Theo thống kê của Tổng cục Thuế, việc triển khai hóa đơn điện tử đã làm thay đổi phương thức quản lý, sử dụng hóa đơn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử, giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp, xã hội. Tính từ khi triển khai đến nay, số lượng hóa đơn điện tử cơ quan thuế tiếp nhận và xử lý là 9,6 tỷ.

Tuy nhiên, thời gian qua vẫn còn tình trạng một số doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đã lợi dụng sự thông thoáng của pháp luật để thực hiện hành vi bán hóa đơn khống để thu lợi bất chính. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh nhưng ý thức chấp hành pháp luật chưa cao đã mua, sử dụng hóa đơn không hợp pháp để kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu vào, nhằm tăng số thuế GTGT được hoàn; sử dụng hóa đơn để hợp thức hóa cho hàng hóa trôi nổi, hàng buôn lậu...

Một số vụ việc mua bán hóa đơn phức tạp có phạm vi rộng, liên quan đến nhiều doanh nghiệp thuộc nhiều địa phương trên toàn quốc đã bị phát giác, đưa ra xét xử. Gần đây nhất, Công an thành phố Lạng Sơn đã triệt phá thành công chuyên án, bắt giữ 3 đối tượng thực hiện hành vi mua bán trái phép hóa đơn GTGT với tổng giá trị ghi trên hóa đơn lên đến hơn 11,3 nghìn tỷ đồng. Các đối tượng dùng căn cước công dân giả hoặc mượn của người khác để thành lập doanh nghiệp “ma”, sau đó mua bán hóa đơn lòng vòng để chiếm đoạt tiền của Nhà nước.

Trước đó, Tòa án Nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã tuyên án đối với 39 bị cáo với các tội danh “in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn”, “mua bán trái phép hóa đơn” và “trốn thuế". Đáng chú ý, nhóm này đã tổ chức thành lập mới, thay đổi, mua lại tổng cộng 41 pháp nhân và sử dụng các pháp nhân này để xuất bản 35.273 hóa đơn GTGT khống, với tổng giá trị trên hóa đơn trước thuế GTGT trên 4.000 tỷ đồng. Số tiền thu lợi bất chính lên đến 80 tỷ đồng.

Bà Nguyễn Thị Lan Anh cho biết trong quá trình quản lý thuế, cơ quan thuế đã phân tích, nhận diện ra thủ đoạn các đối tượng sử dụng nhằm chiếm đoạt tiền thuế của Nhà nước. Bên cạnh đó, cơ quan thuế cũng đã xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá rủi ro về hóa đơn điện tử, phát triển các ứng dụng công nghệ thông tin để xử lý các dữ liệu về hóa đơn điện tử; xác định người nộp thuế có yếu tố rủi ro gian lận trong sử dụng hóa đơn để đưa vào kiểm tra, thanh tra. Từ đó, có thể chủ động phòng ngừa, kiểm tra, thanh tra và có biện pháp xử lý khi cần thiết.

Trong thời gian tới, Tổng cục Thuế cũng yêu cầu các bộ phận chức năng của cơ quan thuế thực hiện việc xác minh tình trạng hoạt động của người nộp thuế thuộc cơ quan thuế trực tiếp quản lý theo quy định; cập nhật kịp thời, đầy đủ các thông tin về người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký để thông báo công khai thông tin doanh nghiệp đã phát hành hóa đơn nhưng bỏ địa chỉ kinh doanh hoặc tạm ngưng hoạt động trên website của ngành thuế, các phương tiện thông tin đại chúng để ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về thuế, hóa đơn. Cùng với đó, rà soát, đánh giá những doanh nghiệp có rủi ro cao về hóa đơn để thực hiện thanh tra, kiểm tra đúng đối tượng và có trọng tâm.

Quan điểm của ngành Thuế là xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, chủ động phối hợp với cơ quan điều tra hoặc chuyển hồ sơ xử lý theo quy định đối với người nộp thuế có hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn để ngăn chặn kịp thời và có biện pháp phòng ngừa, tránh hậu quả, thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.