Lâm, thủy sản luôn là lĩnh vực được ưu tiên

Phát biểu tại Hội thảo “Tín dụng hỗ trợ lâm, thủy sản giữ vững vị thế ngành xuất khẩu tỷ USD” được tổ chức cuối tuần qua, bà Phạm Thị Thanh Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) chia sẻ, NHNN luôn xác định nông nghiệp, nông thôn, trong đó có ngành lâm sản, thủy sản là một trong những lĩnh vực ưu tiên cấp tín dụng. Do đó, thời gian qua, NHNN đã ban hành, triển khai nhiều chính sách để hướng dòng vốn tín dụng vào lĩnh vực này.

Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, chính sách, hoạt động cho vay đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn đạt nhiều kết quả khả quan với trên 90 TCTD và gần 1.100 QTDND tham gia cho vay phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Đến cuối tháng 12/2023, quy mô tín dụng đối với lĩnh vực này đã lên đến 3,3 triệu tỷ đồng, tăng 11,56% so với 2022. Trong đó, dư nợ cho vay ngành thủy sản đạt 236.624 tỷ đồng, tăng 12,26%; ngành lâm sản đạt 204.813 tỷ đồng, tăng trên 35%.

Chương trình tín dụng lâm, thủy sản đã góp phần giúp ngành hàng này nằm trong top 6 mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu trên 3 tỷ USD trong 3 tháng đầu năm

Đặc biệt, vừa qua, gói tín dụng đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản quy mô khoảng 15.000 tỷ đồng đã được các ngân hàng triển khai thành công. Dù thời gian triển khai theo kế hoạch là đến hết 30/6/2024 nhưng đến cuối tháng 1/2024, 13 NHTM tham gia chương trình đã giải ngân hoàn thành 100% mục tiêu của chương trình cho gần 6.000 lượt khách hàng vay vốn.

Nhằm tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp lâm sản và thủy sản phục hồi và phát triển sản xuất trong thời gian tới, Thống đốc NHNN đã yêu cầu các TCTD xem xét việc nâng quy mô Chương trình tín dụng 15.000 tỷ đồng để trở thành gói 30.000 tỷ đồng đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản và đã nhận được sự đồng thuận của các ngân hàng. Theo bà Tùng, đến nay các NHTM đã hoàn thành việc đăng ký nâng quy mô và tiếp tục giải ngân cho vay đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản với doanh số lũy kế đạt trên 17.500 tỷ đồng với trên 6.500 lượt khách hàng vay vốn.

“Việc triển khai Chương trình tín dụng đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản được coi là một trong những giải pháp thiết thực và hiệu quả, góp phần không nhỏ vào việc giúp 2 ngành hàng vượt qua khó khăn, ổn định sản xuất, giữ vị trí nằm trong top 6 mặt hàng/nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu trên 3 tỷ USD và đang trên đà phục hồi trong những tháng đầu năm 2024”, bà Tùng cho biết.

Đại diện NHTM hoạt động chủ lực trên thị trường nông thôn, bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng Giám đốc Agribank chia sẻ, tỷ trọng cho vay lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, nông dân trong các năm qua của ngân hàng luôn ở mức 60-70% tổng dư nợ cho vay. Vốn tín dụng của Agribank đã phủ kín đến 100% số xã trên cả nước, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng nông thôn mới.

Là ngân hàng tích cực triển khai gói tín dụng 15.000 tỷ đồng cho lĩnh vực lâm, thuỷ sản, trước chỉ đạo nâng quy mô cho vay lên 30.000 tỷ đồng, Agribank đã đăng ký với NHNN và dự kiến tăng quy mô giải ngân theo chương trình cho vay lâm sản, thủy sản lên 8.000 tỷ đồng. Đến nay, doanh số cho vay triển khai từ đầu chương trình đã đạt gần 5.500 tỷ đồng, dư nợ đạt gần 5.000 tỷ đồng với hơn 3,3 nghìn lượt khách hàng vay vốn.

