Không vội cắt giảm lãi suất

Trong phiên điều trần của Chủ tịch Fed Powell trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện hôm thứ Tư, một trong những điểm chính là ông tái khẳng định Fed sẽ không vội cắt giảm lãi suất. Tuy nhiên theo ông Powell, khó có khả năng sẽ xảy ra bất kỳ đợt tăng lãi suất nào trong năm nay.

“Chúng tôi tin rằng lãi suất chính sách của Fed có thể đang đạt mức cao nhất trong chu kỳ thắt chặt này”, ông Powell nói với các nhà lập pháp, đồng thời cho biết: “Nếu nền kinh tế tiếp tục mở rộng như mong đợi, có lẽ sẽ là thời điểm thích hợp để bắt đầu giảm bớt các hạn chế về chính sách (giảm lãi suất) vào một thời điểm nào đó trong năm nay”.

Chủ tịch Fed Powell tại phiên điều trần hôm thứ Tư

Điều đó có nghĩa là việc cắt giảm lãi suất đang được Fed cân nhắc nếu nền kinh tế diễn biến phù hợp. Tuy nhiên, mức độ phù hợp của nền kinh tế thế nào, cùng với khẳng định Fed sẽ không vội cắt giảm lãi suất của ông Powell cũng hàm ý là người tiêu dùng Mỹ - những người đã phải đối mặt với chi phí vay mượn ngày càng tăng trong gần hai năm qua, từ khoản vay mua ô tô đến thế chấp nhà đất - sẽ phải tiếp tục chịu đựng thực trạng này trong thời gian dài hơn.

Về triển vọng kinh tế, ông Powell đã đưa ra những đánh giá tích cực trước các nhà lập pháp. Trả lời câu hỏi của dân biểu Al Green của bang Texas, ông Powell cho biết tăng trưởng kinh tế dự kiến sẽ tiếp tục duy trì ổn định trong năm nay. Đó cũng là kỳ vọng rộng rãi của các nhà kinh tế và quan chức Fed, với dự báo trung bình là tăng trưởng GDP trong năm nay ở mức 1,4%.

“Không có bằng chứng hay lý do nào để nghĩ rằng nền kinh tế Mỹ đang ở hoặc có nguy cơ rơi vào suy thoái trong ngắn hạn”, ông khẳng định và thêm rằng. “Nói như vậy không có nghĩa là không có khả năng nền kinh tế sẽ rơi vào suy thoái. Tuy nhiên vào thời điểm hiện tại, tôi không nghĩ khả năng đó có xác suất xảy ra cao”.

Tăng trưởng kinh tế Mỹ trong quý IV/2023 ghi nhận ở mức 3,2% so với cùng kỳ, với chi tiêu tiêu dùng ở mức ổn định. Mức tăng này dù có giảm khá nhiều so với mức 4,9% trong quý III trước đó, nhưng vẫn cho thấy sự mạnh mẽ nếu nhìn lại lịch sử. Tăng trưởng kinh tế có thể vẫn vững chắc vào đầu năm nay. Công cụ GDPNow (công cụ theo dõi dữ liệu kinh tế trong thời gian thực và sử dụng dữ liệu đó để điều chỉnh các dự đoán về triển vọng kinh tế ngắn hạn) của Fed Atlanta hiện dự đoán tăng trưởng GDP quý I/2024 ở mức 2,1%.

Một số nhà phân tích cho rằng, nếu nền kinh tế Mỹ tăng trưởng quá nóng có thể khiến công cuộc chống lạm phát của Fed trở nên khó khăn hơn. Nhưng nếu dự đoán của Fed Atlanta là đúng, điều đó cho thấy đã có sự suy giảm rõ rệt của tăng trưởng kinh tế kể từ mùa hè 2023 - thời điểm người Mỹ “vung tiền” vào các buổi hòa nhạc, phim ảnh và mua sắm hàng hóa… Hôm thứ Tư, ông Powell nói với các nhà lập pháp rằng, Fed muốn thấy nhiều dữ liệu như hiện nay hơn: Nền kinh tế chậm lại và tốc độ tăng lạm phát cũng chậm lại.

