Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sản lượng sữa hiện nay mới chỉ đáp ứng được 30 - 33% nhu cầu. Mỗi năm nước ta phải bỏ ra hàng tỷ USD để nhập khẩu sữa. Số liệu Tổng cục Thống kê cho thấy, tình sản xuất của các DN ngành sữa thuận lợi và sản lượng tăng ở cả phân khúc sữa tươi và sữa bột. Trong quý I/2018, sản lượng sữa tươi và sữa bột đạt lần lượt 340,2 triệu lít và 36,7 nghìn tấn. Tuy nhiên tình hình nhập khẩu sữa và sản phẩm từ sữa quý I/2018 tăng 6,1% so với cùng kỳ 2017 đạt 228 triệu USD.

Ngành sữa tập trung đầu tư công nghệ để nâng cao năng lực

Theo dự báo, sang quý II/2018, khi Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) được Việt Nam cùng 10 nước thành viên chính thức ký ngày 9/3/2018 thì sữa và các sản phẩm từ sữa nhập khẩu sẽ ồ ạt vào thị trường Việt Nam, điều này gây sức ép lên các DN ngành sữa trong nước.

Ths. Phan Thanh Huyền, Học viện Chính sách phát triển - Bộ KH&ĐT cho rằng, chuỗi giá trị là mô hình phổ biến trong cách thức tổ chức sản xuất của ngành công nghiệp sữa ngày nay ở hầu hết các quốc gia trên thế giới.

Theo đó, chuỗi giá trị sữa bao gồm tất cả những cá nhân hoặc DN liên quan đến hoạt động sản xuất, vận chuyển, chế biến sữa (đóng gói và lưu trữ) và phân phối các sản phẩm sữa đến người tiêu dùng cuối cùng. Chuỗi giá trị hoạt động hiệu quả khi mỗi công đoạn của chuỗi cung cấp cho sản phẩm giá trị gia tăng tối đa với chi phí tối thiểu có thể.

Tuy nhiên, hoạt động của chuỗi giá trị ngành sữa tại các quốc gia đang phát triển còn nhiều vấn đề tồn tại, đặc biệt là đối với các hộ sản xuất vừa và nhỏ, những thành viên đông đảo nhất trong chuỗi giá trị ngành. Chính vì vậy cần nâng cao năng lực cũng như sự kết nối giữa các DNNVV tham gia vào chuỗi giá trị ngành nói riêng.

Trên thực tế, ngành sữa trong nước vẫn phụ thuộc rất nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu. Điều này khiến DN không chủ động được số lượng, chất lượng và đơn giá sản phẩm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Để cạnh tranh thị phần với các thương hiệu sữa nước ngoài, các DN lớn trong nước như Vinamilk, TH True Milk, Mộc Châu Milk… đều đã chủ động đầu tư công nghệ, mở rộng quy mô cũng như xây dựng vùng nguyên liệu tại chỗ. Đặc biệt là xây dựng chuỗi giá trị để nâng cao giá trị của DN.

Các công ty sữa lớn ở Việt Nam không chỉ có những trang trại nuôi bò riêng mà còn ký kết với bà con nông dân, thu mua sữa bò giúp tăng thu nhập của các hộ chăn nuôi. Đồng thời liên kết với các DNNVV trong nhiều lĩnh vực từ kho vận, vận chuyển đến hệ thống phân phối…

Ông Ngô Minh Hải, Phó Tổng giám đốc TH True Milk cho biết, Tập đoàn TH True Milk là một trong số ít các DN tư nhân tại Việt Nam đã triển khai chuỗi sản xuất khép kín. Trong đó mô hình sản xuất sữa TH True Milk là một điển hình. Đây là chuỗi sản xuất từ trang trại, nhà máy cho đến hệ thống phân phối sản phẩm tới tay người tiêu dùng. Hay nói cách khác đây là chuỗi giá trị từ trang trại đến bàn ăn của mọi gia đình.

Về trang trại thì tập đoàn đã có những cánh đồng quy mô lớn và hoàn toàn được cơ giới hóa từ tất cả các khâu từ canh tác đến thu hoạch, tạo vùng nguyên liệu năng suất cao cung cấp thức ăn chủ lực cho hệ thống trang trại nuôi bò sữa tập trung quy mô lớn với tổng đàn 45.000 con bò sữa. Ngoài ra còn vùng nguyên liệu mở theo mô hình liên kết nông hộ tạo ra vùng thức ăn bổ sung. Qua đó chúng tôi có thể trao đổi giống, phân bón, kỹ thuật với bà con chăn nuôi và đã tạo ra nguồn thu nhập ổn định, lâu dài cho bà con nông dân.

Trang trại bò sữa của TH áp dụng quy trình chăm sóc và quản lý đàn bò theo công nghệ tiên tiến trên thế giới như phần mềm quản lý đàn, gắn thẻ chíp để nhận diện, giám sát, thu thập các dữ liệu sức khỏe từng cá thể bò. Hệ thống vắt sữa tự động công nghệ cao đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn. Nhà máy sữa tươi sạch với công nghệ chế biến sữa hiện đại hàng đầu thế giới và quy mô nhà máy lớn nhất Đông Nam Á.

Mọi dây chuyền chế biến, đóng gói được tự động hóa. Về hệ thống phân phối, Tập đoàn đã xây dựng hệ thống bán lẻ, chuỗi cửa hàng TH True Milk riêng với trên 200 cửa hàng. Đồng thời còn phân phối tại các đại lý, siêu thị trên toàn quốc.