ESG đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững

Theo chia sẻ của các diễn giả, hiện nay, trên thế giới, phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội đang trở thành xu hướng giúp định hướng tầm nhìn và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Bộ chỉ số ESG (E-Environmental: Môi trường; S-Social: Xã hội và G-Governance: Quản trị) là một trong những thước đo về sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Những lợi ích của việc thực hiện tốt ESG bao gồm giảm thiểu chi phí và rủi ro trong dài hạn thông qua triển khai các công nghệ mới và nâng cao hiệu quả vận hành, phát triển sản phẩm mới, mở rộng thị trường nhằm đáp ứng nhu cầu mới của khách hàng, nâng cao hiệu quả hoạt động và danh tiếng doanh nghiệp… Do đó, ESG đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững.

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú phát biểu chỉ đạo

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Thường trực NHNN nhấn mạnh, Bộ chỉ số ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) vừa là cơ hội vừa là thách thức, vừa phải thận trọng nhưng cũng phải khẩn trương để góp phần thực hiện hiện các cam kết của Chính phủ tại COP26 Việt Nam. Ngành Ngân hàng Việt Nam có vai trò quan trọng dẫn dắt nền kinh tế khi cung cấp, điều phối nguồn vốn dựa trên quy trình thẩm định rủi ro tín dụng. Chính vì vậy, ngân hàng đóng vai trò tiên phong trong việc thực thi ESG, tạo ra sự thúc đẩy lớn đối với các doanh nghiệp là khách hàng của ngân hàng trong việc thiết lập những chuẩn mực mới về phát triển bền vững.

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Phạm Thị Thanh Tùng - Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết, từ năm 2015, NHNN đã đặt ra vấn đề về ESG trong Chỉ thỉ số 03 về thúc đẩy tăng trưởng xanh và quản trị rủi ro môi trường xã hội trong hoạt động cấp tín dụng và mới nhất là Thông tư 17/2022/TT-NHNN ngày 23/12/2022 của Thống đốc NHNN hướng dẫn thực hiện quản lý rủi ro về môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Văn bản hướng dẫn của NHNN đã dần mang tính pháp lý nhiều hơn để phù hợp với quy định của pháp luật, hướng hoạt động của tổ chức tín dụng tiệm cận gần hơn thông lệ quốc tế; ngày càng thể hiện nhiều hơn trách nhiệm của ngành Ngân hàng đối với các vân đề về xã hội, môi trường. Qua quá trình theo dõi, các tổ chức tín dụng đã có nhiều chuyển biến rõ rệt. Trong giai đoạn 2017 - 2022, dư nợ cấp tín dụng của hệ thống đối với các lĩnh vực xanh có mức tăng trưởng dư nợ bình quân đạt hơn 23%/năm. Tính đến ngày 30/9/2023, dư nợ cấp tín dụng xanh đạt hơn 564 nghìn tỉ đồng, chiếm tỉ trọng khoảng 4,4% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Trong số 12 lĩnh vực xanh Ngân hàng nhà nước hướng dẫn các Tổ chức tín dụng (TCTD) cho vay, dư nợ tập trung chủ yếu vào các ngành năng lượng tái tạo, năng lượng sạch (chiếm gần 45%) và nông nghiệp xanh (hơn 30%).

Là một trong số những ngân hàng đặt mục tiêu đứng đầu thị trường trong phát triển xanh, bền vững và thực hành ESG, ông Trần Phương - Phó Tổng Giám đốc BIDV cho biết, hướng tới sự phát triển bền vững là mục tiêu xuyên suốttrong hoạt động ngân hàng, đưa tín dụng xanh, tài trợ xanh trở thành ưu tiên trong chiến lược phát triển của BIDV. BIDV đã kiện toàn thành lập Ban chỉ đạo xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển bền vững và thực hành ESG tổng thể. Dư nợ tín dụng cho lĩnh vực này đạt 73.000 tỷ đồng cho 1.500 khách hàng; phát hành thành công trái phiếu xanh khoảng 2.500 tỷ đồng…

