Theo đó, Phó Thống đốc cho biết chương trình 120.000 tỷ đồng là gói hỗ trợ phục vụ mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội vì vậy có thể kéo dài một vài năm không cần giải ngân gấp, nhanh mà cần hiệu quả. Cơ chế cho vay bình thường như hiện nay, nguyên tắc tín dụng là không thể thay đổi, cho vay phải đảm bảo thu hồi nợ, an toàn vốn.

Các ngân hàng tích cực tìm người vay

Theo báo cáo của Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, đến nay mới có 28/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia Chương trình với 68 dự án; trong đó một số tỉnh đã công bố nhiều dự án là Hà Nội (6 dự án), TP.HCM (6 dự án), Bắc Ninh (6 dự án), Bình Định (5 dự án)... Trong 68 dự án thuộc 28 tỉnh, thành phố thì có 30 dự án có nhu cầu vay vốn, các dự án còn lại không có nhu cầu vay vốn do đã hoàn thành hoặc đã thu xếp nguồn vốn khác.

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú phát biểu tại Hội nghị

Trong số 30 dự án có nhu cầu vay vốn, các NHTM đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền cam kết là khoảng 7.000 tỷ đồng, trong đó, có 10 dự án đã có nhu cầu giải ngân bao gồm 07 dự án cấp tín dụng cho chủ đầu tư, 02 dự án cấp tín dụng đối với người mua nhà và 01 dự án cấp tín dụng cho cả chủ đầu tư và người mua nhà, số tiền cam kết cấp tín dụng cho 08 chủ đầu dự án là 1.965 tỷ đồng, đã được giải ngân 640 tỷ đồng; và cam kết cấp tín dụng cho người mua nhà tại 03 dự án với số tiền 7 tỷ đồng, số tiền đã giải ngân là 6 tỷ đồng.

Thông tin tại Hội nghị, ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng Giám đốc Vietcombank cho biết, sau khi nhận được chỉ đạo của NHNN, Vietcombank đã nhanh chóng triển khai các chương trình công bố sản phẩm, truyền thông rộng rãi về gói hỗ trợ này. Cho đến nay, ngân hàng đang tiếp cận khoảng 21 dự án, bao gồm cả các dự án đã đủ các điều kiện pháp lý và các dự án đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục pháp lý.

Ngân hàng này cũng đã ký hợp đồng tín dụng với 1 khách hàng, với quy mô tín dụng khoảng 500 tỷ đồng. Hiện chưa phát sinh dư nợ, song theo dự kiến đến cuối tháng 6/2024, dự nợ sẽ đạt khoảng 50 tỷ đồng và đến hết năm 2024 là 900 tỷ đồng.

Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng Giám đốc BIDV cũng khẳng định, ngân hàng này rất muốn cho doanh nghiệp vay, luôn tìm kiếm và tiếp cận khách hàng để có thể giải ngân. Với riêng gói 120.000 tỷ đồng, ngay khi NHNN có văn bản chỉ đạo, BIDV đã triển khai đến toàn chi nhánh nhưng còn nhiều thủ tục vấn đề cần giải quyết nên đến nay mới tiến cập 8 dự án, phê duyệt 4 dự án và giải ngân hơn 96 tỷ đồng.

Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng Giám đốc BIDV phát biểu tại Hội nghị

Còn tại VietinBank, ông Đỗ Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Phụ trách Ban điều hành VietinBank cho biết, ngân hàng đã tham gia 8 dự án (trong đó có 5 dự án đã cấp vốn, đã giải ngân khoảng 427 tỷ đồng) trong số 30 dự án có nhu cầu vay vốn theo gói hỗ trợ này. VietinBank rất mong muốn thực hiện cho vay hỗ trợ, tuy nhiên còn phụ thuộc nhu cầu tín dụng của khách hàng khi nhiều khách hàng sử dụng vốn tự có.

Tương tự, bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng Giám đốc Agribank cho biết, ngân hàng đã ký kết hợp đồng tín dụng với 8 dự án nhà ở xã hội, cam kết cho vay 2.500 tỷ đồng và đã giải ngân 400 tỷ đồng. Hiện ngân hàng đang tiếp cận 5 dự án mới, với tổng số tiền khách hàng vay khoảng 2.000 tỷ đồng.