Còn ông Hà Huy Cường, Phó Tổng Giám đốc Nam A Bank cho biết, ngân hàng cũng đã và đang tiếp tục ưu tiên thực hiện nhiều chính sách, cơ chế ưu đãi, liên kết và hỗ trợ quyết liệt cho các doanh nghiệp sản xuất, chế biến nông, lâm và thủy sản trong giai đoạn sắp tới nhằm giúp các khách hàng tiếp tục ổn định, phát triển kinh doanh trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế và giữ vững thị phần xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

Theo ông Cường, định hướng kinh doanh trọng tâm của Nam A Bank là tiếp tục tập trung nghiên cứu chuyên sâu, thiết kế và xây dựng các gói giải pháp, dịch vụ tài chính cho chuỗi giá trị ngành lâm, thủy sản trên cơ sở lấy yếu tố quản lý công nghệ làm trung tâm, từ đó giúp gia tăng lợi ích toàn diện cho tất cả các chủ thể tham gia vào chuỗi giá trị ngành này, đồng thời hỗ trợ tối đa cho ngành phát triển xuyên suốt và bền vững.

Đồng hành để nâng cao năng lực cạnh tranh

Mặc dù việc cấp tín dụng cho lĩnh vực lâm sản, thuỷ sản đạt được nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên trong quá trình triển khai cho vay theo chuỗi giá trị nông nghiệp, các nhà băng vẫn còn gặp một số vướng mắc, khó khăn. Cụ thể, theo bà Bình, khó khăn lớn nhất trong việc phát triển các chuỗi liên kết giá trị hiện nay là thiếu các doanh nghiệp đủ tiềm lực để giữ vai trò dẫn dắt, đủ lớn để giữ vai trò hạt nhân trong hoạt động của chuỗi liên kết. Tại các địa phương chưa có chính sách đồng bộ trong việc xây dựng chuỗi liên kết, chưa có sự tham gia đủ mạnh của các ngành chức năng.

Còn theo đại diện Nam A Bank, khả năng tự chủ về nguyên liệu chế biến của doanh nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế, chủ yếu được cung cấp từ những nguồn nhỏ lẻ. Đặc biệt là đối với ngành tôm, do quy trình nuôi trồng thủy sản phức tạp, tốn kém chi phí, rủi ro cao và thâm dụng đất sản xuất, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có tiềm lực về vốn lớn và năng lực quản lý hiện đại. Ngoài ra, quy mô nuôi nhỏ, manh mún và chủ yếu thực hành theo kinh nghiệm lâu đời, thiếu trình độ khoa học kỹ thuật nên các hộ nuôi trồng gặp rất nhiều khó khăn.

Trước thực tế trên, bà Phạm Thị Thanh Tùng đề xuất các bộ, ngành, địa phương cần có giải pháp tổng thể, trong đó giai đoạn hiện nay cần tập trung vào công tác quy hoạch, chuyển đổi phương thức sản xuất kinh doanh của 2 ngành hàng này theo hướng bền vững, tăng cường liên kết, giảm phát thải. Bên cạnh đó, cần tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, đàm phán mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu; triển khai các giải pháp đẩy mạnh tiêu dùng trong nước…

Về phía ngành Ngân hàng, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú đề nghị, các ngân hàng và doanh nghiệp cần hợp tác trên tinh thần sẻ chia. Ngân hàng cần mạnh dạn hơn trong việc tăng hạn mức cho vay đối với doanh nghiệp, linh hoạt trong vấn đề tài sản thế chấp nhưng vẫn phải đảm bảo nguyên tắc bất di bất dịch là thu hồi được vốn. Nhưng ngược lại, doanh nghiệp cũng phải chia sẻ trước nỗi lo về khả năng mất vốn của ngân hàng. Muốn ngân hàng đồng hành, sẻ chia thì doanh nghiệp cũng phải cởi mở, chia sẻ với ngân hàng về thông tin tài chính, báo cáo tài chính, từ đó ngân hàng mới xác định được dòng tiền và mạnh dạn cho vay.

Đối với gói tín dụng 30.000 tỷ đồng cho lâm, thủy sản, Phó Thống đốc nhấn mạnh, đây là gói tín dụng NHNN đề xuất và được Thủ tướng Chính phủ rất ủng hộ. “Nếu giải ngân hết 30.000 tỷ đồng, tôi sẵn sàng đề xuất 45.000 tỷ đồng, thậm chí 50.000 tỷ đồng. Đây là chính sách hỗ trợ rất tốt cho doanh nghiệp vượt khó trong giai đoạn hiện nay”, Phó Thống đốc nói.