Thảo luận tại Hội trường về việc tổng kết thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 về thí điểm xử lý nợ xấu (XLNX) của các TCTD vừa diễn ra, đa số đại biểu Quốc hội đánh giá cao những nỗ lực và sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, vai trò đầu mối của NHNN cũng như sự tham gia vào cuộc của các bộ, ngành trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn, tổ chức phối hợp, triển khai thực hiện. Các đại biểu thống nhất đề xuất kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42, tiến tới luật hóa nghị quyết này để phát huy tính hiệu quả...

Đại biểu Cầm Thị Mẫn (Thanh Hoá) và nhiều đại biểu khác cho biết, qua theo dõi thực tiễn từ các địa phương và thông qua các báo cáo của Chính phủ về tổng kết thi hành cho thấy, Nghị quyết 42 của Quốc hội khóa XIV đã tạo hành lang pháp lý cần thiết cho công tác XLNX của các TCTD, mang lại chuyển biến tích cực thể hiện định hướng, chính sách đúng đắn của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, qua đó củng cố niềm tin của xã hội, góp phần quan trọng vào kết quả triển khai kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020 theo Nghị quyết số 24/2016 của Quốc hội khóa XIV và Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với XLNX giai đoạn 2016-2020 theo Quyết định số 1058 của Thủ tướng Chính phủ.

Xử lý nợ xấu hiệu quả giúp khơi thông nguồn lực cho phát triển kinh tế

Cụ thể theo Báo cáo tổng kết của Chính phủ, lũy kế từ ngày 15/8/2017 đến 31/12/2021 toàn hệ thống các TCTD đã xử lý được 380,2 nghìn tỷ đồng, đạt hơn 70% tổng số nợ xấu được xác định theo Nghị quyết 42 tại thời điểm 15/8/2017 và bằng 47,9% tổng số nợ xấu được xác định theo Nghị quyết 42 tại thời điểm ngày 1/12/2021, đạt trung bình khoảng 5,67 nghìn tỷ đồng/tháng. Trước khi Nghị quyết 42 có hiệu lực chỉ đạt khoảng 2,15 nghìn tỷ đồng/tháng. Con số này khẳng định rõ hiệu quả từ các quy định của Nghị quyết 42 mang lại.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 42 đã tạo cơ chế xử lý hiệu quả, kiểm soát chặt chẽ các khoản nợ xấu và xử lý tài sản bảo đảm các khoản nợ xấu của các TCTD. Đặc biệt, sau khi Nghị quyết 42 ban hành có hiệu lực, ý thức trả nợ của khách hàng được nâng cao, một số quy định tại Nghị quyết 42 đã được các TCTD, VAMC áp dụng có hiệu quả trên thực tế...

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, đại biểu cũng cho rằng, trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện vẫn còn những khó khăn, vướng mắc. Do vậy, Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động, phân tích rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan của những tồn tại, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết; từ đó, đề xuất những giải pháp phù hợp với tình hình hiện nay, nhất là khi kinh tế thế giới giai đoạn 2021-2025 được dự báo diễn biến khó lường, sự tác động bất lợi do tình hình dịch bệnh Covid-19 bùng phát toàn cầu thời gian qua sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Điều này sẽ tác động tiêu cực đến thu nhập của các cá nhân, hộ gia đình và kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, dẫn đến khả năng trả nợ của khách hàng vay suy giảm, nợ xấu sẽ có khả năng gia tăng trong thời gian tới.

“Xuất phát từ những lý do nêu trên, cá nhân tôi thống nhất cao chủ trương Quốc hội thông qua việc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết 42 về thí điểm XLNX của các TCTD tại kỳ họp này để tránh tạo ra khoảng trống pháp lý khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực thi hành. Đồng thời, đề nghị Chính phủ, NHNN trong thời hạn kéo dài thực hiện Nghị quyết cần nghiên cứu, phân tích, đánh giá các vấn đề thực tiễn đặt ra, đề xuất luật hóa quy định về XLNX nhằm tạo hành lang pháp lý ổn định cho công tác XLNX của các TCTD, đáp ứng yêu cầu khơi thông nguồn vốn, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân trong phát triển sản xuất, kinh doanh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước”, đại biểu Cầm Thị Mẫn phát biểu.

