Điểm sáng lãi suất, tỷ giá

Tại Họp báo triển khai nhiệm vụ ngành Ngân hàng năm 2024, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhận định, 2023 là năm hết sức đặc biệt đối với hoạt động kinh tế - xã hội nói chung và hoạt động ngân hàng nói riêng. Mặc dù chặng đường đã qua có rất nhiều khó khăn, thách thức nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã chủ động bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ để kịp thời điều chỉnh chính sách; ban hành và thực hiện đồng bộ, tối ưu các công cụ, giải pháp điều hành chính sách tiền tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát khoảng 3,25%, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế, đảm bảo sự phát triển an toàn của hệ thống các TCTD.

Theo đó trong năm 2023, NHNN liên tục 4 lần điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành, với mức giảm 0,5-2,0%/năm; Đồng thời, chỉ đạo các TCTD tiết giảm chi phí và áp dụng đồng bộ các biện pháp giảm mặt bằng lãi suất cho vay. Đến nay, mặt bằng lãi suất đã giảm hơn 2,0%/năm so với cuối năm 2022. “Lãi suất huy động bình quân của các NHTM tại các giao dịch mới phát sinh ở mức 3,9%/năm, lãi suất cho vay bình quân tại các giao dịch mới phát sinh ở mức 6,7%/năm, giảm trên 2% so với thời điểm cuối năm 2022. Do đó, lãi suất huy động và cho vay tại các ngân hàng ở thời điểm hiện tại đang thấp hơn khá xa so với trước đại dịch Covid-19”, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN), thông tin thêm.

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú chủ trì buổi họp báo

Bên cạnh đó năm 2023, nhờ sự điều hành linh hoạt, phù hợp với tình hình trong và ngoài nước của NHNN, tỷ giá tiếp tục là điểm sáng, góp phần hấp thụ các cú sốc bên ngoài, giữ ổn định thị trường ngoại tệ và hạn chế các biến động lớn trong ngắn hạn của tỷ giá. Đến hết năm 2023, tỷ giá tăng 2% - mức biến động thuộc nhóm thấp nhất thế giới trong bối cảnh đồng nội tệ nhiều quốc gia mất giá tới 12-17%. Thanh khoản thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ. Nhờ đó, NHNN đã mua được ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối nhà nước. “Lạm phát ổn định, dự trữ ngoại hối tăng là những yếu tố góp phần để Fitch nâng cao xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Đối với điều hành tín dụng, bên cạnh điều chỉnh giảm mạnh lãi suất, NHNN triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp, chính sách, chương trình tín dụng, tập trung mọi nguồn lực để đảm bảo cung ứng đủ vốn cho nền kinh tế. Trong đó, tập trung hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về cho vay, đơn giản hóa thủ tục, giảm bớt hồ sơ vay, đẩy mạnh kết nối ngân hàng - doanh nghiệp trên toàn quốc; gia tăng các chương trình, sản phẩm tín dụng đặc thù, ưu đãi... tạo điều kiện thuận lợi hơn để người dân, doanh nghiệp tiếp cận tín dụng ngân hàng.

Với việc triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp của NHNN, đến cuối năm 2023, tăng trưởng tín dụng đạt khoảng 13,5% sát với mục tiêu đặt ra từ đầu năm.

Quyết liệt triển khai các chính sách hành động

Năm 2024, triển vọng kinh tế toàn cầu và thị trường quốc tế tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong nước, nền kinh tế dự kiến vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Trong bối cảnh đó, Phó Thống đốc cho biết, NHNN tập trung vào một số định hướng, giải pháp trọng tâm. Cụ thể, NHNN theo dõi sát diễn biến, tình hình kinh tế thế giới, trong nước để điều hành chủ động, linh hoạt, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, phối hợp hài hòa, chặt chẽ với các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế gắn với kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ, ngoại hối và hệ thống ngân hàng.

Điều hành lãi suất phù hợp với diễn biến thị trường, kinh tế vĩ mô, lạm phát và mục tiêu chính sách tiền tệ; khuyến khích các TCTD tiết giảm chi phí, đơn giản hóa thủ tục cấp tín dụng, tăng cường ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số vào quy trình cấp tín dụng, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ nền kinh tế. Điều hành tỷ giá linh hoạt nhằm ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Đặc biệt, trong công tác tín dụng, NHNN sẽ điều hành chủ động, linh hoạt, phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế. Đồng thời, tiếp tục chỉ đạo các TCTD hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu) theo chủ trương của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Chia sẻ thêm quan điểm về điều hành tín dụng, Phó Thống đốc cho biết, NHNN sẽ hết sức nỗ lực triển khai các giải pháp tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho người dân, doanh nghiệp. Nhưng sức hấp thụ vốn của nền kinh tế phụ thuộc vào cả yếu tố chủ quan và khách quan, chứ riêng ngành Ngân hàng không thể làm cầu tín dụng tăng. Yếu tố khách quan, môi trường kinh tế cải thiện mới kích cầu đầu tư, cầu tiêu dùng tăng. Còn yếu tố chủ quan, về phía doanh nghiệp cần nâng cao sức khoẻ, năng lực của mình. Các TCTD cũng phải tạo điều kiện thuận lợi hơn, thông qua cắt giảm thủ tục không cần thiết và mạnh dạn hơn trong cho vay.

Về lãi suất, theo đánh giá của lãnh đạo NHNN, mặt bằng lãi suất chung đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 20 năm qua và nhiều NHTM cho biết lãi suất không thể thấp hơn được nữa. Ngoài ra, Phó Thống đốc yêu cầu, NHTM cần tiếp tục thể hiện trách nhiệm hơn trong việc thúc đẩy tăng trưởng tín dụng. Về phía NHNN, sẵn sàng xem xét tăng chỉ tiêu tín dụng cho các ngân hàng nhưng trong điều kiện vĩ mô của nền kinh tế cho phép và quan trọng nhất là phải đảm bảo chất lượng tín dụng, dòng vốn hiệu quả, đúng mục đích.

Theo Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú, năm 2024, với mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15%, ước tính khoảng 2 triệu tỷ đồng sẽ được đưa vào nền kinh tế. “Năm nay sẽ là năm quyết liệt hành động của ngành Ngân hàng để đạt được các mục tiêu điều hành đặt ra”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.