Mới đây, Malaysia đã phê chuẩn Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), theo đó hàng hóa của Việt Nam sẽ được hưởng thuế suất ưu đãi theo Hiệp định khi xuất khẩu sang nước này kể từ ngày 29/11/2022. Được biết, Malaysia là thành viên thứ 9 trong số 11 nước tham gia CPTPP phê chuẩn hiệp định này, mặc dù Việt Nam đã có những hiệp định ký với Malaysia trong khuôn khổ Asean và Asean+, nhưng với việc Malaysia phê chuẩn Hiệp định CPTPP, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam có thể tận dụng nguyên vật liệu từ các nước Asean để sản xuất hàng hóa xuất sang quốc gia khác.

Theo Bộ Công thương, CPTPP là một hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, với mức độ cam kết mở cửa thị trường rất lớn. Tính đến thời điểm hiện tại, CPTPP đã được các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng khá tốt, góp phần tạo ra động lực tăng trưởng cho hoạt động thương mại, xuất nhập khẩu của Việt Nam với các quốc gia tham gia hiệp định này. Theo cam kết, các nước CPTPP sẽ phải cắt giảm gần như 100% dòng thuế về 0% sau một thời gian nhất định. Trong đó, giày dép là một trong những ngành có mức cắt giảm thuế về 0% nhanh nhất, ngoài ra một số ngành mà Việt Nam có lợi thế, kim ngạch xuất khẩu cao như nông thủy sản, dệt may… kỳ vọng sẽ được hưởng nhiều lợi ích từ hiệp định này.

Để tận dụng tốt các cơ hội, ưu đãi mà CPTPP mang lại, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu và nắm vững các cam kết của Việt Nam cũng như các đối tác trong lĩnh vực, ngành hàng của mình

Đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết, thị trường của thành viên trong khối CPTPP đang chiếm trên 25% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam và hầu hết các thành viên đều cam kết sẽ đưa thuế quan về mức 0% trong vòng 3 năm. Thị phần của thủy sản Việt Nam tại một số thị trường trong khối có thay đổi rõ ràng, đặc biệt là những thị trường ở Mỹ La tinh. Ngoài ra, CPTPP cũng được các doanh nghiệp xuất khẩu da giày tận dụng tối đa, bởi hiệp định này hoàn toàn mở. Nhất là, những yêu cầu về quy tắc xuất xứ tạo động lực thúc đẩy phát triển nguồn nguyên phụ liệu trong nước cùng chuỗi sản xuất. Thời gian qua, chuỗi cung ứng nguyên phụ liệu đã được đầu tư nhiều hơn tại Việt Nam, nhờ đó tỷ lệ hàng xuất khẩu được cấp C/O ưu đãi rất cao.

Bà Phạm Quỳnh Mai, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách đa biên, Bộ Công thương cho rằng, trong số những FTA mà Việt Nam đã tham gia ký kết và đàm phán thì CPTPP là FTA có mức độ mở cửa thị trường cao nhất, xóa bỏ gần như toàn bộ thuế nhập khẩu theo lộ trình, tự do hóa dịch vụ và đầu tư trên cơ sở tuân thủ pháp luật của nước sở tại. Cụ thể, 66% dòng thuế sẽ về 0% ngay khi hiệp định có hiệu lực. Trong đó, các mặt hàng xuất khẩu thế mạnh như nông sản thủy sản, điện tử; 86,5% dòng thuế sẽ về 0% sau 3 năm và sau 11 năm thì 97,8% dòng thuế sẽ được xóa bỏ. Không chỉ điều chỉnh các vấn đề thương mại truyền thống như hàng hóa, dịch vụ, đầu tư mà CPTPP còn điều chỉnh nhiều vấn đề mới như thương mại điện tử, mua sắm công, lao động, môi trường...

Hiệp định CPTPP bao trùm thị trường gần 500 triệu dân, chiếm khoảng 13,5% GDP toàn cầu, là FTA có ý nghĩa chiến lược đối với Việt Nam và cộng đồng doanh nghiệp khi tạo ra động lực thúc đẩy mở cửa thị trường, phát triển đầu tư, thiết lập quan hệ thương mại tự do với nhiều quốc gia mới như Canada, Mexico, Peru. Do đó, CPTPP được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam cơ cấu lại thị trường xuất nhập khẩu, giảm thâm hụt thương mại và mức độ phụ thuộc vào các thị trường truyền thống như Asean, Trung Quốc, Hàn Quốc...

Về mặt thể chế, CPTPP cũng tạo ra động lực để Chính phủ đẩy mạnh cải cách hành chính, hoàn thiện khung khổ pháp lý, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng và minh bạch hơn cho doanh nghiệp. Vì thế, doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa vào các thị trường thành viên còn lại nhờ lợi thế ưu đãi thuế quan. Đồng thời, có thể nhập khẩu hàng hóa có chất lượng, công nghệ cao phục vụ sản xuất, kinh doanh. Song bên cạnh đó, việc tham gia CPTPP cũng khiến các doanh nghiệp Việt chịu áp lực cạnh tranh lớn hơn với hàng hóa nhập khẩu từ các thành viên.

Với những cam kết về dịch vụ đầu tư sâu rộng trong nhiều lĩnh vực cùng các quy định chặt chẽ về bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư nước ngoài, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ... CPTPP sẽ tạo điều kiện để Việt Nam thu hút đầu tư nước ngoài cả về số lượng và chất lượng. Đặc biệt, một số ngành sản xuất và dịch vụ như thực phẩm, đồ uống, dệt may, da giày của Việt Nam được dự báo sẽ thu hút đầu tư lớn cả về công nghệ và sản xuất nguyên phụ liệu nhằm đáp ứng quy tắc xuất xứ hàng hóa khắt khe để tận dụng ưu đãi thuế quan từ CPTPP.

“Để tận dụng tốt các cơ hội, ưu đãi mà CPTPP mang lại, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu và nắm vững các cam kết của Việt Nam cũng như các đối tác trong lĩnh vực, ngành hàng của mình. Cùng đó, phải tranh thủ tìm kiếm cơ hội hợp tác với các đối tác nước ngoài để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần chủ động xây dựng kế hoạch kinh doanh trung và dài hạn, thay đổi tư duy, biến thách thức thành động lực để đổi mới công nghệ, giảm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm cạnh tranh tốt hơn không chỉ ở thị trường xuất khẩu mà ngay cả thị trường tiêu dùng trong nước”, bà Mai nhận định.