Bà Lương Thị Mỹ Thanh, Tổng giám đốc The Executive Centre Việt Nam (TEC) - một trong những coworking tại TP. Hồ Chí Minh và là nơi tiên phong trong việc thay đổi tính năng một không gian trong từng thời điểm, cho biết: Đối với không gian làm việc chung như TEC, một không gian làm việc sẽ không còn là chiến lược ngắn hạn nữa mà phải được thiết kế toàn diện để đáp ứng nhu cầu của người sử dụng lâu dài hơn.

Bởi trên thực tế, sức khỏe người lao động và tính bền vững về mặt thiết kế và trang thiết bị là rất cần thiết. Hơn nữa, không gian làm việc sẽ cần có mảng xanh, được cung cấp tối đa ánh sáng tự nhiên, thông gió tốt và khả năng kiểm soát nhiệt độ môi trường bên trong tòa nhà.

"Từ năm 2022, TEC cam kết chỉ mở văn phòng mới trong các tòa nhà được chứng chỉ xanh và hiện có khoảng 70% danh mục đầu tư của chúng tôi là các công trình xanh", bà Thanh cho biết.

Nhu cầu về văn phòng xanh sẽ ngày càng lớn

Trước đây, các không gian làm việc được thiết kế và bố trí ưu tiên đến hiệu quả làm việc của nhân viên. Tuy nhiên, khi thế hệ Z (những người sinh từ năm 1997 - 2012) bắt đầu nhanh chóng gia nhập lực lượng lao động và có những nhu cầu cụ thể hơn đã khiến nhiều công ty phải tiến hành tái cấu trúc chiến lược không gian văn phòng theo hướng "xanh hóa".

Theo khảo sát của Cushman & Wakefield Việt Nam bao gồm 12 câu hỏi về việc người lao động ngày nay kỳ vọng thế nào về cách sử dụng không gian làm việc. Công ty đã thu thập phản hồi từ hơn 2.500 nhân viên của khoảng 550 công ty, có quy mô từ 25 đến trên 1.000 nhân viên, đến từ 15 ngành nghề khác nhau. Kết quả của cuộc khảo sát cho thấy tương lai của văn phòng và vai trò của văn phòng xanh trong việc gia tăng giá trị cho nhân viên và doanh nghiệp.

Phần lớn (82%) nhân viên được khảo sát cho biết công ty họ chưa áp dụng mô hình làm việc kết hợp. Trong khi, số còn lại đã triển khai chính sách làm việc từ xa nhưng tỷ lệ người thực hiện vẫn dưới 25%. Đa số người lao động tại Việt Nam vẫn cần có một không gian làm việc như văn phòng để có thể làm việc hiệu quả hơn. Văn phòng là nơi giúp nhân viên tiếp cận các thiết bị và công nghệ cần thiết, tương tác với đồng nghiệp, đồng thời giúp nhân viên tăng cường đổi mới và sáng tạo. Thậm chí nhiều ý kiến cho rằng văn phòng là nơi giúp họ cải thiện được sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, đóng góp vào bản sắc và văn hóa công ty.

Nhân viên cũng mong muốn có được đầy đủ các tiện ích xung quanh văn phòng như cửa hàng bán lẻ, nhà hàng, quán cà phê, cửa hàng tiện lợi, bãi đậu xe rộng rãi, dịch vụ chăm trẻ, dịch vụ chăm thú cưng, không gian xanh, vườn cảnh quan ở xung quanh nơi làm việc. Đặc biệt là văn phòng dễ dàng tiếp cận các khu vực cộng đồng như các nơi diễn ra các sự kiện xã hội, địa điểm giao lưu kết nối và các lớp đào tạo. Một xu hướng mới cũng đang "nở rộ" là làm việc tại những địa điểm thứ ba (third-place) như coworking hay quán café và tất cả những điều này có thể định hình lại bức tranh thị trường văn phòng trong tương lai.

Từ năm 2020, đã có nhiều tập đoàn đa quốc gia triển khai mô hình làm việc tại nhà hoặc kết hợp. Tuy nhiên, tại các đô thị lớn ở Việt Nam, khảo sát lại cho thấy nhu cầu nhân viên đến làm việc tại văn phòng cao hơn.

