Có thể tăng lãi suất vào tháng tới

Cuộc họp chính sách tiền tệ tháng 6 của BOJ đã kết thúc hôm 14/6 với việc giữ lãi suất ngắn hạn ở mức 0-0,1%. Tuy nhiên phát biểu tại buổi họp báo sau đó, Thống đốc BOJ Kazuo Ueda cho biết ông không loại trừ khả năng sẽ tăng lãi suất vào tháng 7 vì đồng yên yếu đã đẩy chi phí nhập khẩu lên cao. “Tùy thuộc vào dữ liệu kinh tế và giá cả vào thời điểm đó, tất nhiên có khả năng chúng tôi có thể quyết định tăng lãi suất và điều chỉnh mức độ hỗ trợ tiền tệ vào tháng 7”, ông nói.

Trụ sở NHTW Nhật Bản

Còn nhớ tại cuộc họp chính sách tháng 3, BOJ đã chính thức chấm dứt chính sách lãi suất âm đã được áp dụng suốt từ năm 2016, đánh dấu một bước ngoặt trong việc thoát khỏi chương trình kích thích tiền tệ khổng lồ đã kéo dài hàng thập kỷ.

Với việc lạm phát vượt quá mục tiêu 2% trong hai năm qua, cơ quan này cũng đã phát đi tín hiệu sẽ tiếp tục tăng lãi suất ngắn hạn lên mức không làm hạ nhiệt cũng như không làm nền kinh tế quá nóng, mức lãi suất được các nhà phân tích cho là ở khoảng 1-2%.

Tuy nhiên việc bình thường hóa chính sách tiền tệ của BOJ dường như đang bị cản trở bởi tiêu dùng nội địa yếu ớt đang che mờ triển vọng kinh tế. Thế nhưng dù cũng thừa nhận những dấu hiệu yếu kém gần đây trong tiêu dùng, song ông Ueda vẫn tin tưởng chi tiêu tiêu dùng có thể sẽ tăng do các đợt giảm thuế theo lịch trình, thanh toán tiền thưởng mùa hè và tiền lương tăng giúp tăng thu nhập hộ gia đình.

Bình luận về vấn đề này, Katsuhiro Oshima - Nhà kinh tế trưởng tại Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities cho biết, BOJ có lẽ muốn "đặt nền móng" để việc đảo chiều chính sách không trở thành một điều bất ngờ. “Nó tương tự như cách Cục Dự trữ Liên bang Mỹ công bố trước hướng dẫn trung và dài hạn về việc cắt giảm lãi suất, để tránh làm tăng thêm sự không chắc chắn tại mỗi cuộc họp chính sách”, ông nói.

Vì vậy nhiều nhà đầu tư hiện đang kỳ vọng BOJ sẽ tăng lãi suất một lần nữa trong năm nay. Kết quả cuộc khảo sát do Reuters thực hiện từ ngày 3/6 đến ngày 7/6 cho thấy, gần một nửa số nhà kinh tế dự kiến BOJ sẽ tăng lãi suất trong quý 3, trong khi 43% khác cho rằng điều đó xảy ra vào quý 4.

Sẽ thu hẹp bảng tài sản

Bên cạnh việc tăng lãi suất, hiện BOJ cũng chịu áp lực phải bắt tay vào thắt chặt định lượng (QT) và thu hẹp bảng cân đối tài sản khổng lồ của mình để đảm bảo tác động của việc tăng lãi suất trong tương lai được truyền dẫn vào nền kinh tế một cách hiệu quả.

Bởi vậy mặc dù vẫn giữ nguyên tốc độ mua trái phiếu hàng tháng ở mức khoảng 6 nghìn tỷ yên (38 tỷ USD) tại cuộc họp chính sách tháng 6; song BOJ đã quyết định trình bày chi tiết về kế hoạch cắt giảm lượng nắm giữ trái phiếu trong vòng 1 đến 2 năm tới tại cuộc họp tiếp theo vào ngày 30-31/7, sau khi thu thập quan điểm từ những thành viên của thị trường.

“Trong việc cắt giảm việc mua trái phiếu, điều quan trọng là phải đảm bảo tính linh hoạt để đảm bảo sự ổn định của thị trường, đồng thời thực hiện việc đó ở hình thức có thể dự đoán được”, Thống đốc Ueda cho biết tại buổi họp báo và nói thêm rằng mức độ cắt giảm có thể sẽ là “đáng kể”.

Tuy nhiên, một số nhà kinh tế cho rằng cần phải đợi đến tháng 7 vì đây là dấu hiệu cho thấy BOJ sẽ thận trọng trong việc điều chỉnh chính sách tiền tệ trong thời gian tới.

“Quyết định hôm nay cho thấy BOJ rất thận trọng trong việc giảm lượng mua trái phiếu, điều đó có nghĩa là ngân hàng trung ương cũng thận trọng trong việc tăng lãi suất”, Takayuki Miyajima - chuyên gia kinh tế cấp cao của Sony Financial Group cho biết hôm 14/6.

Những nỗ lực nhằm bình thường hóa chính sách tiền tệ của BOJ diễn ra khi các NHTW lớn khác, vốn đã thắt chặt chính sách tiền tệ một cách mạnh mẽ để chống lạm phát tăng cao, đang tìm cách cắt giảm lãi suất.

Theo đó Fed mặc dù vẫn giữ lãi suất ổn định tại cuộc họp chính sách kết thúc hôm 12/6, song đã báo hiệu khả năng cắt giảm lãi suất một lần trong năm nay. Trong khi đó NHTW châu Âu đã cắt giảm lãi suất vào tuần trước đó, lần cắt giảm lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2019.