Nguồn vốn cho nền kinh tế không thiếu

Phát biểu khai mạc tại hội thảo, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú cho rằng, đến thời điểm hiện nay, hoạt động hỗ trợ nền kinh tế đã được ngành Ngân hàng triển khai rất quyết liệt với nhiều chương trình ưu tiên, ưu đãi. NHNN và hệ thống các NHTM đã đưa ra nhiều gói tín dụng vừa khuyến khích vừa tạo động lực cũng như tập trung các lĩnh vực ưu tiên. Đơn cử gói 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, gói 30.000 tỷ đồng cho vay thủy sản, lâm nghiệp…

Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để có thể hỗ trợ hoạt động tín dụng, đặc biệt là quy trình thủ tục cho vay. Rất nhiều ngân hàng ứng dụng công nghệ cho vay thời gian chỉ vài ngày qua chương trình trực tuyến giảm thời gian, thủ tục cho doanh nghiệp khi tiếp cận vốn.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú phát biểu tại hội thảo từ đầu cầu Hà Nội

Về lãi suất cho vay, Phó Thống đốc cho rằng, hiện nay mặt bằng chung của toàn hệ thống đã ở mức rất thấp. Đến nay, lãi suất bình quân huy động và cho vay đối với các giao dịch phát sinh mới lần lượt ở mức 3,1%/năm và 6,5%/năm, giảm tương ứng khoảng 0,4%/năm và 0,6%/năm so với cuối năm 2023. Qua đó, hoạt động sản xuất kinh doanh đã dần phục hồi. Hệ thống ngân hàng cũng đã tập trung tháo gỡ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa và hợp tác xã. Đây là hai loại hình kinh tế rất chính yếu cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, tín dụng đầu năm tăng thấp do yếu tố mùa vụ của dịp Tết Nguyên đán và khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp chưa cao. Nhưng điểm sáng của hoạt động ngân hàng là tín dụng đã phục hồi, tăng trưởng trở lại trong tháng 3.

Phó Thống đốc khẳng định, ngành Ngân hàng luôn đảm bảo thanh khoản đầy đủ, thậm chí dư giả. Ngoài ra, phía cơ quan quản lý, NHNN sử dụng các công cụ chính sách để đảm bảo tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc tiếp cận vốn. “Vì thế có thể nói vốn tín dụng cho nền kinh tế không thiếu. Hạn mức tín dụng đã NHNN đã giao cho NHTM ngay từ đầu năm với 15%. Nếu như điều kiện nền kinh tế cho phép, nền kinh tế cần vốn cho các lĩnh vực là động lực tăng trưởng thì có thể tăng hạn mức tín dụng lên” - Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Về giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, theo Phó Thống đốc, thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02. Để tiếp tục tạo điều kiện cho khách hàng phục hồi sản xuất kinh doanh, NHNN đã trình Chính phủ gia hạn Thông tư 02 thêm 6 tháng nữa thay vì kết thúc vào 30/6 tới” – Phó Thống đốc cho biết.

Nhu cầu vay vốn chưa cải thiện

Qua chia sẻ của các Hiệp hội ngành hàng và các doanh nghiệp tham dự hội thảo cho thấy, nút thắt cần khơi thông của dòng vốn tín dụng hiện nay nằm ở nhu cầu vay vốn chưa có nhiều cải thiện.

Ông Nguyễn Đình Tuệ, Giám đốc Trung tâm dịch vụ Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa cho biết, hiện nay khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp là tiêu thụ sản phẩm hàng hóa khá chậm. Nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, giảm quy mô kinh doanh. Do vậy, nhu cầu vay vốn ngân hàng cũng giảm theo.

Theo ông Tuệ, hai tháng đầu năm 2024 tình hình xuất khẩu đang có dấu hiệu khởi sắc. Các ngành như ngành du lịch và một số ngành bán lẻ có tốc độ tăng trưởng khá. Tuy nhiên, khảo sát ở doanh nghiệp, nhiều ngành hàng vẫn chưa có nhu cầu vay vốn, ngay cả khi lãi suất cho vay đã được các ngân hàng áp dụng ở mức thấp và niêm yết công khai.

Cùng nhận định, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh cho rằng, hiện nay nếu kinh doanh tốt, có dòng vốn luân chuyển tốt, các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn lưu động từ ngân hàng.

“Các ngân hàng đang muốn cho doanh nghiệp vay, thậm chí "năn nỉ" cho vay nhưng doanh nghiệp lại đặt vấn đề "vay để làm gì". Chẳng hạn, doanh nghiệp muốn vay xây nhà máy, nhưng các thủ tục về đất đai chưa giải quyết xong cũng rất khó để đi vay vốn” – ông Hòa nói.

Theo đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh, nhu cầu vay vốn đầu tư của doanh nghiệp là có nhưng gặp vướng về các thủ tục đầu tư, đặc biệt pháp lý liên quan đến đất đai như phê duyệt phương án sử dụng đất, ký các hợp đồng thuê đất, thậm chí có doanh nghiệp đã nộp tiền sử dụng đất rồi nhưng không ra được sổ đỏ, như vậy không thể mang đi thế chấp cho ngân hàng. Vì thế cần tập trung giải quyết các pháp lý về đất, giúp doanh nghiệp ký các hợp đồng thuê đất để doanh nghiệp có cơ sở pháp lý để xin phép xây dựng, triển khai dự án và điều này giúp dòng vốn chảy vào các dự án.

Đại diện Hiệp hội Chế biến xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho hay, hiện nay đối với những doanh nghiệp có dòng tiền tốt, tài chính lành mạnh các NHTM, việc tiếp cận vốn vay khá dễ dàng, lãi suất vay ngắn hạn phổ biến khoảng 6-7%/năm. “Tuy nhiên nhu cầu vay cũng chưa nhiều và các gói vay ưu đãi thường có ít doanh nghiệp tiếp cận được” – bà Tô Thị Tường Lan, Phó Tổng thư ký Vasep cho biết.

Tại Hội thảo, đại diện các NHTM như Techcombank, HDBank, ACB thông tin rằng trong quý I/2024 vừa qua, tốc độ tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng này ở mức khá. Các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu là những lĩnh vực có mức hấp thụ vốn mạnh và được các nhà băng cho vay nhiều nhất. Tuy nhiên, hiện nay nhiều doanh nghiệp cạn tài sản đủ điều kiện để thế chấp vay vốn. Vì thế, trong thời gian tới cần tiếp tục cải thiện đơn hàng, cải thiện vòng quay dòng tiền để tăng thêm cơ hội tiếp cận các khoản tín dụng không có tài sản đảm bảo, cho vay theo chuỗi giá trị.