Một trong những quy định mới đáng chú ý tại Thông tư 06/2023/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung Thông tư số 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng vừa chính thức có hiệu lực đầu tháng 9/2023 đó là NHNN cho phép các TCTD được xem xét, quyết định cho khách hàng vay để trả nợ khoản vay tại TCTD khác với mục đích vay phục vụ nhu cầu đời sống.

Vietcombank là ngân hàng mở màn triển khai chính sách cho cá nhân vay vốn để trả nợ trước hạn khoản vay tại ngân hàng khác. Mức lãi suất cho vay được Vietcombank áp dụng chỉ từ 6,9%/năm trong 6 tháng đầu, hoặc 7,5%/năm trong 12 tháng đầu, hoặc 8,0%/năm trong 24 tháng. Khách hàng có thể được vay vốn với thời gian vay lên đến 30 năm nhưng không vượt quá thời hạn vay còn lại của khoản vay tại ngân hàng đang vay, số tiền cho vay tối đa 100% dư nợ gốc của khoản vay tại ngân hàng đang vay...

Giữ chân khách hàng bằng chất lượng sản phẩm, dịch vụ

Đến thời điểm này một số ngân hàng khác công bố về áp dụng chính sách mới này đối với khách hàng như BIDV, VietinBank, Techcombank… với mức lãi suất cho vay khá cạnh tranh.

Nối gót nhiều ngân hàng, MSB đã triển khai chương trình chuyển khoản vay từ ngân hàng khác với lãi suất ưu đãi chỉ từ 6,8%/năm. Như vậy, mức lãi suất mà MSB đưa ra đang thuộc hàng thấp nhất trong khối NHTMCP. Theo chương trình ưu đãi, MSB cho phép khách hàng miễn trả gốc đến 24 tháng, thời gian vay lên tới 35 năm và chứng minh nguồn trả nợ thông qua tài sản tích lũy.

TS. Lê Duy Bình – Giám đốc điều hành Enomica đánh giá, đây là một chính sách tích cực tạo sự cạnh tranh mạnh hơn giữa các ngân hàng, nhất là về lãi suất, vừa giúp cải thiện tăng trưởng tín dụng. “Thường thì vẫn có ngân hàng áp dụng lãi suất cao hơn so với các ngân hàng khác dù cùng mục đích vay, thời hạn vay… Vì vậy thông qua quy định này sẽ khiến các ngân hàng phải cạnh tranh với nhau để thu hút khách hàng”, TS. Bình nhìn nhận.

Quy định trên nhận được sự quan tâm của khách hàng đang có dư nợ tại ngân hàng cũng như khách hàng đang có ý định vay vốn. Chị Bùi Thu Trang, Cầu Giấy, Hà Nội cho biết hiện đang còn nợ ngân hàng 800 triệu đồng với lãi suất 12,5%/năm và nếu lãi suất các ngân hàng đưa ra thấp hơn từ 2%-3%/năm so với ngân hàng đang vay chị sẽ cân nhắc. Còn nếu lãi suất mới chỉ thấp hơn chút ít mà thủ tục phức tạp thì chị không đảo khoản vay. Chị Thùy Dung (quận Long Biên, Hà Nội) cho biết, đang xem xét vay ngân hàng khác để trả nợ khoản vay mua ôtô. Lãi vay mới khá hấp dẫn, thấp hơn 3%/năm so với mức mà chị hiện đang vay.

Chia sẻ với phóng viên, cán bộ tín dụng một số ngân hàng cho biết, những ngày gần đây khá nhiều khách hàng đến hỏi về chương trình này. Nhiều người vay đều nghĩ rằng chỉ cần thông báo với ngân hàng rằng muốn vay trả nợ ngân hàng khác là sẽ được giải ngân trả món nợ cũ, rồi rút tài sản thế chấp tại ngân hàng cũ để làm thủ tục thế chấp với ngân hàng mới. Do đó có ý kiến lo ngại việc cho vay dễ dàng như vậy sẽ tiềm ẩn rủi ro. Tuy nhiên, trên thực tế không phải vậy.