Bà Trang Bùi, Tổng giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam chia sẻ: “Tại các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội, lực lượng lao động chủ yếu là nhóm người trẻ tuổi, không gian nhà ở chưa chú trọng nhiều vào việc xây dựng thêm phòng làm việc. Bên cạnh đó, những ảnh hưởng của tiếng ồn, thiếu ánh sáng, kích thước bàn ghế không đủ chuẩn để ngồi làm việc trong thời gian dài, các vấn đề về kết nối internet, điện thoại hoặc máy in là những lí do để khẳng định rằng văn phòng vẫn sẽ góp phần quan trọng trong công việc”.

Tại TP. Hồ Chí Minh, trong khi khu vực trung tâm với hơn 1,6 triệu mét vuông văn phòng hạng A và B vẫn tiếp tục là địa chỉ ưa thích để doanh nghiệp đặt trụ sở chính, một số tập đoàn mới vào Việt Nam cũng đang lựa chọn các không gian làm việc chung, với chi phí ban đầu phải chăng hơn và linh hoạt đáp ứng nhu cầu mở rộng của họ trong tương lai. Khảo sát của Cushman & Wakefield và CoreNet về khách thuê văn phòng cho thấy đến năm 2029, 20% lực lượng lao động toàn cầu sẽ sử dụng không gian làm việc chung, tăng so với mức 16% hiện tại.

Do các yêu cầu về nơi làm việc sẽ thay đổi đáng kể, các không gian bên trong văn phòng cũng đang tìm cách linh hoạt hơn nữa, cho phép điều chỉnh chức năng các khu vực trở thành những không gian kết nối, phòng hội nghị, nơi gặp gỡ trang trọng, không gian giải trí và đào tạo cũng như có thể sử dụng để làm việc trong từng thời điểm của một ngày.

Một kết luận khá rõ ràng rút ra từ cuộc khảo sát là 78% số người được khảo sát cho rằng công suất sử dụng văn phòng sẽ không thay đổi hoặc tiếp tục tăng thêm trong ba năm tới. Trong đó, hiệu quả về chi phí vẫn là ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp. Tiếp theo đó là các yếu tố về phân hạng, thiết kế và đặc điểm kỹ thuật và dịch vụ quản lý của tòa nhà. Yếu tố nổi bật hơn trong khảo sát thuộc về các chỉ tiêu về môi trường - xã hội - quản trị (ESG), tòa nhà có thiết kế bền vững.

Bà Lê Hoàng Lan Như Ngọc, Giám đốc cấp cao bộ phận kinh doanh tại Cushman & Wakefield Việt Nam cho biết: “Những bất động sản đạt được chứng chỉ xanh cũng có tác động tích cực cho cả chủ tòa nhà lẫn doanh nghiệp. Trong khi tòa nhà bền vững có khả năng sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng, tích hợp thiết lập năng lượng tái tạo sẽ giảm đáng kể lượng khí thải, tạo ra các cộng đồng thân thiện với môi trường hơn và từ đó đạt được mức giá thuê cao hơn, có tỷ lệ trống thấp hơn so với các tòa nhà không có chứng chỉ xanh. Các doanh nghiệp đã có những cam kết về năng lượng ròng bằng 0 cũng sẽ nhanh chóng đạt được mục tiêu vì từ đây đến năm 2030 không còn nhiều thời gian nữa”.

Việc cân bằng giữa những điều nhân viên mong muốn và những mục tiêu mà công ty hướng tới là chìa khóa để duy trì năng suất và sự gắn kết của lực lượng lao động. Tuy nhiên, sẽ không có một giải pháp hoàn hảo nào thỏa được tất cả mọi nhu cầu ở mọi nơi. Nhìn chung, rõ ràng là văn phòng sẽ vẫn là một phần quan trọng trong cảnh quan đô thị trong tương lai tại Việt Nam. Nhưng nó sẽ khác hơn về chất: đa mục đích, linh hoạt, dễ thích nghi, tập trung vào người làm việc. Các tòa nhà sẽ cần cung cấp một loạt các dịch vụ tiện ích bổ sung nhằm tạo ra sự khác biệt và đáp ứng được nhu cầu ngày càng thay đổi của thị trường lao động.