Đại biểu Lê Đào An Xuân (Phú Yên) cũng chỉ ra việc thực hiện có một số vướng mắc phát sinh từ chính những quy định của Nghị quyết. Do vậy, việc gia hạn lại toàn bộ nội dung Nghị quyết sẽ không giải quyết được toàn bộ mục tiêu đặt ra ban đầu mà chỉ mang tính xử lý tức thời trong thời gian Chính phủ chưa kịp tham mưu để trình Quốc hội các quy định phù hợp với thực tiễn. Để đảm bảo sửa đổi kịp thời các nội dung không còn phù hợp, đảm bảo sự kế thừa liên tục và đáp ứng yêu cầu của thực tiễn phát sinh, đại biểu đề nghị Quốc hội cần xem xét bổ sung đối tượng điều chỉnh của nghị quyết, trong đó có việc xử lý các khoản nợ xấu mới phát sinh từ sau thời hiệu của Nghị quyết 42.

“Đề nghị bổ sung các quy định về xử lý đối với các khoản nợ xấu không còn tài sản đảm bảo. Trên địa bàn tỉnh Phú Yên hiện nay có khoảng gần 40% nợ xấu không còn tài sản đảm bảo để xử lý do doanh nghiệp phá sản hoặc giải thể. Những khoản nợ này đã treo trong khoảng thời gian dài, có khoản nợ trên 20 năm, rất cần tới giải pháp để xử lý các loại này mang tính đặc thù riêng”, đại biểu dẫn chứng.

Thống nhất với việc kéo dài thực hiện Nghị quyết 42 trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều khó khăn như hiện nay, song đại biểu Bùi Mạnh Khoa (Thanh Hóa) đề nghị cần nâng cao năng lực quản trị của các TCTD, đặc biệt trong công tác thẩm định giá trị tài sản bảo đảm, công tác quản lý tài sản của các TCTD trong quá trình cho vay. NHNN cần tăng cường kiểm tra, chỉ đạo các TCTD thực hiện nghiêm túc việc thẩm định tài sản để hạn chế tình trạng tiêu cực trong việc thẩm định tài sản cho vay. Có như vậy mới hạn chế được sự gia tăng các khoản nợ xấu.

Đại biểu Nguyễn Việt Hà (Tuyên Quang) cũng đề nghị Quốc hội cho phép kéo dài việc áp dụng toàn bộ Nghị quyết số 42 và đưa nội dung này vào nghị quyết chung của kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV.

Để công tác XLNX trong thời gian tới đạt hiệu quả cao hơn, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan liên quan trong việc hoàn thiện và triển khai các văn bản hướng dẫn thực hiện nghị quyết nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong thực thi tác nghiệp giữa các cơ quan, khắc phục các hạn chế trong triển khai nghị quyết thời gian qua. Bên cạnh đó, đề nghị Quốc hội sớm luật hóa các quy định về XLNX, bởi những kết quả Nghị quyết mang lại đã chứng minh tính đúng đắn, cần thiết của việc ban hành quy định pháp luật cho công tác XLNX.

“Hiện nay việc triển khai Nghị quyết còn một số nội dung vướng mắc trong thực hiện cần rà soát để sửa đổi, bổ sung cho hoàn thiện như quy định về thu giữ tài sản bảo đảm, về thủ tục rút gọn thứ tự ưu tiên thanh toán. Do vậy, tôi đề nghị Quốc hội giao cho Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, đánh giá các nội dung của Nghị quyết 42 cũng như các quy định của Luật Các TCTD và các quy định pháp luật khác có liên quan để sớm luật hóa các quy định về XLNX, tạo hành lang pháp lý vững chắc, ổn định và hoàn thiện hơn trong công tác XLNX”, đại biểu nhấn mạnh.