Lạm phát hạ nhiệt, kinh tế suy yếu

Dữ liệu của cơ quan thống kê châu Âu (Eurostat) cho thấy, lạm phát tại 20 quốc gia sử dụng chung đồng euro đã giảm xuống 1,8% vào tháng 9 từ mức 2,2% vào tháng 8, chủ yếu là do chi phí năng lượng giảm và giá hàng hóa giảm. Lạm phát cơ bản cũng giảm xuống còn 2,7% từ mức 2,8% do giá dịch vụ tăng chậm hơn.

Lạm phát đã vượt mục tiêu của ECB trong nhiều năm nay do chi phí năng lượng tăng vọt, sự đứt gãy chuỗi cung ứng do đại dịch… và nó đã lập đỉnh hơn 10% vào cuối năm 2022. Nhưng một loạt các đợt tăng lãi suất quyết liệt từ ECB đã giúp lạm phát hạ nhiệt nhanh chóng.

Theo Nomura, trên cơ sở điều chỉnh theo mùa hàng tháng, lạm phát đã chậm lại ở mức yếu nhất kể từ tháng 11/2023. Còn theo dữ liệu do Danske Bank tổng hợp, các công cụ phái sinh được sử dụng để phòng ngừa rủi ro lạm phát cho thấy lạm phát sẽ giữ ở mức dưới 2% từ quý đầu tiên của năm tới, giảm nhanh hơn nhiều so với dự báo của ECB vào tháng 9 khi cho rằng lạm phát chỉ đạt mục tiêu 2% vào cuối năm 2025.

Chủ tịch ECB Christine Lagarde cũng đã nói rằng, lạm phát hiện đang ở dưới mức cơ sở mà ECB dự đoán. Ngay cả Isabel Schnabel, một nhà hoạch định chính sách theo chủ nghĩa diều hâu của ECB cũng đã hủy bỏ cảnh báo lâu nay của mình về khó khăn trong việc kiềm chế lạm phát.

Lạm phát giảm nhanh hơn dự kiến chính là lý do khiến các nhà hoạch định chính sách của ECB đang tranh luận về việc họ nên nới lỏng chính sách tiền tệ nhanh như thế nào. Trên thực tế cơ quan này đã giảm lãi suất vào tháng 6 và tháng 9 và bà Lagarde mới đây cũng đã đưa ra tín hiệu rõ ràng về một đợt cắt giảm khác có thể diễn ra vào tháng 10 do xu hướng lạm phát là rất lạc quan.

Kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất trong tháng 10 càng trở nên hiện hữu khi các dữ liệu gần đây cho thấy sự yếu kém của nền kinh tế khu vực.

Sẽ giảm thêm lãi suất

“Nếu ECB không cắt giảm lãi suất vào tháng 10, thị trường sẽ nghĩ rằng họ đang tụt hậu và có khả năng mắc lỗi chính sách”, Mark Wall - Chuyên gia kinh tế trưởng của Deutsche Bank tại Châu Âu cho biết.

Một số nhà hoạch định chính sách của ECB cũng ủng hộ việc cắt giảm lãi suất vào tháng 10. “Rất có khả năng sẽ có một đợt cắt giảm và đây sẽ không phải là lần cuối cùng, nhịp độ phụ thuộc vào diễn biến của cuộc chiến chống lạm phát”, Thống đốc NHTW Pháp Francois Villeroy de Galhau nói với đài phát thanh franceinfo.

“Ngay cả khi chúng ta có một lần cắt giảm 25 điểm cơ bản ngay bây giờ và một lần nữa vào tháng 12, chúng ta sẽ quay lại mức chỉ 3% - vẫn trong phạm vi hạn chế cao”, Thống đốc NHTW Hy Lạp Yannis Stournaras nói với tờ Financial Times.

Hiện các nhà giao dịch đang định giá khoảng 90% khả năng ECB sẽ cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản vào ngày 17/10 tới, tăng mạnh so với mức thấp nhất là 20% khi ECB nhóm họp vào tháng trước.

Có tới 70/75 nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát mới đây của Reuters cũng dự báo ECB sẽ cắt giảm lãi suất tiền gửi 25 điểm cơ bản vào ngày 17/10 và cũng có tới 68/75 nhà kinh tế dự báo, ECB sẽ làm như vậy một lần nữa vào tháng 12, đưa lãi suất tiền gửi xuống còn 3,0% vào cuối năm.

"Với áp lực lạm phát đang giảm dần, cả lạm phát tổng thể và cơ bản, chúng tôi tin rằng ECB sẽ có thể nhanh chóng quay trở lại mức lãi suất trung lập khi quản lý được những rủi ro giảm tốc đang gia tăng đối với tăng trưởng", James Rossiter - Giám đốc chiến lược vĩ mô toàn cầu tại TD Securities cho biết.

Thậm chí giới chuyên gia kỳ vọng, động thái tháng 10 có thể là khởi đầu cho một loạt các đợt cắt giảm lãi suất liên tiếp. Hiện các nhà giao dịch cũng đang định giá tới hơn ba lần cắt giảm tại 4 cuộc họp sau tháng 10 và lãi suất tiền gửi của ECB sẽ giảm xuống chỉ còn hơn 2% trong năm tới. Trong khi có tới 41/72 (hơn 55%) nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát của Reuters dự đoán, ECB sẽ cắt giảm lãi suất hai lần trong quý tới, xuống còn 2,50% và sẽ hạ lãi suất thêm hai lần nữa vào cuối năm sau.