Nguyên nhân chủ yếu để ECB đưa ra quyết định như vậy chủ yếu do lạm phát tại khu vực đồng tiền chung (Eurozone) đang có xu hướng giảm nhanh, trong khi nền kinh tế lại đối mặt với nhiều khó khăn.

Chỉ số giá tiêu dùng tại Eurozone chỉ tăng với tốc độ hàng năm là 1,7% trong tháng 9, lần đầu tiên trong 3 năm qua giảm xuống dưới mục tiêu 2% của ECB. Mặc dù lạm phát có thể vượt mục tiêu 2% của ECB vào cuối năm nay, nhưng dự kiến sẽ dao động quanh mức đó trong tương lai gần. ECB lưu ý rằng, “lạm phát trong khu vực vẫn ở mức cao, vì tiền lương vẫn tăng với tốc độ cao”, nhưng cũng cho biết: “Áp lực chi phí lao động sẽ tiếp tục giảm dần do lợi nhuận (của các doanh nghiệp) sẽ bù đắp một phần tác động của chúng lên lạm phát”.

Phát biểu tại buổi họp báo sau cuộc họp chính sách, Chủ tịch ECB Christine Lagarde cũng cho biết: “Chúng tôi tin rằng quá trình giảm phát đang đi đúng hướng và tất cả thông tin chúng tôi nhận được trong năm tuần qua đều hướng theo cùng một hướng - giảm”.

Lạm phát giảm tốc một phần do giá dầu thế giới hạ nhiệt, một phần cũng do động thái tăng lãi suất quyết liệt của ECB trước đó. Theo đó cơ quan này đã tăng lãi suất tổng cộng 425 điểm cơ bản trong chu kỳ thắt chặt trước đó để kiềm chế lạm phát.

Tuy nhiên, nền kinh tế Eurozone đã phải trả giá đắt cho điều đó khi lãi suất cao đã làm suy yếu đầu tư và tăng trưởng kinh tế. Dữ liệu gần đây nhất, bao gồm dữ liệu về sản lượng công nghiệp và tín dụng ngân hàng, cho thấy nền kinh tế tiếp tục đối mặt với khó khăn trong những tháng tới. Thị trường lao động cũng đang bắt đầu cho thấy một số vết nứt.

Điều này đã thúc đẩy các lời kêu gọi bên trong ECB và từ các chính trị gia từ Đức đến Ý về việc cần nới lỏng chính sách trước khi quá muộn. “ECB đã quá thận trọng trong quá khứ và thật đáng mừng khi Lagarde không mắc phải cùng một sai lầm hai lần”, Markus Ferber - một thành viên người Đức của Quốc hội châu Âu cho biết.

Với việc lạm phát hạ nhiệt trong khi nền kinh tế khu vực lại đang đối mặt với nhiều khó khăn, thị trường kỳ vọng ECB đang đặt cược tới gần 100% khả năng là cơ quan này sẽ có thêm 3 lần cắt giảm lãi suất nữa cho đến tháng 3 năm sau.

“Chúng tôi tin rằng, rủi ro giảm đối với tăng trưởng trong bối cảnh áp lực lạm phát giảm, sẽ dẫn đến nhiều đợt cắt giảm lãi suất hơn nữa bắt đầu từ tháng 12 và tiếp tục vào năm 2025 cho đến khi lãi suất trở lại mức trung lập, mà chính ECB ước tính là khoảng 2%”, Gianluigi Mandruzzato - một nhà kinh tế cấp cao tại EFG Asset Management cho biết.

Bốn nguồn tin liên quan thuộc với vấn đề này cũng nói với Reuters rằng, khả năng cắt giảm lần thứ tư vào tháng 12 là rất có thể, trừ khi dữ liệu kinh tế hoặc lạm phát bị đảo ngược trong những tuần tới. Tuy nhiên, các nguồn tin này cũng cho biết, kết quả cuộc bầu cử ở Mỹ và mối đe dọa về thuế quan thương mại mới được coi là những rủi ro chính đối với lộ trình chính sách của ECB.

Khi được hỏi về rủi ro đó, Chủ tịch ECB Lagarde cho biết bất kỳ trở ngại thương mại nào cũng là “điểm trừ” đối với châu Âu. “Bất kỳ hạn chế nào, bất kỳ sự không chắc chắn nào, bất kỳ trở ngại nào đối với thương mại đều quan trọng đối với một nền kinh tế như nền kinh tế châu Âu, vốn rất cởi mở”, bà nói và cho biết thêm rằng, ECB cũng “rất chú ý” đến những biến động giá dầu có thể xảy ra liên quan đến xung đột ở Trung Đông.

Tuy nhiên, bà cũng cho biết, ECB hiện không mong đợi suy thoái và vẫn đang làm việc với giả định rằng nền kinh tế sẽ “hạ cánh mềm”.