Theo đánh giá của TS. Võ Trí Thành - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, động thái giảm lãi suất điều hành của NHNN là phù hợp với diễn biến tình hình trong nước cũng như quốc tế. Kinh tế toàn cầu phục hồi thiếu chắc chắn, lạm phát giảm chậm và đã qua đỉnh, rủi ro hệ thống ngân hàng phát sinh tại một số quốc gia lớn và nguy cơ suy thoái kinh tế khiến nhiều NHTW điều chỉnh chậm lại đà tăng lãi suất, Fed phát tín hiệu có thể dừng tăng lãi suất sau lần điều chỉnh tăng ngày 2/5/2023.

Trong nước, 4 tháng đầu năm 2023 một số chỉ số đại diện cho tăng trưởng kinh tế tăng thấp hơn cùng kỳ. Một số tổ chức dự báo tăng trưởng GDP năm 2023 là 5,8-6,8%. Lạm phát có dấu hiệu qua đỉnh, tăng chậm lại trong 4 tháng đầu năm 2023 do tổng cầu yếu và tăng trưởng kinh tế chậm lại; đồng thời giá xăng dầu, nguyên vật liệu trong nước giảm theo xu hướng giá thế giới. So với cùng kỳ, lạm phát giảm từ mức 4,89% trong tháng 1 xuống 2,81% trong tháng 4, bình quân 4 tháng đầu năm 2023 là 3,84%; LPCB giảm từ 5,21% tháng 1 xuống 4,56% tháng 4, bình quân 4 tháng đầu năm 2023 là 4,9%. Các tổ chức quốc tế dự báo lạm phát bình quân năm 2023 khoảng 3%-5,5%.

Thị trường tiền tệ ổn định, thanh khoản hệ thống TCTD dồi dào và có dư thừa, đáp ứng nhu cầu thanh toán, chi trả của nền kinh tế. Thị trường ngoại tệ ổn định, thanh khoản thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ. Từ đầu năm 2023 đến nay, NHNN triển khai linh hoạt, đồng bộ nhiều biện pháp và công cụ CSTT để đảm bảo đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của nền kinh tế. Các giải pháp điều hành linh hoạt thanh khoản của NHNN đã góp phần bình ổn mặt bằng lãi suất thị trường, hỗ trợ TCTD giảm lãi suất huy động và giảm lãi suất cho vay đối với nền kinh tế.

Đồng quan điểm, một chuyên gia ngân hàng cho rằng, trong bối cảnh lạm phát mặc dù tăng nhưng có xu hướng chậm lại, tăng trưởng kinh tế còn nhiều khó khăn, để giảm lãi suất cho vay và thực hiện các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Theo chia sẻ của NHNN, việc tiếp tục điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành là giải pháp linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường hiện nay để hỗ trợ quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Quốc hội và Chính phủ, qua đó tiếp tục định hướng giảm mặt bằng lãi suất cho vay của thị trường, góp phần tháo gỡ khó khăn cho người vay vốn ngân hàng. Đồng thời, việc điều chỉnh giảm trần lãi suất tiền gửi bằng VND các kỳ hạn từ 1 đến dưới 6 tháng cũng hỗ trợ các TCTD giảm chi phí đầu vào, từ đó có điều kiện thuận lợi giảm lãi suất cho vay, tăng khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp và người dân, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Bên cạnh đó, NHNN đã thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp để phấn đấu giảm lãi suất cho vay nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân theo tinh thần chỉ đạo của Quốc hội và của Chính phủ tại Nghị quyết 43 và Nghị quyết 11. Cụ thể, NHNN đã chỉ đạo TCTD duy trì mặt bằng lãi suất huy động ổn định, hợp lý, phù hợp với khả năng cân đối vốn, khả năng mở rộng tín dụng lành mạnh và năng lực quản lý rủi ro; không làm ảnh hưởng đến sự ổn định của thị trường tiền tệ và mặt bằng lãi suất thị trường. Chỉ đạo TCTD kiểm soát chặt chẽ lãi suất tiền gửi để giữ ổn định mặt bằng lãi suất thị trường; Khuyến khích TCTD tiết giảm chi phí để ổn định mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh. Tháng 2/2023, NHNN đã làm việc với các NHTM đề nghị tiếp tục giảm lãi suất tiền gửi để có điều kiện giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng giảm chi phí tài chính. Theo đó, đến nay, các NHTM đã điều chỉnh giảm lãi suất tiền gửi từ 0,2-0,8%/năm.

Trên cơ sở điều hành và chỉ đạo của NHNN, về cơ bản mặt bằng lãi suất đã ổn định

Trên cơ sở điều hành và chỉ đạo của NHNN, đến nay, về cơ bản mặt bằng lãi suất đã ổn định, lãi suất phát sinh mới có xu hướng giảm dần trong tháng đầu năm 2023. Lãi suất tiền gửi bình quân phát sinh mới của các NHTM ở mức khoảng 6,3%/năm (giảm 0,18%/năm so với cuối năm 2022); lãi suất cho vay bình quân VND phát sinh mới của các NHTM ở mức khoảng 9,3%/năm (giảm 0,65%/năm so với cuối năm 2022).

NHNN cho biết, trong tháng 5/2023, thực hiện chỉ đạo của NHNN, các TCTD đã và đang có các biện pháp giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế phục hồi sản xuất kinh doanh.

Thực tế, trong thời gian gần đây các ngân hàng liên tục giảm lãi suất cho vay cũng như tung ra chương trình tín dụng lãi suất ưu đãi với quy mô lớn. Đơn cử, Agribank tiếp tục giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay đối với dư nợ trung dài hạn hiện hữu của khách hàng, thời gian áp dụng từ ngày 15/5/2023 đến hết ngày 30/9/2023. Đối với tín dụng ngắn hạn, Agribank cũng đang triển khai nhiều chương trình ưu đãi lãi suất, mức thấp nhất chỉ từ 4,5% /năm tuỳ theo kỳ hạn vay và đối tượng vay vốn.

Vietcombank quyết định triển khai giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay VND cho toàn bộ khoản vay của khách hàng cá nhân và doanh nghiệp với thời gian áp dụng trong 03 tháng từ 01/05/2023 đến hết 31/07/2023.

Hay như Sacombank tiếp tục tung gói ưu đãi 15.000 tỷ đồng cho vay phục vụ đời sống và sản xuất kinh doanh dành cho khách hàng cá nhân, áp dụng đến hết ngày 31/12/2023. Cụ thể, các khách hàng có thể vay cho mục đích phục vụ sản xuất kinh doanh ngắn hạn (bao gồm sản xuất nông nghiệp) với mức lãi suất thấp chỉ từ 8%/năm. Với mục đích vay phục vụ đời sống (mua, xây sửa nhà cửa, đất đai, tiêu dùng), khách hàng có thể hưởng mức lãi suất ưu đãi từ 9,5%/năm.

Thời gian tới, lạm phát toàn cầu được dự báo duy trì ở mức cao, các NHTW tiếp tục thắt chặt CSTT. Ở trong nước, lạm phát chung và lạm phát cơ bản cùng xu hướng giảm nhưng LPCB vẫn tương đối cao. Do đó, NHNN tiếp tục theo dõi sát diễn biến trong nước, quốc tế, dự báo lạm phát và lãi suất thị trường để điều hành lãi suất phù hợp; tiếp tục có giải pháp khuyến khích các TCTD tiết giảm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh.

Các TCTD đã và đang có các biện pháp giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế phục hồi sản xuất kinh doanh