Từ ngày 1/1/2024, Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á thực hiện quy định EPR. Theo đó, trách nhiệm của nhà sản xuất một loại sản phẩm được mở rộng tới giai đoạn thải bỏ trong vòng đời của sản phẩm đó.

Chủ tịch ProVN Phạm Phú Ngọc Trai cho biết mặc dù thực hiện EPR nhằm đảm bảo các bên thu gom, tái chế bao bì có trách nhiệm theo lộ trình nhằm bảo vệ môi trường, thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn phát triển bền vững.

Song, thách thức về tài chính đối với cộng đồng doanh nghiệp sẽ rất lớn đối với nền kinh tế ở những quốc gia đang phát triển và có thu nhập trung bình. Bởi, thực hiện EPR hướng tới phát triển bền vững sẽ phải thay đổi về cấu trúc giá thành sản phẩm, hướng tới tăng trưởng xanh sẽ tác động lên chi phí và sức cạnh tranh của hàng hóa trên thị trường.

Theo doanh nghiệp, nếu tất cả các chi phí tài chính trong quá trình chuyển đổi mô hình sản xuất được tính toán đầy đủ sẽ chủ động cho doanh nghiệp giảm bớt thiệt hại từ chi phí và vẫn tuân thủ các yêu cầu EPR.

Bên cạnh đó, áp dụng EPR doanh nghiệp sẽ phải thay đổi đổi tư duy thiết kế mẫu mã, chuyển đổi công nghệ, lao động cho phù hợp với chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng để đáp ứng hiệu quả trong thực thi thu gom tái chế rác thải.

Ngoài ra, các doanh nghiệp quan tâm là chính sách cho phát triển bền vững không kịp thời có thể mang tới những rủi ro nhà sản xuất không tính toán hết những rủi ro cho các bên liên quan. Chẳng hạn, đến thời điểm hiện nay còn khoảng 2 tháng nữa doanh nghiệp áp dụng EPR, Bộ Tài nguyên và Môi trường vẫn chưa công bố danh sách tổ chức trung gian và quy chế về chi phí tái chế sản phẩm bảo bì xử lý chất thải; hoặc EPR có hiệu lực từ đầu năm 2024, trong khi quy định phân loại rác thải lại có hiệu lực từ đầu năm 2025…

Doanh nghiệp mong muốn các cơ quan hữu quan cần có những tính toán, cân đối hợp lý về lợi ích ngắn hạn trong dài hạn để hướng tới môt mô hình hướng tới kinh tế tuần hoàn ít tác động chính sách không tích cực nhất đến doanh nghiệp… Đồng thời, một yếu tố hết sức quan trọng là truyền thông làm thay đổi nhận thức của người tiêu dùng trong thực hiện bảo vệ môi trường khi thực hiện EPR.

“Sau hội thảo này, chúng tôi sẽ xây dựng được một bản đề xuất gửi tới Bộ Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan hữu quan trong tháng 11/2023 và hy vọng bản đề xuất sẽ góp phần thúc đẩy việc hỗ trợ thực thi EPR thành công tại Việt Nam”, ông Phạm Phú Ngọc Trai nói thêm.