Quan tâm đặc biệt đến cho vay bất động sản

Tại buổi điều trần, rủi ro từ việc “các tòa nhà văn phòng trống rỗng” cũng được một số dân biểu nhấn mạnh. Theo đó, ông Powell bị chất vấn về rủi ro đối với kinh tế vĩ mô từ tình trạng nhiều tòa nhà văn phòng trống người thuê hiện nay (gây ra bởi giá trị tài sản giảm và nhiều doanh nghiệp quy định nhân viên có thể làm việc từ xa). Đây là một vấn đề có tác động đặc biệt đến các ngân hàng đã cung cấp các khoản vay cho chủ nhà - những người đã phải giảm giá thuê hoặc thậm chí phải bán tài sản ở mức lỗ nặng trong bối cảnh tỷ lệ trống tại các tòa nhà văn phòng ở khu vực trung tâm vẫn tăng cao.

“Chúng tôi đã rất nỗ lực để quản lý vấn đề này”, ông Powell nói khi trả lời câu hỏi của Hạ nghị sĩ Jim Himes của bang Connecticut. Chủ tịch Powell cho biết Fed đang đặc biệt “để mắt” đến các ngân hàng có mức độ tập trung cho vay bất động sản thương mại lớn. Đây cũng là điều mà ông đã nhiều lần nhấn mạnh trong các bình luận trước đó. “Chúng tôi đã liên lạc với các ngân hàng này để đảm bảo rằng họ có kế hoạch giải quyết vấn đề đó”, ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng có thể “một số ngân hàng sẽ thua lỗ”.

Đúng vào thời điểm khi ông Powell đang trả lời tại buổi điều trần, cổ phiếu của Ngân hàng Cộng đồng New York (New York Community Bank - NYCB) đã giảm hơn 40% giá trị vào chiều thứ Tư, sau khi The Wall Street Journal đưa tin rằng, ngân hàng khu vực này đang nỗ lực tìm kiếm một khoản bơm tiền mặt lớn. NYCB là một ngân hàng khu vực đang đứng trước nguy cơ bị thua lỗ nặng vì cho vay bất động sản thương mại.

Mặc dù vậy, đà giảm giá mạnh của cổ phiếu NYCB đã không gây ảnh hưởng dây chuyền đến cổ phiếu của các ngân hàng khác có danh mục đầu tư tương tự. Đơn cử, cổ phiếu của Valley National Bank (VLY) - ngân hàng có mức độ “phơi nhiễm” với bất động sản thương mại ở mức cao nhất trong số 100 ngân hàng lớn nhất ở Mỹ - chỉ giảm chưa đến 3% vào thứ Tư, trong khi Chỉ số ngân hàng khu vực (KBW Regional Bank Index) cũng giảm chưa đến 3%.

Các nhà lập pháp cũng bàn về các đề xuất “siết” chặt hơn quy định với các ngân hàng. Trong đó, người đứng đầu Fed đã nhận yêu cầu từ đảng Cộng hòa về việc cần rút lại việc áp dụng chuẩn mực quản trị rủi ro ngân hàng mới (được biết đến với tên gọi “Basel Endgame III”) dự kiến sẽ được triển khai trong những năm tới. Các quy định mới này yêu cầu các ngân hàng lớn và vừa phải nắm giữ nhiều vốn hơn - điều mà những người chỉ trích cho rằng sẽ đồng nghĩa với việc có ít vốn hơn để cho doanh nghiệp và người tiêu dùng vay, đồng thời có thể đẩy lãi suất cho vay thực tế lên cao hơn.

Ngay trước thềm phiên điều trần, tất cả 29 thành viên đảng Cộng hòa trong Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện đã đưa ra một lá thư yêu cầu Fed, Cơ quan Kiểm soát Tiền tệ và Tập đoàn Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang rút lại các đề xuất về việc áp dụng chuẩn mực mới này. Tại điều trần, ông Powell cho biết, Fed vẫn đang xem xét “hàng trăm” ý kiến được gửi về liên quan đến chuẩn mực này và phiên bản cuối cùng của các quy định có thể sẽ rất khác, đồng thời hy vọng sẽ tiếp tục thu hút được sự đồng thuận rộng rãi của các bên liên quan.