Trần lãi suất giữ ổn định thị trường tiền tệ, neo được tâm lý kỳ vọng lạm phát
Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội |
Các phương thức thanh toán mới tăng trưởng rất mạnh
Trước hết, về tình hình triển khai Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2016-2020, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết, trên cơ sở Đề án của Chính phủ, thời gian vừa qua NHNN đã tập trung hoàn thiện về cơ sở pháp lý để khuyến khích việc thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM). Trong đó, NHNN đã ban hành 10 thông tư để chỉ đạo việc tăng cường ứng dụng TTKDTM cũng như đảm bảo an ninh an toàn trong hoạt động thanh toán.
Đặc biệt, gần đây NHNN đã ban hành bộ tiêu chuẩn về thẻ chip nội địa cho thẻ ATM và tiêu chuẩn về cơ sở đặc tả kỹ thuật của QRCode trong lĩnh vực thanh toán tại Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh TTKDTM cũng như tăng cường các biện pháp đảm bảo an ninh an toàn trong hoạt động TTKDTM.
Thứ hai, cơ sở hạ tầng và công nghệ phục vụ TTKDTM thời gian qua tiếp tục được tập trung chú trọng đầu tư và nâng cao. Đến cuối tháng 8/2018, số lượng máy POS đã tăng 23,6% so với cuối năm 2016.
Vấn đề thứ ba, theo Thống đốc Lê Minh Hưng, hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng được quản lý và vận hành thông suốt, ổn định và an toàn; Số lượng và giá trị giao dịch trong 8 tháng đầu năm tăng tương ứng là 28,3% và 30,1% so với cùng kỳ năm 2017.
Thứ tư, các giao dịch thực hiện qua các phương thức thanh toán mới tăng trưởng rất mạnh. Cụ thể, trong 8 tháng đầu năm 2018 thanh toán qua Internet tăng khoảng 48% về số lượng và 27,7% về giá trị so với cùng kỳ năm 2017. Cùng với đó, thanh toán qua điện thoại di động tăng khoảng gần 40% và 147% tương ứng về số lượng và giá trị; giao dịch trên POS cũng tăng rất mạnh.
Thứ năm, TTKDTM trong khu vực công không ngừng được thúc đẩy và mở rộng. “Vừa qua NHNN đã trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công. Và tính đến cuối tháng 8/2018 thì hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng đã kết nối với hệ thống kho bạc và hệ thống nộp thuế tại 63 tỉnh, thành phố.” – Thống đốc thông tin thêm.
Bên cạnh các giải pháp trên, theo người đứng đầu ngành Ngân hàng, NHNN cũng tập trung đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền. Trong đó, NHNN đã phối hợp với VTV xây dựng chương trình “Tiền khéo, tiền khôn” và chương trình “Những đứa trẻ thông thái” để nâng cao nhận thức cộng đồng về lĩnh vực tài chính, ngân hàng.
“Chúng tôi cho rằng đây là những vấn đề NHNN tập trung và tiếp tục thực hiện tiếp trong thời gian tới.” – Thống đốc nhấn mạnh.
Việc giữ trần lãi suất là để hỗ trợ ổn định thị trường tiền tệ
Cũng với câu hỏi của đại biểu Phạm Đình Cúc, liên quan đến lãi suất và việc áp dụng trần lãi suất như một biện pháp hành chính, Thống đốc Lê Minh Hưng cho rằng, NHNN hoàn toàn đồng thuận với quan điểm của đại biểu về việc hướng tới nền kinh tế thị trường thì giảm dần các biện pháp hành chính, đặc biệt là xác lập các lãi suất thị trường.
Tuy nhiên, chi tiết về nội dung này Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết, từ năm 2011, khi thị trường có những diễn biến không thuận lợi ảnh hưởng khá mạnh đến ổn định an toàn về kinh tế vĩ mô và tình hình hoạt động của hệ thống ngân hàng nên NHNN đã áp dụng trần lãi suất tiền gửi đối với đồng Việt Nam cho các kỳ hạn. Trên cơ sở tình hình phục hồi từng bước, hoạt động thị trường đã thông suốt hơn thì NHNN tiến hành từng bước dỡ bỏ quy định, nên hiện nay chỉ còn áp dụng trần lãi suất tiền gửi đối với đồng Việt Nam ở kỳ hạn dưới 6 tháng.
Theo Thống đốc Lê Minh Hưng, việc áp dụng trần lãi suất cũng có cơ sở thực tiễn. Đó là thị trường tài chính và cơ chế thị trường của chúng ta chưa được hoàn hảo, trong bối cảnh thị trường vốn gần đây có phát triển nhưng hệ thống ngân hàng vẫn là kênh chủ lực cung ứng vốn cho nền kinh tế cho nên việc sử dụng một cách có chọn lọc với liều lượng và thời điểm phù hợp những biện pháp hành chính vẫn còn cần thiết để đảm bảo an toàn thị trường tiền tệ.
Hiện nay số lượng TCTD tương đối nhiều nhưng chất lượng TCTD lại chưa phải đồng đều, Thống đốc cho rằng, đó cũng chính là nguyên nhân mà trần lãi suất huy động dưới 6 tháng tiếp tục được duy trì và ấn định ở mức hợp lý, bám sát cung - cầu thị trường, có tác dụng giữ ổn định hoạt động thị trường tiền tệ và neo được tâm lý kỳ vọng về lạm phát.
Thêm nữa, chúng ta vẫn trong bối cảnh đẩy mạnh quá trình tái cơ cấu hệ thống các TCTD cho nên việc giữ trần lãi suất cũng là để hỗ trợ ổn định thị trường tiền tệ.
“Chúng tôi cho rằng với việc đang tiếp tục triển khai hoạt động cơ cấu lại hệ thống các TCTD thì việc áp dụng trần lãi suất là cần thiết trong giai đoạn hiện nay nhưng khi hệ thống TCTD hoạt động tốt hơn, an toàn lành mạnh hơn thì NHNN tiếp tục xem xét dỡ bỏ biện pháp hành chính không cần thiết.” – Thống đốc nhận định.