Trước đó, khi thảo luận tờ trình của Chính phủ về các nội dung này, đa số ý kiến đại biểu đồng tình với báo cáo thẩm tra mà Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách (UBTCNS) Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày. Tại Nghị quyết số 517/NQ-UBTVQH15 ngày 22/5/2022 về việc phân bổ NSTW giai đoạn 2021-2025 và năm 2022 cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện 3 CTMTQG, UBTVQH đã quyết nghị: Đối với 7.942,139 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển nguồn NSTW chưa đủ điều kiện phân bổ: Chính phủ khẩn trương rà soát, hoàn thiện cơ sở pháp lý, phương án phân bổ báo cáo UBTVQH xem xét, quyết định. Vì vậy, việc Chính phủ báo cáo UBTVQH xem xét, quyết định phân bổ là đúng thẩm quyền.

Chính phủ dự kiến phân bổ vốn cho các nhiệm vụ, dự án cụ thể của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương

Đối với số vốn bổ sung cho CTMTQG xây dựng nông thôn mới (2.050 tỷ đồng) từ nguồn kế hoạch vốn nước ngoài chưa phân bổ trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Về số vốn bổ sung, tại khoản 1, điều 3 của Nghị quyết số 29, Quốc hội đã quyết nghị “Bố trí 100.000 tỷ đồng vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 để thực hiện 3 CTMTQG”, trong đó CTMTQG xây dựng nông thôn mới là 30.000 tỷ đồng. Việc đề xuất bổ sung 2.050 vốn nước ngoài nguồn NSTW sẽ làm tăng tổng mức kế hoạch vốn NSTW bố trí đối với 3 CTMTQG so với số Quốc hội đã quyết nghị. Tuy nhiên, ông Nguyễn Phú Cường cho rằng, nguồn vốn bố trí được lấy từ nguồn vốn nước ngoài chưa phân bổ, vì vậy không làm tăng tổng mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Mặt khác, theo quy định tại Nghị quyết 25/2021/QH15 của Quốc hội, số vốn đầu tư phát triển bố trí tối thiểu là 30.000 tỷ đồng; đồng thời, trong điều hành tiếp tục cân đối NSTW để ưu tiên hỗ trợ thêm cho chương trình. Do đó, việc bố trí tăng kế hoạch vốn cho CTMTQG nông thôn mới là phù hợp.

Về thẩm quyền, theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Nghị quyết 29/2021/QH15 (Nghị quyết số 29), Quốc hội đã giao: “Đối với các dự án chưa đáp ứng thủ tục đầu tư theo quy định, các khoản vốn chưa phân bổ, Chính phủ khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư, báo cáo UBTVQH cho ý kiến trước khi giao kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 cho từng dự án theo đúng quy định của pháp luật”. Vì vậy, ông Nguyễn Phú Cường cho rằng, Chính phủ trình UBTVQH quyết định việc bố trí 2.050 tỷ đồng trong số kế hoạch vốn nước ngoài còn lại chưa phân bổ để bổ sung cho CTMTQG xây dựng nông thôn mới là đúng thẩm quyền theo quy định tại Nghị quyết số 29 của Quốc hội.

Về phân bổ vốn còn lại của 3 CTMTQG giai đoạn 2021-2025, Chủ nhiệm UBTCNS Nguyễn Phú Cường cho biết, số vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn còn lại chưa phân bổ của 3 CTMTQG là 7.942,139 tỷ đồng, Chính phủ đề xuất phân bổ 7.497,732 tỷ đồng, số vốn còn lại chưa phân bổ của CTMTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là 444,407 tỷ đồng.

Với CTMTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chính phủ đề xuất phân bổ 2.497,732 tỷ đồng, trong đó, 2.138,811 tỷ đồng cho các bộ, cơ quan trung ương (chiếm tỷ lệ 4,2% tổng mức chi đầu tư phát triển của chương trình) để thực hiện một số nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao và 358,921 tỷ đồng bổ sung cho các địa phương.

Qua rà soát, UBTCNS nhận thấy, Chính phủ dự kiến phân bổ vốn cho các nhiệm vụ, dự án cụ thể của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, bám sát các nguyên tắc, tiêu chí theo quy định tại các Nghị quyết của Quốc hội. Vì vậy, đa số ý kiến nhất trí với phương án đề xuất của Chính phủ.

Bên cạnh đó, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, trong quá trình thực hiện các CTMTQG tiếp tục rà soát, bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn. Đối với các địa phương, đề nghị tăng cường huy động, lồng ghép, kết hợp với một số quỹ để bổ sung đầu tư các trạm phát sóng vùng lõm để bảo đảm thông tin, nhất là khu vực biên giới, hải đảo, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và quốc phòng, an ninh...

Đối với khoản còn lại Chính phủ chưa đề nghị phân bổ 444,407 tỷ đồng dự kiến thực hiện đầu tư cơ sở vật chất cho trường Hữu Nghị T78 và Hữu Nghị 80, UBTCNS đề nghị Chính phủ khẩn trương hoàn thiện các thủ tục cần thiết theo quy định, trình UBTVQH cho ý kiến...

Đối với CTMTQG xây dựng nông thôn mới, các ý kiến cơ bản nhất trí với phương án phân bổ 3.000 tỷ đồng nguồn NSTW còn lại của Chương trình. Bên cạnh đó, UBTVQH đề nghị Chính phủ bám sát các nguyên tắc, tiêu chí trong việc phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn NSTW, trong đó, ưu tiên cho các xã, huyện chưa đạt chuẩn nông thôn mới, nhất là các xã an toàn khu, xã trắng nông thôn mới, xã dưới 15 tiêu chí; hỗ trợ các xã đạt chuẩn nông thôn mới tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí đã đạt chuẩn nhưng chỉ tiêu còn thấp để nâng cao chất lượng các tiêu chí và bảo đảm bền vững.

Kết luận phiên họp, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, các đại biểu đã biểu quyết thông qua nghị quyết. Theo đó, UBTVQH nhất trí phân bổ 7.497,732 tỷ đồng kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn NSTW giai đoạn 2021-2025 còn lại của 3 CTMTQG cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Cụ thể: CTMTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là 2.497,732 tỷ đồng; CTMTQG giảm nghèo bền vững là 2.000 tỷ đồng; CTMTQG xây dựng nông thôn mới là 3.000 tỷ đồng. Cùng với đó là bổ sung 88,6 triệu USD (tương đương 2.050 tỷ đồng) vốn vay vào Kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025 cho CTMTQG xây dựng nông thôn mới để thực hiện Chương trình đầu tư phát triển mạng lưới y tế cơ sở.

UBTVQH đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tiếp tục rà soát, sử dụng vốn tiết kiệm, hiệu quả.