thỏa thuận đặc biệt với nhà sản xuất/ nhà thầu cũng được áp dụng, các thỏa thuận có thể dựa trên các yếu tố giá - sản lượng, giới hạn số lượng bệnh nhân, giới hạn mức ngân sách cố định, chi trả dựa trên hiệu quả điều trị… Đặc biệt, thỏa thuận giảm giá kèm theo điều kiện bảo mật giá cũng cần được cân nhắc áp dụng. Cơ chế bảo mật giá sẽ giúp các nhà sản xuất có thể đưa ra những mức giá linh động, phù hợp với từng điều kiện của thị trường.

Johnson & Johnson Việt Nam cũng đề xuất bổ sung khái niệm/quy định cho vật tư y tế. Trong Dự thảo Nghị định chỉ đề cập đến khái niệm “Thiết bị y tế”, mà không có khái niệm về “Vật tư y tế”. Trong khi thực tế các luật khác (ví dụ luật bảo hiểm y tế, luật khám chữa bệnh…) và văn bản dưới đều có khái niệm vật tư y tế, danh mục vật tư y tế thanh toán bảo hiểm y tế, các bệnh viện thường xuyên tổ chức các gói thầu mua sắm vật tư y tế sử dụng tại bệnh viện…

Thực tế tại các cơ sở điều trị thì ngoài các hóa chất xét nghiệm thì có một số kỹ thuật trong điều trị cần phải dùng vật tư y tế đi theo máy móc, thiết bị đặc thù để điều trị chẩn đoán cho bệnh nhân. Việc thiếu khái niệm Vật tư y tế trong dự thảo nghị định hướng dẫn thực hiện luật đấu thầu sẽ dẫn đến việc không thể thực hiện được việc mua sắm vật tư y tế dùng cho một số kỹ thuật thăm dò chức năng và điều trị cho bệnh nhân. Nên cần làm rõ khái niệm “Thiết bị y tế” có bao gồm “Vật tư y tế” hay không.

Bên cạnh đó bà Nguyễn Thu Hằng cũng cho rằng tại Điều 17, việc đánh giá, xếp hạng về uy tín của nhà thầu, chất lượng hàng hóa đã sử dụng, chỉ nên đánh giá uy tín của nhà thầu, chất lượng của hàng hóa, không đánh giá uy tín của nhà sản xuất vì kết quả đánh giá có thể bị sai lệch. Bởi, thực tế các công ty đa quốc gia khi thành lập công ty tại Việt Nam chỉ được phép thực hiện quyền nhập khẩu, quyền xuất khẩu, quyền phân phối bán buôn, không tham gia vào quá trình đấu thầu. Công ty chỉ ủy quyền cho nhà phân phối cấp 1 sau khi đã thẩm định theo quy trình rất chặt chẽ. Khi tham gia đấu thầu tại các bệnh viện thì nhà phân phối này có thể tham gia trực tiếp hoặc ủy quyền cho nhà phân phối cấp 2 tham gia đấu thầu. Giấy ủy quyền, doanh nghiệp, nhà sản xuất chỉ cấp cho nhà phân phối cấp 1 và không ủy quyền cho nhà phân phối cấp 2 (theo điều khoản của hợp đồng với nhà phân phối). Như vậy, trong trường hợp một công ty tham gia thầu, xếp thứ nhất nhưng lại không được nhà phân phối cấp 1 ủy quyền thì nhà sản xuất có nguy cơ bị nêu tên trong hệ thống đấu thầu với lý do không cung cấp giấy phép bán hàng hoặc giấy. “Trường hợp cơ quan quản lý vẫn muốn giữ điểm này thì cần có hướng dẫn cụ thể, có tiêu chí rõ ràng để nhà sản xuất được đánh giá chính xác, công khai, minh bạch”, bà kiến nghị.