Thực hành ESG là vấn đề cấp bách

Được biết, ESG là bộ tiêu chuẩn đo lường, đánh giá phát triển bền vững của doanh nghiệp. Theo các chuyên gia, với việc tăng cường áp dụng ESG đòi hỏi các ngân hàng phải thực thi, tuân thủ và cập nhật liên tục những thay đổi trong quy định và chính sách để thể hiện tốt trách nhiệm với môi trường và xã hội.

Chia sẻ tại Hội thảo “ESG trong ngành Ngân hàng: Thực thi để dẫn đầu” do Báo Đầu tư tổ chức, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết tại Việt Nam, đến ngày 30/9/2024, đã có 50 tổ chức tín dụng (TCTD) phát sinh dư nợ tín dụng xanh với dư nợ đạt trên 665.000 tỉ đồng, tăng 7,11% so với cuối năm 2023, chiếm tỷ trọng trên 4,5% tổng dư nợ toàn nền kinh tế.

Quang cảnh Hội thảo

Các TCTD đã tăng cường quản lý rủi ro về môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng. Dư nợ tín dụng được đánh giá rủi ro môi trường và xã hội đạt 3,28 triệu tỉ đồng, chiếm hơn 22,33%/tổng dư nợ cho vay của nền kinh tế, tăng 15,62% so với cuối năm 2023.

“Những kết quả trên cho thấy các giải pháp triển khai của ngành Ngân hàng thời gian qua đã góp phần thúc đẩy quá trình thực hành ESG, xanh hóa hoạt động ngân hàng, kịp thời đáp ứng nhu cầu về nguồn vốn để thực hiện các dự án xanh, bền vững, vì lợi ích cộng đồng…”, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế đánh giá.

Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Hà Thu Giang

Nhấn mạnh về vai trò của thực hiện ESG, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhận định, tăng trưởng bền vững, hướng đến thịnh vượng kinh tế, bền vững môi trường, công bằng xã hội không chỉ là lựa chọn tất yếu, mà là để bắt kịp xu thế thế giới. “Các nước châu Âu đặt ra những tiêu chuẩn rất gắt gao đối với hàng hóa xuất sang. Các doanh nghiệp không đạt được chứng chỉ về vấn đề môi trường hay giảm sẽ không đủ điều kiện nhập khẩu vào, điển hình trong lĩnh vực may mặc. Đây là vấn đề nóng và rất cấp bách đối với các doanh nghiệp của Việt Nam”, ông Tú đưa ra dẫn chứng cụ thể.

Cùng quan điểm, TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trường Đào tạo cán bộ Agribank, Phó trưởng ban Chỉ đạo ESG Agribank cho rằng, ngân hàng có những hoạt động hướng tới ESG có thể xây dựng danh tiếng tốt đối với chính phủ, cơ quan quản lý, khách hàng, cộng đồng, từ đó tăng trưởng doanh số, quy mô hoạt động và phát triển theo hướng bền vững. Bà Hà chỉ ra trên thực tế, ngày càng có nhiều tổ chức độc lập đánh giá và báo cáo về việc thực hiện ESG của các công ty, ngân hàng. Những nhà đầu tư, công ty quản lý quỹ và những bên quan tâm khác thường tham khảo những báo cáo độc lập này để so sánh các công ty, đánh giá rủi ro và đưa ra các quyết định đầu tư.

Theo đại diện Agribank, các ngân hàng có thể chủ động đón đầu xu hướng mới và tạo ra các sản phẩm tiên phong mang tính cạnh tranh cao nếu biết nghiên cứu phát triển các sản phẩm tài chính ngân hàng hiện đại, phù hợp với sự vận động trong tương lai của nền kinh tế như tín dụng xanh và trái phiếu xanh, các sản phẩm cho vay sản xuất kinh doanh bền vững, tham gia vào thị trường carbon...

Cần một bộ khung quy định cụ thể cho ESG

Thông tin tại Hội thảo về kết quả triển khai ESG, bà Nguyễn Thị Tuyết Hạnh, Giám đốc Ban Quản lý dự án Quốc tế - Ngân hàng Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) cho biết ngân hàng SHB đã tích hợp các tiêu chuẩn ESG vào thực tiễn mọi hoạt động, góp phần thúc đẩy nền kinh tế xanh, xã hội công bằng và quản trị minh bạch, SHB đã triển khai Khung mô hình phát triển bền vững. Đây là lộ trình chuyển dịch gồm nhiều cấu phần bao gồm tích hợp các phân tích, vận hành ESG vào từng nhóm hoạt động từ quản trị, chiến lược, quản trị rủi ro đến dữ liệu và báo cáo công bố thông tin.

