Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn phát biểu tại tọa đàm

Ngày 18/9, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức cuộc tọa đàm “Chính sách và giải pháp thúc đẩy phát triển công trình xanh”.

Ưu tiên phát triển công trình xanh

Phát biểu tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn cho biết Việt Nam cũng như các nước trên thế giới đang phải đối mặt với những thách thức toàn cầu về sự cạn kiệt của nguồn năng lượng hóa thạch, tác động bất lợi của biến đổi khí hậu, sự gia tăng chất thải và ô nhiễm môi trường do các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng, phương tiện giao thông, tiêu dùng…

Việc phát triển công trình hiệu quả năng lượng, tiết kiệm tài nguyên, công trình xanh, công trình tự cân bằng năng lượng, công trình phát thải dòng bằng không đã và đang là một trong những ưu tiên của của nhiều quốc gia trên thế giới.

Với những lợi ích mang lại từ việc sử dụng năng lượng, sử dụng tài nguyên tiết kiệm trong công trình xây dựng, Đảng, Nhà nước, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều chủ trương, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật, chương trình, kế hoạch để thúc đẩy việc phát sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính trong các hoạt động kinh tế xã hội, trong đó có lĩnh vực công trình xây dựng.

Thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP 26, nhiều chính sách, quy định đã được ban hành và đưa vào thực hiện. Nghị quyết số 06-NQ/TW, ngày 24/1/2022 của Bộ Chính trị về "Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” và chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 06 cũng đã nêu việc thúc đẩy phát triển công trình xanh.

Công trình xanh được phát triển trên thế giới từ những năm 1990 và dần trở thành phong trào, là xu hướng đầu tư xây dựng và quản lý vận hành của các công trình ở trên 100 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Ở Việt Nam, các công trình xanh xuất hiện đầu tiên vào khoảng giai đoạn những năm 2005-2010. Qua hơn 15 năm phát triển, số lượng công trình xanh của Việt Nam hiện mới đạt khoảng 300 công trình với tổng diện tích khoảng trên dưới 7,2 triệu m2 sàn xây dựng.

Con số này quá khiêm tốn so với số lượng công trình được xây dựng, đưa vào hoạt động và so với tiềm năng cũng như yêu cầu về sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả và bảo vệ môi trường. Hiện chúng ta chưa có công trình nào được thiết kế, xây dựng, quản lý vận hành đạt tiêu chí công trình phát thải ròng bằng 0.

Chưa có quy định bắt buộc dán nhãn vật liệu xanh

Bên cạnh những thuận lợi và cơ hội, việc phát triển công trình xanh trong thời gian qua cũng đang gặp nhiều khó khăn, trở ngại. Theo Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn, ngoài những tác động của đại dịch covid, sự phát triển chậm lại của thị trường bất động sản và nhu cầu tiêu dùng trên toàn cầu giảm sút, các chủ đầu tư dự án công trình xanh còn gặp những khó khăn về như tiếp cận và đảm bảo nguồn vốn đầu tư tăng thêm cho dự án, công trình để đáp ứng tiêu chuẩn xanh.

Đồng thời, chúng ta còn thiếu nguồn nhân lực kỹ thuật có đủ trình độ trong lập dự án, thiết kế, thi công xây dựng, quản lý vận hành công trình xanh; chưa có quy định bắt buộc dán nhãn, đánh giá chứng nhận các sản phẩm vật liệu xây dựng xanh, tiết kiệm năng lượng để đưa vào sử dụng trong công trình...

Quang cảnh tọa đàm “Chính sách và giải pháp thúc đẩy phát triển công trình xanh”.

Ông Dương Đức Tuấn - Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội cho biết Thủ đô khác với các thành phố trên thế giới khác do có 70% tổng diện tích đất tự nhiên dành cho hành lang xanh, không gian xanh nhằm giữ cân bằng sinh thái đô thị, điều hóa khí hậu, giảm thiểu ô nhiễm, tăng sức tải cho môi trường. Vì vậy, mục tiêu quan trọng và lâu dài đối với TP. Hà Nội là giữ gìn “lá phổi xanh” song song với quá trình triển khai các “công trình xanh”.

Để quản lý không gian xanh, nâng cấp hệ thống công viên đô thị, theo ông Dương Đức Tuấn, Hà Nội sẽ bổ sung thêm một phần quỹ đất các khu đất sau khi di dời các công sở, các cơ sở sản xuất công nghiệp. Xây dựng mới và hoàn thiện các công viên, vườn hoa. Xây dựng công viên giải trí, chuyên đề và công viên sinh thái gắn với hoạt động thể thao.

Bên cạnh đó, Hà Nội giữ gìn và khôi phục hệ thống sông, hồ, đầm nước để cân bằng môi trường sinh thái. Quy hoạch không gian cảnh quan sinh thái bảo vệ môi trường sinh học dọc các tuyến sông nối kết với các không gian xanh, các trung tâm văn hóa, kinh tế, xã hội lớn của thành phố và khu vực nội đô lịch sử để tạo ra các đặc trưng môi trường.

Triển khai thực hiện theo các Nghị quyết của Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ, Thành ủy Hà Nội đã ban hành chương trình hành động số 25-Ctr/TU thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW; UBND TP. Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 216/KH-UBND ngày 21/8/2023, trong đó xác định chỉ tiêu, nhiệm vụ liên quan đến công trình xanh, đô thị xanh.

Chỉ tiêu diện tích cây xanh bình quân trên mỗi người dân đô thị đến năm 2025 là 7.8-8,1m2/người và đến năm 2030 là từ 12-14 m2/người. Số lượng các đô thị có thương hiệu được công nhận tầm khu vực và quốc tế đến năm 2030 là 3-5 đô thị.

Nhằm phát triển công trình xanh, tiết kiệm năng lượng, Hà Nội kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành nghiên cứu, ban hành các chính sách, hàng lang pháp luật quy định rõ ràng về công trình xanh, công trình tiết kiệm năng lượng nhằm khuyến khích và bắt buộc đối với các công trình, dự án đầu tư theo trường hợp cụ thể (liên quan đến tài chính, đất đai, đầu tư xây dựng, quy hoạch, kiến trúc...).

Quá trình xây dựng chính sách cần tham vấn rộng rãi của các tổ chức liên quan đến việc phát triển công trình xanh, tiết kiệm năng lượng như Bộ Xây dựng, Hội Kiến trúc sư, Hội đồng Công trình xanh... và các chuyên gia nước ngoài.

Hà Nội cũng kiến nghị Bộ Xây dựng sớm ban hành hệ thống các quy chuẩn, tiêu chuẩn, bộ tiêu chí hướng dẫn thiết kế công trình xanh nhằm hỗ trợ thực hiện thiết kế, thi công và vận hành công trình xanh, công trình hiệu quả năng lượng; Đưa ra các khung tiêu chí, tiêu chuẩn công trình xanh dựa trên các tiêu chí, tiêu chuẩn chung của Thế giới và phù hợp với điều kiện của Việt Nam.