Hải quan lúng túng, doanh nghiệp không đồng tình

Theo Tổng cục Hải quan, theo quy định tại Luật Đầu tư năm 2014 có hiệu lực từ ngày 1/7/2016 thì nội dung hướng dẫn tại Thông tư 20 của Bộ Công thương không còn phù hợp với quy định tại luật này.

Điều này đã khiến cơ quan hải quan và doanh nghiệp nhập khẩu ô tô chở người loại từ 9 chỗ ngồi trở xuống lúng túng trong việc áp dụng từ ngày 1/7/2016 đến nay.

Thông tư 20 đang cản trở sự bình đẳng trong kinh doanh giữa các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô

Ngày 15/7, Tổng cục Hải quan đề nghị sớm có quyết định về hiệu lực của một số quy định tại thông tư này để thực hiện. Ngày 28/7, Bộ Công thương có hồi đáp cho biết, hiện đang tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ về vấn đề này và đề xuất phương hướng điều hành trong thời gian tới.

Theo phản ánh của báo chí, đại diện các doanh nghiệp vừa và nhỏ đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ xem xét bãi bỏ Thông tư 20 do vi phạm Luật Đầu tư năm 2014 và Luật Cạnh tranh 2004, không phù hợp thực tiễn và không có cơ sở pháp lý.

Trước đó, ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đã bày tỏ quan điểm tương tự.

Thực tế cho thấy, đã có nhiều doanh nghiệp kinh doanh ô tô vừa và nhỏ dừng việc kinh doanh mặt hàng này, do không đáp ứng đủ điều kiện quy định tại Thông tư số 20 và đã chịu nhiều thiệt hại.

Dễ dẫn tới độc quyền

Tổng cục Hải quan cho biết đã nhận được phản ánh của các doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu xe ô tô lớn, kiến nghị duy trì các điều kiện quy định tại Thông tư 20 với một số lý do.

Xung quanh các kiến nghị này, Tổng cục Hải quan đã đưa ra số liệu thống kê cho thấy: Từ năm 2011 đến 2013, việc nhập khẩu xe ô tô nguyên chiếc từ 9 chỗ ngồi trở xuống đã giảm cả về số lượng và trị giá, giảm nhập siêu và cũng đồng nghĩa với việc số tiền thuế thu được từ việc nhập khẩu xe ô tô cũng giảm đi rất nhiều.

Mặc dù vậy, trong năm 2014, 2015 và 6 tháng đầu năm 2016 xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống nhập khẩu đã tăng cả số lượng và trị giá.

Tổng cục Hải quan cho rằng, xét về lâu dài, việc áp dụng những quy định tại Thông tư 20 đã không thực sự góp phần kiềm chế nhập siêu và sẽ dễ xảy ra tình trạng một số doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước và một số doanh nghiệp lớn độc quyền phân phối sản phẩm ô tô, làm giảm tính cạnh tranh, mất công bằng trong hoạt động kinh doanh mặt hàng này.

Điều này không phù hợp với tinh thần tinh thần của Nghị quyết số 19/2016/NQ-CP và Nghị quyết số 35/NQ-CP (ngày 16/5/2016) về việc bảo đảm quyền bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp, không phân biệt loại hình, thành phần kinh tế trong cơ hội tiếp cận các nguồn lực như: vốn, tài nguyên, đất đai... và đầu tư kinh doanh.

Một vài số liệu về nhập khẩu xe ô tô những năm gần đây:

(Nguồn: Tổng cục Hải quan)