SHB rất tích cực triển khai, thực hiện chủ trương của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, trong việc hỗ trợ, đồng hành cùng chính quyền, khách hàng và người dân với nhiều chương trình, sản phẩm với ưu đãi. Bà Hạnh thông tin thêm, SHB cũng đồng hành cùng chính sách quốc gia và các hoạt động an sinh xã hội thông qua đóng góp tích cực cho các chương trình xóa đói giảm nghèo; hỗ trợ các khu vực chịu ảnh hưởng thiên tai; tích cực đóng góp cho sự phát triển của nền giáo dục và thể thao… Cùng với đó, SHB cũng đã tích hợp ESG vào một số quy trình ra quyết định và quản trị doanh nghiệp (Ban hành bộ quy định, quy trình về về đánh giá rủi ro môi trường xã hội trong hoạt động cấp tín dụng).

Các chuyên gia thảo luận tại sự kiện

Theo vị đại diện SHB, để tăng cường thực hành ESG trong ngân hàng hiệu quả, cần nhiều yếu tố. Bên cạnh vai trò ban hành các chính sách hỗ trợ, ban hành các quy định về tài chính bền vững của các cơ quan quản lý, các TCTD rất mong muốn được Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cần xây dựng một bộ khung quy định cụ thể về ESG, bao gồm các tiêu chí đánh giá và yêu cầu báo cáo minh bạch, để hướng dẫn các ngân hàng trong quá trình triển khai ESG. Bà Hạnh nhấn mạnh, NHNN cũng cần đặt ra yêu cầu các ngân hàng và tổ chức tài chính đưa ra báo cáo ESG định kỳ, đảm bảo tính minh bạch và khả năng so sánh giữa các ngân hàng, ban hành cơ chế khen thưởng, khuyến khích dành cho các tổ chức tín dụng đạt kết quả tốt.

Bộ tiêu chuẩn về ESG cũng là vấn đề được các chuyên gia mổ xẻ tại Hội thảo. Chia sẻ về điển hình trên thế giới về bộ tiêu chuẩn này, bà Lý Thu Nga, Trưởng Hợp phần Cải cách khu vực tài chính xanh, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) cho biết: Tại Đức, Cơ quan Giám sát Tài Chính Đức đã ban hành một bộ tiêu chí để các ngân hàng và ngân hàng trung ương, các cơ quan giám sát có thể đánh giá được việc thực hiện đánh giá rủi ro từ các yếu tố trên và có được bức tranh tổng thể về hoạt động tài chính xanh.

Các chuyên gia cho biết, danh mục phân loại xanh sẽ giúp cho các ngân hàng nhận diện dự án như thế nào là "xanh", các dự án đủ điều kiện. Các thị trường mới nổi như Việt Nam rất cần các danh mục phân loại xanh bởi vì thiếu thông tin, yếu tố quan trọng trong việc đánh giá ESG các doanh nghiệp. Đây là lý do khiến các ngân hàng không đủ yếu tố để đánh giá các doanh nghiệp mà phải trông chờ vào ban hành của Chính phủ về danh mục phân loại xanh.

Đại diện NHNN, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cũng nêu ra kiến nghị rằng, cần tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm tăng cường quản lý rủi ro môi trường, xã hội và rủi ro khí hậu trong hoạt động cấp tín dụng của các TCTD. Đặc biệt, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần sớm trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định về tiêu chí môi trường đối với dự án đầu tư được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh làm cơ sở cho các tổ chức tín dụng căn cứ lựa chọn, thẩm định, đánh giá và giám sát khi thực hiện cấp tín dụng xanh.

Vụ trưởng Hà Thu Giang nhấn mạnh, để các cơ chế, chính sách của ngành Ngân hàng thực sự phát huy hiệu quả, bên cạnh những nỗ lực của ngành ngân hàng trong việc thúc đẩy thực hành ESG, việc hướng dòng vốn tín dụng vào việc tài trợ các dự án thân thiện với môi trường, mở rộng và khơi thông nguồn vốn tín dụng cho các lĩnh vực xanh cũng cần có sự phối kết hợp từ nhiều bộ, ngành, các đơn vị liên quan.