Phát biểu tại hội nghị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng nêu rõ, tại văn bản số 92/TB-VPCP ngày 3/5/2021, Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2021 - 2025. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo căn cứ tính hiệu quả để tập trung khẩn trương nghiên cứu, đề xuất triển khai ngay các tuyến đường bộ cao tốc khác có nhu cầu cấp thiết được các địa phương, cử tri và đại biểu Quốc hội đề nghị trong thời gian vừa qua, trong đó có tuyến đường Vành đai 4, Vành đai 5 - Vùng Thủ đô.

Do đó, việc tổ chức hội nghị cho định hướng chủ trương, quy hoạch và đầu tư tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô trong giai đoạn hiện nay là cần thiết, không chỉ khắc phục tình trạng quá tải về giao thông, giúp mở rộng không gian, nguồn lực phát triển, khả năng liên kết, giao thương hàng hóa với các tỉnh lân cận trong Vùng Thủ đô cũng như Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, mà còn giúp Thủ đô Hà Nội và các tỉnh: Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Giang... từng bước hoàn thiện hệ thống giao thông theo quy hoạch; tạo điều kiện để Hà Nội và các địa phương đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội cả khu vực đô thị và nông thôn, thu hút đầu tư phát triển mạnh mẽ.

Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng đề nghị TP. Hà Nội cùng với các địa phương liên quan sẽ tập trung thảo luận, cho ý kiến đánh giá toàn diện những tiềm năng, lợi thế; đồng thời, đánh giá về những khó khăn, vướng mắc và đề ra các giải pháp phù hợp, khả thi; đặc biệt là các giải pháp về định hướng phát triển, quy hoạch, công tác giải phóng mặt bằng, phương án và nguồn lực trong việc đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4.

Trình bày tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết hiện nay, tuyến đường Vành đai 3 cơ bản hoàn thành nhưng đã quá tải so với thiết kế. Nguyên nhân là do nhu cầu vận tải hàng hóa, hành khách liên tỉnh từ các tỉnh phía Nam đi các tỉnh phía Bắc, cũng như các tỉnh phía Tây và ngược lại quá cảnh qua Hà Nội hiện nay chủ yếu thông qua tuyến đường Vành đai 3 dẫn tới thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông, điển hình là khu vực cửa ngõ phía Nam.

Theo Quy hoạch, đường Vành đai 4 được xác định là tuyến liên vùng phục vụ kết nối giao thông giữa Hà Nội với các tỉnh thuộc Vùng Thủ đô, giải quyết nhu cầu giao thông trực tiếp cho khu vực đô thị trung tâm, đô thị vệ tinh của Thành phố. Việc đầu tư phát triển tuyến đường này sẽ giúp phân luồng giao thông từ xa theo các hướng; tăng cường khả năng kết nối giao thông liên vùng giữa Hà Nội với các tỉnh trong khu vực Vùng Thủ đô; tạo điều kiện phát triển đô thị trung tâm hoàn chỉnh và chuỗi đô thị trong khu vực giữa Vành đai 3 và Vành đai 4, phát triển chuỗi 5 đô thị vệ tinh, kết nối chùm đô thị TP. Hà Nội và các khu vực đô thị, công nghiệp Vùng Thủ đô...

Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chi tiết từ năm 2011, với chiều dài toàn tuyến khoảng 98km, đi qua 14 huyện của 3 tỉnh, thành phố là Hà Nội (56,5km), Hưng Yên (20,3km) và Bắc Ninh (21,2km).

Trong giai đoạn trước, TP. Hà Nội đã triển khai nghiên cứu đầu tư phần tuyến nằm trên địa phận Thành phố, kết quả đã có 3 nhà đầu tư đề xuất đối với 4 đoạn tuyến theo hình thức đầu tư PPP, loại hợp đồng BT, BOT. Tuy nhiên, theo Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư ngày 18/8/2020 thì loại hợp đồng BT không còn được quy định trong Luật.

Bên cạnh đó, trên cơ sở đề xuất của các địa phương và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hiện nay, Bộ Giao thông vận tải đang nghiên cứu lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi để đầu tư toàn bộ tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô theo quy mô mặt cắt của từng đoạn tuyến qua các tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, các phương án đưa ra đều có những ưu điểm, hạn chế riêng; cùng với những khó khăn về nguồn lực đầu tư, cơ chế và hình thức đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư... nên đến nay, dự án vẫn đang tiếp tục trong giai đoạn nghiên cứu.

Tại hội nghị, lãnh đạo TP. Hà Nội đã nêu quan điểm đầu tư đường Vành đai 4. Theo đó, Nhà nước thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng 1 lần theo đúng chỉ giới đường đỏ (B=120m) bằng vốn đầu tư công; đầu tư nối thông toàn tuyến, không chia nhỏ thành các đoạn để đầu tư đồng bộ nhằm đảm bảo tính kết nối và hiệu quả đầu tư; cần có 1 cơ quan đơn vị đứng ra chủ trì đầu tư toàn tuyến để đảm bảo khớp nối đồng bộ quy mô, các yếu tố kỹ thuật đồng nhất trên toàn tuyến.

Về Quy hoạch, TP. Hà Nội đề xuất, ngoài việc nghiên cứu theo quy hoạch chi tiết tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cần nghiên cứu thêm phương án Quy hoạch xây dựng phần đường cao tốc là cầu cạn trên cao thay cho việc đi bằng hiện nay, với quy mô 4-6 làn xe cao tốc. Thành phần mặt cắt ngang tuyến Vành đai 4 gồm đường đô thị đi bằng bên dưới, xây dựng các trụ đường cao tốc trên cao trong phạm vi dải phân cách giữa của tuyến đường; đoạn vành đai phía Tây và một đoạn tuyến vành đai phía Đông có đường sắt quốc gia đi trên cao, xây dựng trong dải đất rộng khoảng 30m; 90m còn lại xây dựng đường đô thị đi phía dưới và đường cao tốc trên cao.

Qua rà soát tính toán sơ bộ, để đầu tư toàn tuyến Vành đai 4 (tổng chiều dài 98km), phần kinh phí đầu tư xây dựng theo phương án cao tốc đi bằng khoảng 105.000 tỷ đồng, theo phương án cao tốc đi trên cầu cạn toàn tuyến khoảng 135.000 tỷ đồng (đã bao gồm 2 cầu lớn vượt sông Hồng). Phần kinh phí bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng theo chỉ giới 120m khoảng 25.000 tỷ đồng; trong đó, Hà Nội khoảng 16.000 tỷ đồng, Hưng Yên khoảng 3.500 tỷ đồng, Bắc Ninh khoảng 5.500 tỷ đồng.

Chỉ đạo tại hội nghị, Bí thư Thành ủy Hà Nội đề nghị các bên liên quan cụ thể hóa bằng thỏa thuận hợp tác và tờ trình chung, trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương triển khai đầu tư xây dựng tuyến đường, cùng với đó là một số cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng, sớm hoàn thành tuyến đường Vành đai 4 trong thời gian tới.