Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại hội nghị

Phát biểu tại hội nghị, thay mặt Chính phủ và với tình cảm chân thành nhất, Thủ tướng gửi tới các đồng chí lãnh đạo, công chức, viên chức và người lao động ngành y tham dự hội nghị hôm nay cũng như tới toàn thể đội ngũ những "chiến sĩ áo trắng" trên toàn quốc lời thăm hỏi ân cần, lời tri ân sâu sắc và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Theo Người đứng đầu Chính phủ, trong các giai đoạn lịch sử của đất nước, ngành y cũng đều phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức và đã nỗ lực vượt qua, hoàn thành tốt sứ mệnh cao cả của mình.

Trong các cuộc đấu tranh vì độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, các thế hệ thầy thuốc cách mạng Việt Nam luôn tận tụy với nghề, say sưa với ngành, vượt qua biết bao khó khăn, gian khổ, có mặt trên khắp các chiến trường để chăm sóc, cứu chữa thương binh, bệnh binh, đồng bào, đồng chí; hàng nghìn cán bộ y tế đã anh dũng hy sinh vì độc lập dân tộc, vì sự nghiệp giải phóng và thống nhất đất nước, vì sự nghiệp chăm sóc sức khỏe và tính mạng nhân dân.

Khi đất nước hòa bình thống nhất, đội ngũ thầy thuốc lại có mặt trên khắp mọi miền của Tổ quốc, âm thầm, lặng lẽ, tận tụy cống hiến để bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân và hạnh phúc cho mọi gia đình. Qua biết bao khó khăn, thử thách, ngành y tế Việt Nam đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh và đạt nhiều thành tựu quan trọng với những tấm gương tiêu biểu về y đức và tài năng như các Giáo sư: Hồ Đắc Di, Tôn Thất Tùng, Phạm Ngọc Thạch, Đặng Văn Ngữ…

Hơn 3 năm qua, chúng ta bước vào cuộc chiến chống dịch COVID-19 - cuộc chiến không tiếng súng nhưng đầy cam go, vô vàn thách thức, chưa từng có tiền lệ. Trong thời khắc cam go, một lần nữa, hàng trăm nghìn y, bác sĩ, cán bộ, nhân viên y tế không quản gian lao, ngày đêm bám trụ trên tuyến đầu, chiến đấu với dịch bệnh; những "chiến sĩ áo trắng" tạm gác lại việc nhà, việc mình, sẵn sàng đối diện với hiểm nguy để cùng cả nước ngăn chặn, đẩy lùi bằng được dịch bệnh.

Những nỗ lực, cống hiến, hy sinh đó đã mang lại thành quả chống dịch quan trọng, góp phần để đất nước vừa thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, vừa phục hồi và phát triển khá toàn diện trong năm 2022. Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, tăng trưởng ở mức cao, các cân đối lớn được đảm bảo; thị trường tiền tệ cơ bản ổn định. Sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ tiếp tục phục hồi và phát triển. An sinh xã hội được quan tâm; phát triển văn hóa được coi trọng; đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được cải thiện. Trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được giữ vững; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng Phạm Minh Chính thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, yếu kém cần phải quyết liệt hành động để khắc phục nhanh, hiệu quả.

Theo đó, đội ngũ cán bộ còn nhiều người mắc khuyết điểm, thậm chí vi phạm pháp luật.

Hệ thống văn bản pháp luật còn nhiều vướng mắc, chưa đầy đủ, nhất là mua sắm, đấu thầu, liên doanh liên kết, quản lý, sử dụng tài sản công; giải ngân vốn đầu tư công và xây dựng một số bệnh viện còn chậm.

Năng lực của hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở, y tế dự phòng còn hạn chế; còn có khoảng cách về chất lượng dịch vụ y tế giữa thành thị, nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, giữa dịch vụ công và dịch vụ tư. Tình trạng quá tải ở các bệnh viên tuyến cuối chưa được khắc phục. Chất lượng công tác quản trị, điều hành và phục vụ người bệnh tại một số cơ sở y tế chưa đạt yêu cầu.

Công nghiệp dược chưa phát triển, chưa bảo đảm tự chủ về nguyên liệu, thuốc chữa bệnh trong khi nước ta có tiềm năng lớn về dược liệu. Công nghiệp sản xuất trang thiết bị y tế còn hạn chế, hàm lượng công nghệ còn thấp. Chưa phát huy tốt lợi thế của y học cổ truyền và một số lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh. Tình trạng thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế, sinh phẩm cục bộ chưa được giải quyết dứt điểm.

Công tác xây dựng thể chế chưa được quan tâm đúng mức cả về nhân lực, cơ sở vật chất, thời gian và tài chính. Thu hút các nguồn lực xã hội, mô hình đối tác công - tư trong lĩnh vực y tế còn hạn chế. Nhiều bất cập, vướng mắc chưa được khắc phục kịp thời. Tự chủ trong ngành y tế có xu hướng chững lại, thậm chí có bước lùi, một số bệnh viện đang tự chủ ở mức độ cao xin tự chủ ở mức độ thấp hơn.

Vấn đề tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế chưa được cải thiện. Chế độ, chính sách đối với đội ngũ nhân viên y tế chậm được điều chỉnh. Đào tạo nhân lực y tế chưa đáp ứng nhu cầu. Xuất hiện tình trạng nghỉ việc, bỏ việc của nhân viên y tế tại các cơ sở y tế khu vực công lập.