Doanh nghiệp kêu khó về pháp lý

Tại Hội nghị, đại diện nhiều doanh nghiệp cũng khẳng định đã được ngân hàng tiếp cận, hướng dẫn thủ tục cũng như phổ biến điều kiện để có thể tiếp cận gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, vẫn có nhiều vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án nhà ở xã hội khiến doanh nghiệp chưa mặn mà với gói tín dụng này. Đơn cử như một số dự án còn gặp vướng mắc về mặt pháp lý, về giải phóng mặt bằng, về thủ tục tính tiền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất… Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn tới các TCTD chưa có cơ sở để cấp tín dụng cho chủ đầu tư dự án. Mặt khác, do những hạn chế về giới hạn tỷ suất lợi nhuận cũng khiến dự án nhà ở xã hội kém hấp dẫn hơn các loại hình nhà ở thương mại khác.

Toàn cảnh Hội nghị

Bên cạnh đó, qua báo cáo của NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố thì có một số địa phương chưa công bố danh mục này mặc dù Sở Xây dựng đã có văn bản đề nghị. Ngoài ra, một số dự án thuộc danh mục được công bố nhưng chủ đầu tư không có nhu cầu vay vốn (do đã hoàn thành hoặc đã vay vốn từ các nguồn khác).

Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD), tại một số thành phố lớn như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh các dự án nhà ở xã hội rất ít, quá trình thực hiện lại quá dài. Do đó, để có thể giải ngân nhanh nguồn vốn 120.000 tỷ đồng thì các địa phương giao đất sạch cho dự án thực hiện các chương trình phát triển nhà ở xã hội để doanh nghiệp thực hiện đầu tư, từ đó giải ngân vốn mới nhanh.

Kết luận Hội nghị, lắng nghe những ý kiến cả từ phía doanh nghiệp và ngân hàng, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho rằng, cả hai bên cần thông cảm, chia sẻ với nhau, từ đó tạo nên mối quan hệ cộng sinh để có thể cùng phát triển. Dưới góc độ doanh nghiệp, Phó Thống đốc mong muốn, các doanh nghiệp hiểu rõ gói tín dụng này, xác định rằng để phát triển dự án, nguồn vốn ngân hàng chỉ là hỗ trợ, các doanh nghiệp phải tập trung nguồn lực của mình, tăng cường năng lực tài chính của dự án, có tính chất khả thi. Có như vậy ngân hàng cho vay cũng mạnh dạn hơn.

Dưới góc độ ngân hàng, Phó Thống đốc yêu cầu các ngân hàng tích cực đẩy mạnh triển khai gói tín dụng này, trong đó đẩy mạnh công tác truyền thông tới các khách hàng với các thông tin đầy đủ, chi tiết, rõ ràng và các ưu điểm của Chương trình để khách hàng nắm bắt đúng, đủ. Ngoài ra, chủ động phối hợp với khách hàng, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố và các cơ quan tại địa phương để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc khi triển khai cho vay theo Chương trình.

Đối với NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố, cần chủ động làm việc với các cơ quan tại địa phương để nắm bắt thông tin về các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư trên địa bàn. Phó Thống đốc cũng yêu cầu NHNN chi nhánh có đường dây nóng, sẵn sàng tiếp nhận ý kiến từ doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận gói hỗ trợ.

“Quan điểm cho vay, giải ngân của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng là đúng mục tiêu, đúng đối tượng của gói hỗ trợ này, hướng tới nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp. Do đây là gói hỗ trợ phục vụ mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội vì vậy có thể kéo dài một vài năm cho nên không giải ngân thật gấp thật nhanh. Nhưng những dự án đủ điều kiện thì phải được giải ngân ngay”, Phó Thống đốc nhấn mạnh và khẳng định, đây là gói tín dụng từ nguồn vốn thương mại nên cơ chế cho vay bình thường. Nguyên tắc tín dụng kể cả cho vay nhà ở xã hội không hạ chuẩn, tạo mọi điều kiện thuận lợi về thủ tục, thời gian nhưng phải đảm bảo thu hồi nợ, an toàn vốn.