Doanh nghiệp thiếu thông tin

Trong khi đó, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để xuất khẩu thực phẩm sang thị trường Halal toàn cầu. Chúng ta đang có thế mạnh về xuất khẩu nông, thủy sản với tiêu chuẩn cao; cơ cấu hàng xuất nhập khẩu của nước ta mang tính bổ sung đối với thị trường các nước Hồi giáo; có điều kiện tận dụng cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới...

Một nhà hàng Halal, chuyên phục vụ người Hồi giáo tại Đà Nẵng

Nhằm tiếp cận và khai thác thị trường này, trong thời gian qua, các cơ quan chức năng và nhiều địa phương trong cả nước đã và đang đẩy mạnh các hoạt động thông tin, tuyên truyền về chính sách thương mại, văn hóa, tập quán tiêu dùng của thị trường Hồi giáo đến doanh nghiệp; đồng thời hỗ trợ xúc tiến thương mại, tiếp cận, tham gia hiệu quả thị trường thực phẩm Halal…

Nhưng dù có cơ hội, song theo bà Nguyễn Minh Phương, Trưởng phòng Tây Á - Châu Phi (Vụ Thị trường Châu Á - Châu Phi, Bộ Công Thương), Việt Nam mới tham gia thị trường Halal ở giai đoạn đầu, năng lực xuất khẩu sản phẩm Halal còn thấp, vì thế vẫn chưa thực sự chiếm được thị phần đáng kể trong lĩnh vực này.

Ngoài ra, Halal còn là khái niệm ít được biết đến, quy định về thẩm tra, cấp chứng nhận Halal có xu hướng ngày càng khắt khe hơn, đa dạng và phức tạp hơn. Hơn nữa, xuất khẩu sản phẩm Halal của doanh nghiệp Việt Nam cũng chịu sự cạnh tranh gay gắt từ các nước trong khu vực. Đặc biệt là đến nay, nhiều doanh nghiệp Việt còn thiếu thông tin về thị trường, văn hóa, quy định thương mại và tập quán kinh doanh, tiêu dùng để tiếp cận thị trường Halal trong và ngoài nước…

Công ty TNHH Mỹ Phương Food ở TP. Đà Nẵng là một trong những doanh nghiệp ở địa phương đã tham gia xuất khẩu sang thị trường Trung Đông sau khi có chứng nhận Halal. Bà Mai Thị Ý Nhi, Giám đốc điều hành công ty cho biết, thị trường Halal đầy tiềm năng, nhưng để chinh phục được thì còn nhiều thách thức. Đơn cử, doanh nghiệp muốn được chứng nhận Halal phải có đủ thông tin và kiến thức, đâu là sản phẩm được phép và không được phép theo Luật Hồi giáo. Về nguyên liệu, sản phẩm 100% thuần thực vật nên dễ dàng đáp ứng yêu cầu về nguyên liệu Halal, tức không được sử dụng nguyên liệu Haram như heo, sản phẩm có cồn hay dẫn xuất về chúng… Đặc biệt, các sản phẩm Halal và không Halal không thể được sản xuất trong cùng chung một dây chuyền...

Doanh nghiệp cần được “tiếp sức”

Khu vực miền Trung - Tây Nguyên đã và đang trở thành vùng sản xuất một số sản phẩm nông sản chủ lực quy mô lớn như cà phê, cao su, hồ tiêu, cây ăn quả… Đây là những sản phẩm phù hợp nhu cầu của thị trường Hồi giáo… Bên cạnh đó, ngành du lịch ở địa phương cũng khá phát triển, đây là những điều kiện thuận lợi để khai thác thị trường Halal.

Ở khu vực miền Trung, TP. Đà Nẵng có thế mạnh và tiềm năng lớn đối với các sản phẩm thủy sản, thực phẩm, sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu, OCOP. Ngoài ra, Đà Nẵng cũng xác định du lịch là một trong năm lĩnh vực kinh tế mũi nhọn của thành phố... Tiềm năng xuất khẩu của Đà Nẵng sang thị trường các nước Hồi giáo cũng như thu hút du khách từ thị trường các nước Hồi giáo là rất lớn. Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp quan tâm và có sản phẩm, dịch vụ đạt tiêu chuẩn Halal khá khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng vốn có của địa phương.

Để có thể tiếp cận và “chiếm lĩnh” được thị trường Halal, ông Nguyễn Hữu Hạnh, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Đà Nẵng cho rằng, việc xây dựng hạ tầng, từ chuỗi cung ứng đến đảm bảo tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn Halal là vấn đề cần đặt ra một cách nghiêm túc, cho các hoạt động sản xuất kinh doanh sản phẩm của doanh nghiệp có nhu cầu thâm nhập và phục vụ du khách từ thị trường rộng lớn, tiềm năng này.

Trong khi đó, theo đại diện Công ty TNHH Phước Trọng Đại (TP. Đà Nẵng), cần có hội, nhóm với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp đã và đang tiếp cận thị trường Halal để có thể học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm lẫn nhau. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái cũng như cộng đồng doanh nghiệp làm sản phẩm Halal tại Việt Nam. Tiêu chuẩn Halal không chỉ dừng ở khâu sản xuất mà còn đi vào cả các khâu phân phối, dịch vụ và tiêu dùng. Với doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc đầu tư như vậy tốn chi phí lớn, nếu phát triển manh mún rời rạc thì khó lâu dài. Bởi vậy, việc có những hội nhóm cùng chung mục tiêu thì có thể kết hợp, từ đó tiết giảm chi phí.