Vẫn còn tình trạng một bộ phận người dân không hài lòng với tinh thần, thái độ phục vụ của các cơ sở y tế công lập; ý thức phục vụ người bệnh của một bộ phận y bác sỹ, nhân viên y tế chưa cao. Quảng cáo sai sự thật về thực phẩm, đặc biệt quảng cáo trên môi trường mạng, vẫn diễn biến phức tạp.

Toàn cảnh hội nghị - Ảnh: VGP

Nhấn mạnh một số quan điểm điều hành, Thủ tướng nêu rõ phải đặt sức khỏe, tính mạng của người dân lên trên hết, trước hết; "Thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn", "Thầy thuốc như mẹ hiền". Xây dựng hệ thống y tế công bằng, chất lượng, hiệu quả và hội nhập quốc tế, phát triển bền vững.

Phải tiếp cận phát triển ngành y tế một cách tổng thể, toàn diện cả y tế công lập và y tế tư nhân, không phân biệt công lập hay ngoài công lập, cả y học hiện đại và y học dân tộc, cả chuyên môn và dược liệu, cả con người và cơ sở vật chất; đẩy mạnh hợp tác công - tư, huy động mọi nguồn lực phát triển ngành y tế nhanh, bền vững, hiện đại, tiên tiến, hội nhập.

Phát huy tinh thần đoàn kết, càng khó khăn, càng phải đoàn kết, chung sức, đồng lòng vì sức khỏe, tính mạng của đồng bào theo lời dạy của Bác Hồ kính yêu: "Trước hết là phải thật thà đoàn kết. Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết thì vượt được mọi khó khăn, giành được nhiều thành tích. Đoàn kết giữa cán bộ cũ và cán bộ mới. Đoàn kết giữa tất cả những người trong ngành y tế từ các bộ trưởng, thứ trưởng, bác sĩ, dược sĩ cho đến các anh chị em giúp việc..." và theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: "Tiền hộ hậu ủng, nhất hô bá ứng, trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt".

Triển khai công tác một cách tổng thể, bài bản nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm. Xác định những việc quan trọng, cấp bách, cần giải quyết ngay; bảo đảm thực hiện tốt những công việc thường xuyên; ứng phó hiệu quả với những vấn đề phát sinh; có lộ trình, kế hoạch và phân công trách nhiệm cụ thể. Phản ứng chính sách nhanh hơn, kịp thời hơn, tích cực hơn, tổng thể hơn, hiệu quả hơn.

Ngành y tế phải khắc ghi và hành động theo Lời thề Hippocrates, 12 điều y đức trong khi triển khai nhiệm vụ. Không ngừng trau dồi kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ, làm sâu y lý, giàu y đức, giỏi y thuật. Đẩy mạnh hơn nữa đổi mới sáng tạo, nghiên cứu khoa học công nghệ chuyên sâu.

Thủ tướng cũng lưu ý trước những khó khăn, thách thức, nhất là những vấn đề tích tụ từ lâu, tất cả các chủ thể liên quan phải phát huy tinh thần trách nhiệm, kiên trì, kiên định, bám sát chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước nhưng linh hoạt, chủ động, sáng tạo trong thực hiện, điều hành để giải quyết.

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng cơ bản nhất trí với Báo cáo và nhiều ý kiến phát biểu của các đồng chí dự họp. Với tinh thần "đã nói là làm, cam kết phải thực hiện, thực hiện phải hiệu quả cụ thể, cân đong đo đếm được", Thủ tướng lưu ý thêm một số nội dung sau.

Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách để ngành y tế phát triển nhanh, bền vững, trong đó tập trung ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Khám bệnh; xây dựng, sửa đổi các luật đã được đưa vào kế hoạch của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ. Đồng thời, thường xuyên rà soát các văn bản quy phạm pháp luật nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện như đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế...

"Phải bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo, Bộ trưởng phải trực tiếp chỉ đạo, đầu tư nguồn lực, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, con người, cơ sở vật chất, thời gian, kinh phí để tập trung xây dựng và hoàn thiện thể chế, từ đó tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, giúp cán bộ yên tâm làm việc, tránh tâm lý sợ sai, phòng chống tiêu cực, tham nhũng trong quá trình thực thi. Trong bối cảnh một nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, cần vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội", Thủ tướng chia sẻ.

Tiếp tục kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 và các dịch bệnh khác, không để dịch chồng dịch. Nâng cao năng lực phân tích, dự báo, xây dựng kịch bản, ứng phó dịch bệnh. Tiếp tục triển khai Chương trình Tiêm chủng mở rộng, có giải pháp bảo đảm duy trì hiệu lực của vaccine. Tăng cường quản lý, điều trị các bệnh không lây nhiễm, bệnh nghề nghiệp... Thực hiện hiệu quả kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm, nhất là tại các khu công nghiệp, trường học, các khu vực tập trung đông người, mùa lễ hội…; nghiên cứu xây dựng trạm y tế tại các khu công nghiệp.

Triển khai đánh giá kết quả thực hiện việc tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị sự nghiệp y tế công lập để hoàn thiện các quy định về mô hình tự chủ, đẩy mạnh xã hội hóa, đầu tư theo hình thức đối tác công-tư trên cơ sở tìm điểm cân bằng để lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ giữa Nhà nước, bệnh viện và người dân, phòng chống lợi ích nhóm, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí...