Tại tọa đàm, TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng VEPR đã trình bày báo cáo "Kinh tế quý 3/2024: phục hồi tăng trưởng - triển vọng và thách thức" của VEPR. Theo đó tính đến cuối quý 3/2024, nền kinh tế Việt Nam đã có những dấu hiệu phục hồi tương đối tốt, đồng thời với sự lạc quan về tăng trưởng chung của kinh tế thế giới trong cuối 2024 và năm 2025. Tăng trưởng GDP sau 9 tháng đạt 6,82%, tăng hơn 1,5 lần so với mức 4,4% cùng kỳ năm ngoái, với sự đóng góp chủ yếu từ khu vực công nghiệp và dịch vụ.

Về tổng cầu, thương mại đang trên đà hồi phục và dòng vốn FDI tích cực trở thành động lực tăng trưởng chính. Xuất nhập khẩu hàng hóa tăng nhanh hơn dự kiến, với tổng kim ngạch đạt 578,5 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ. Đặc biệt, xuất siêu đạt 20,8 tỷ USD - mức xuất siêu khá tích cực trong giai đoạn 2020 - 2024. Tuy nhiên, chi tiêu của người tiêu dùng vẫn thấp hơn mức trước đại dịch, trong khi áp lực lạm phát trong nửa đầu năm 2024 đã làm giảm.

Ngân sách nhà nước đã ghi nhận thu vượt kế hoạch trong khi chi tiêu công giảm so với cùng kỳ năm 2023, dẫn đến ngân sách tiếp tục đạt thặng dư cao, tạo dư địa cho các chính sách tài khoá tiếp tục trong năm 2024. Đặc biệt, các chính sách miễn, giãn, giảm thuế được đề xuất trong bối cảnh các ngành, lĩnh vực chịu thiệt hại từ cơn bão Yagi.

Thương mại phát triển tích cực, vốn FDI thực hiện đạt mức cao kỷ lục, và du lịch hồi phục mạnh mẽ. Tỷ giá USD tại các ngân hàng thương mại trong nước liên tục giảm, với mức giá thấp hơn nhiều so với trần do Ngân hàng Nhà nước quy định. Tốc độ tăng cung tiền và tăng trưởng tín dụng phục hồi khá tốt, góp phần tích cực vào thúc đẩy tăng trưởng và đầu tư, mặc dù vẫn thấp hơn nền trung bình trước đại dịch Covid-19. Ngân hàng Nhà nước vẫn tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt, giúp hạ lãi suất và hỗ trợ chi phí vốn cho nền kinh tế.

Mặc dù nền kinh tế có nhiều điểm sáng tích cực, nhưng vẫn còn những rủi ro và thách thức phía trước. Các chỉ số quản trị mua hàng (PMI) suy giảm và xuống dưới 50 điểm trong tháng 9. Tỷ lệ doanh nghiệp rút lui so với doanh nghiệp gia nhập thị trường vẫn ở xu hướng cao. Tiêu dùng trong nước và giải ngân đầu tư công chưa đạt được như kỳ vọng…

Nhìn xa hơn, xu thế phân mảnh kinh tế - chính trị toàn cầu và hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu có thể khiến cầu bên ngoài suy giảm. Chi phí đẩy cũng như năng lực cạnh tranh xuất khẩu gặp nhiều thách thức. Trong khi đó, các yếu tố đầu vào trong sản xuất còn gặp nhiều rào cản, và tình thế khó khăn trong chuyển dịch mô hình tăng trưởng, đổi mới môi trường kinh doanh, và cải cách thể chế, mặc dù đã có một số tiến bộ, nhưng vẫn chậm chạp, gây ra nhiều rủi ro trong đầu tư và kinh doanh, làm nản lòng cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Tốc độ tăng trưởng dự báo/thực tế của Việt Nam