Qua tìm hiểu của phóng viên với người có hai tài sản thế chấp thì khá dễ dàng vì có thể thế chấp căn nhà/mảnh đất khác để vay tại ngân hàng mới với mục đích trả nợ khoản vay cũ, sau đó lấy tiền trả nợ và rút tài sản thế chấp kia về. Nhưng với người chỉ có một tài sản thì khá khó khăn vì ngân hàng không thể cho vay tín chấp một khoản lớn trước rồi mới nhận tài sản thế chấp sau. Chưa kể khẩu vị cho vay giữa các ngân hàng hiện còn khác nhau, có thể vay được ở ngân hàng này, nhưng chưa chắc vay được ở ngân hàng khác. Do đó, khách hàng vẫn cần phải thỏa mãn các yêu cầu của ngân hàng khi vay vốn tại ngân hàng mới.

Trong báo cáo đánh giá tác động của chính sách cho vay trả nợ ngân hàng khác mới phát hành, CTCK ACBS nhận định phần lớn các khoản cấp tín dụng có giá trị lớn cho khách hàng cá nhân đều yêu cầu tài sản đảm bảo. Do đó, khách hàng vẫn cần phải tất toán trước hạn khoản vay cũ để có thể rút tài sản đảm bảo tại ngân hàng cũ và sử dụng làm tài sản đảm bảo để đi vay tại ngân hàng mới.

"Thông thường các ngân hàng sẽ áp dụng phí phạt từ 1%-3% đối với các khách hàng tất toán khoản vay trước hạn trong 1-5 năm đầu. Điều này sẽ làm tăng chi phí chuyển đổi đối với các khách hàng muốn vay ở ngân hàng mới để trả nợ trước hạn tại ngân hàng cũ...", báo cáo nêu.

Chung quan điểm, TS. Bình cho rằng, để thực hiện đảo khoản vay không hề đơn giản với người vay vốn. Bởi họ phải thực hiện hai quy trình song song, cùng lúc vay ngân hàng này, trả ngân hàng kia. “Có những khách hàng có nhiều tài sản thế chấp thì không sao nhưng với những ngân hàng chỉ có ít hoặc một tài khoản thế chấp thì sẽ rất lúng túng, đây là vấn đề kỹ thuật chứ không phải về chính sách. Nó cũng liên quan đến chi phí về lãi phạt, chi phí về thủ tục pháp lý liên quan đến tài sản thế chấp để vay vốn… đây là những điều người vay phải cân nhắc”, TS. Bình lưu ý.

Dù việc cho vay mới trả nợ cũ không đơn giản nhưng vị chuyên gia trên nhận định quy định này cũng tạo áp lực đối với các ngân hàng đang cho vay lãi suất cao, để phải giảm lãi suất cho vay. Trên thực tế không nhiều khách hàng sử dụng cách thức này nhưng chỉ cần một bộ phận nhỏ khách hàng vay theo phương thức này thì cũng sẽ tạo áp lực để các ngân hàng giảm lãi suất. Khoảng cách chênh lệch lãi suất của các ngân hàng sẽ thu hẹp.

Trên thực tế, việc cạnh tranh về lãi suất cho vay giữa các ngân hàng từ trước đến nay vẫn luôn diễn ra. Nhất là trong giai đoạn này các ngân hàng “đốt đuốc” tìm khách hàng tốt để vay vốn.

Tuy nhiên, đối với khách hàng, quyết định lựa chọn ngân hàng để vay vốn còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác ngoài lãi suất như khả năng được chấp nhận hồ sơ pháp lý của tài sản bảo đảm, định giá tài sản bảo đảm cũng như hạn mức tín dụng được cấp của mỗi ngân hàng. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo người vay cần đọc kỹ hợp đồng và thỏa thuận cụ thể với ngân hàng khi vay ngân hàng khác để trả nợ trước hạn nhằm tránh thiệt thòi.

Với chính sách mới này, cũng buộc các ngân hàng phải nâng cao chất lượng dịch vụ, sản phẩm mới có thể cạnh tranh và giữ chân khách hàng. Lãnh đạo một ngân hàng chia sẻ, việc giữ khách hàng hiện hữu là ưu tiên hàng đầu. Đối với Thông tư mới này ra, tất cả các ngân hàng đều phải đưa ra thông điệp với khách hàng của mình là lãi suất ổn định trong nhiều năm hoặc trong suốt thời gian vay của khách hàng. Từ đó tạo sự yên tâm cho khách hàng và giữ chân họ ở lại với ngân hàng của mình.