Quang cảnh Hội thảo

Với vai trò chủ lực cung ứng vốn và dịch vụ tài chính cho khu vực nông nghiệp, nông thôn, Agribank quyết tâm triển khai thực hiện các cam kết, chỉ đạo của Chính phủ, NHNN, các bộ, ngành về thúc đẩy tăng trưởng xanh, quản lí rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng, xây dựng nền nông nghiệp an toàn, phát triển bền vững Agribank đã và đang triển khai các giải pháp cụ thể nhằm thực hiện ESG. Cụ thể, Agribank Thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc triển khai ESG gồm các nhân sự cấp cao và đội ngũ chuyên môn nhằm nghiên cứu triển khai thực hành quản lí ESG đồng bộ, hiệu quả trong mọi mặt hoạt động của Agribank; Tích hợp quản trị rủi ro môi trường - xã hội trong hoạt động kinh doanh và chương trình quản trị rủi ro chung của Agribank theo lộ trình phù hợp; Không cấp tín dụng mới hoặc hạn chế cấp tín dụng đối với các dự án, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ thuộc ngành, nghề trong Danh sách ngành, nghề kinh doanh loại trừ hoặc hạn chế cấp tín dụng của Agribank.

Đối với ESG, PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ - Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường - Bộ Tài nguyên và Môi trường nhấn mạnh, đây là vấn đề toàn cầu. ESG là một phần của chiến lược cốt lõi của doanh nghiệp, ngày càng trở thành công cụ bắt buộc để các doanh nghiệp tham gia thương mại và đầu tư toàn cầu.

Còn nhiều khó khăn, thách thức

Có thể thấy, phát triển bền vững thông qua ESG là cơ hội để xây dựng lợi thế cạnh tranh mới cho các ngân hàng Việt Nam. Tuy nhiên, theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, việc áp dụng ESG vào hoạt động kinh doanh của các ngân hàng trong nước mới chỉ đang ở giai đoạn đầu, với một số cải cách trong quy trình cấp tín dụng, do vậy, sẽ còn rất nhiều khó khăn, thách thức mà ngành Ngân hàng phải giải quyết trong quá trình áp dụng ESG vào hoạt động kinh doanh như công tác triển khai, thẩm định những tác động môi trường, các rủi ro liên quan đến danh mục đầu tư, quản trị, đánh giá rủi ro ESG, đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp và có kinh nghiệm trong các hoạt động ESG… Việc thực thi ESG mang yếu tố sống còn và cần được hành động ngay, không thể chậm trễ hơn.

Để các ngân hàng tích cực thực thi ESG trong thời gian tới, bà Michele Wee - Tổng Giám đốc Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam cho rằng, Chính phủ, các bộ, ngành ở Việt Nam cần tiếp tục đồng hành, phối hợp hài hòa trong xây dựng và hoàn thiện các khung pháp lý cụ thể về tín dụng xanh cũng như các dự án đầu tư kinh doanh có tác động đến môi trường, đặt ra các tiêu chuẩn về tín dụng xanh, xây dựng danh mục các ngành, lĩnh vực xanh. Các ngân hàng thương mại có thể sử dụng các tiêu chuẩn này để áp dụng chung nhằm đánh giá khi cấp tín dụng xanh.

Ghi nhận một số kết quả của ngân hàng trong triển khai ESG, phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú cho rằng, để hướng đến toàn diện các mục tiêu ESG tham vọng trong lĩnh vực ngân hàng đang đặt ra rất nhiều thách thức. Nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và nỗ lực của chính các ngân hàng, mục tiêu ESG đặt ra tại các ngân hàng Việt Nam có thể thực hiện được. Cụ thể, Chính phủ cần đưa ra các chính sách và quy định bắt buộc liên quan tới ESG để tạo động lực cho các ngân hàng. NHNN Việt Nam cũng điều chỉnh các quy định hiện hành để khuyến khích ngân hàng chủ động áp dụng ESG. Bên cạnh đó, các ngân hàng cần chủ động xây dựng chiến lược, đầu tư công nghệ và phát triển sản phẩm, dịch vụ xanh để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững…

“Những nỗ lực tích cực và đồng bộ của các bên liên quan sẽ giúp ngành Ngân hàng Việt Nam dần khắc phục được các thách thức và đưa mục tiêu ESG trở thành trọng tâm trong chiến lược phát triển trong thập kỷ sắp tới. Với chiến lược có chủ đích và nỗ lực phối hợp, các ngân hàng có thể vượt qua những trở ngại để hoàn toàn tích hợp các yếu tố ESG như một ưu tiên cốt lõi trên tất cả các lĩnh vực kinh doanh”, Phó Thống đốc nhấn mạnh và nhận định, trong thời gian tới, ESG sẽ dần trở thành một trong những tiêu chí đánh giá khi các tổ chức, cá nhân tiếp cận nguồn vốn. Đây là vấn đề còn mới nhưng mang tính cấp thiết đối với ngành ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung, thông qua đó, góp phần thúc đẩy kinh tế xanh tại Việt Nam.