Cân nhắc chính sách đánh thuế với giao dịch vàng

Chia sẻ tại buổi làm việc, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian qua, trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động, vàng cũng là câu chuyện của quốc tế không chỉ riêng Việt Nam. Triển khai chỉ đạo của Chính phủ, NHNN đã có nhiều giải pháp. NHNN có kế thừa giải pháp đấu thầu vàng (từng triển khai năm 2013); tuy nhiên chênh lệch giá bán vàng miếng SJC với gía thế giới chưa giảm như kỳ vọng bởi giai đoạn này có nhiều khác biệt năm 2013. NHNN triển khai biện pháp can thiệp mới là từ 3/6 NHNN bán vàng trực tiếp qua 4 NHTMNN và Công ty Vàng bạc đá quý (SJC) để các đơn vị này bán vàng cho người dân. Qua một tuần triển khai, bước đầu đã đạt được kết quả tích cực là chênh lệch giá bán vàng miếng SJC và giá vàng thế giới đã được thu hẹp.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng trao đổi về định hướng chính sách của NHNN đối với quản lý thị trường vàng tại buổi làm việc

Phát biểu tại cuộc họp đa số ý kiến của các chuyên gia kinh tế đánh giá cao các giải pháp NHNN đã triển khai đối với thị trường vàng. Nhất là phương án mới NHNN bán vàng miếng SJC trực tiếp cho 04 Ngân hàng thương mại Nhà nước (NHTMNN) và Công ty TNHH MTV vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) để bán trực tiếp tới người dân. Qua đó đã ổn định giá vàng, đặc biệt thu hẹp chênh lệch giá vàng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng, đó chỉ là các giải pháp tạm thời, NHNN cần có giải pháp hữu hiệu để thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng ở trong nước và thế giới theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để tránh hệ lụy tiêu cực của tình trạng này như: buôn lậu, trốn thuế, quản lý ngoại tệ chuyển ra nước ngoài… Đặc biệt việc ổn định thị trường vàng theo TS. Trương Văn Phước – Nguyên Quyền Chủ tịch Uỷ ban giám sát tài chính quốc gia cũng góp phần ổn định tỷ giá. Minh chứng là khi chênh lệch giá vàng lớn có hiện tượng nhập lậu vàng qua biên giới và tác động đến tỷ giá ở thị trường chợ đen. Khi NHNN cung một lượng vàng để đáp ứng nhu cầu người dân, giá vàng giảm xuống thì thị trường ngoại hối, đặc biệt tỷ giá hối đoái không còn biến động như trước. “Tôi cho rằng đây là một thành công của NHNN trong thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, đồng thời cũng hỗ trợ cho sự ổn định tỷ giá hối đoái của chúng ta”, TS. Phước nhận định.

Đó là thành công ban đầu các giải pháp của NHNN. Song theo các chuyên gia cần có giải pháp căn cơ, toàn diện hơn quản lý thị trường vàng trong thời gian tới như sửa đổi Nghị định 24 cho phù hợp với tình hình hiện nay.

Theo TS Trương Văn Phước, trong hơn 12 năm qua, Nghị định 24 đã đóng góp quan trọng như thay đổi tập quán của người dân không sử dụng vàng làm phương tiện trao đổi, thậm chí là không còn là phương tiện cất giữ tài sản, đẩy lùi vàng hoá trong nền kinh tế… Tuy nhiên, đến thời điểm này, Nghị định 24 đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử cần phải có giải pháp thay thế phù hợp hơn với bối cảnh mới. Sắp tới, việc giá cả bao nhiêu sẽ để thị trường quyết định. NHNN với tư cách nắm giữ dự trữ ngoại hối quốc gia, mà vàng là tài sản có nguyên liệu do thị trường quốc tế quyết định nên NHNN nên giữ lấy quyền xuất nhập khẩu vàng. Còn việc chế biến gia công nên trao lại cho doanh nghiệp hoặc TCTD có điều kiện. “Như vậy chúng ta sẽ chứng kiến sự điều tiết của thị trường vàng theo quy luật cung cầu và giá cả chắc chắn sẽ không có sự chênh lệch như thời gian vừa qua, dĩ nhiên đó là một cách nghĩ góc nhìn riêng của tôi. Dần dần người dân sẽ rời xa vàng vật chất”, TS. Phước nói.

Ngoài đề xuất sớm xem xét sửa bỏ yếu tố độc quyền, các chuyên gia cho rằng cần phân vai nhiệm vụ chức năng cụ thể nhất là phối kết hợp giữa cơ quan bộ ngành cùng điều tiết quản lý thị trường vàng tốt hơn. Chẳng hạn có thể sử dụng công cụ thuế. PGS.TS Nguyễn Thị Mùi đề xuất NHNN cần sớm kiến nghị Bộ Tài chính xây dựng các chính sách thuế đối với vàng. Việc áp dụng các chính sách thuế đối với thị trường vàng trong nước sẽ góp phần giảm bớt nhu cầu vàng của một số bộ phận nhà đầu tư và thị trường, đặc biệt đối với những đối tượng mua vàng với mục đích đầu cơ, tích trữ, thao túng giá vàng. Giải pháp trên có thể ảnh hưởng tâm lý của người tiêu dùng, khiến họ chuyển sang các kênh đầu tư khác, từ đó giúp kiểm soát giá vàng. Bên cạnh đó việc áp dụng thuế sẽ đảm bảo công bằng trong hoạt động kinh doanh vàng và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh. Hiện nay các lĩnh vực chứng khoán, bất động sản…. cũng đang áp dụng thuế thu nhập cá nhân, do đó mua bán vàng cũng nên áp dụng chính sách thuế phù hợp.

Chung quan điểm, GS. TS Hoàng Văn Cường cho rằng, giữa việc nhập khẩu vàng vào làm vàng nguyên liệu cho việc chế biến trang sức và nhập khẩu vào làm vàng miếng trao đổi thì hai mục tiêu này khác nhau nhưng dù thế nào thì cũng phải thu thuế.

Còn TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, công cụ hữu hiệu nhất là thuế, nếu không khuyến khích thì thuế cao, còn không thì giảm xuống. Việc chống buôn lậu đôi khi dùng các biện pháp hành chính không hiệu quả bằng thuế.

TS. Trương Văn Phước cũng cho rằng, thuế là một công cụ điều tiết của bất cứ Nhà nước nào. Bất động sản hay vàng hay bất kỳ nguồn thu nào khác. Dĩ nhiên cũng có nhiều quan điểm rằng trong bối cảnh người dân đổ xô đi mua vàng, đầu cơ, tích trữ như thế. Đến một lúc nào đó, tôi nghĩ rằng Nhà nước cũng có thể sử dụng thuế để điều tiết, không chỉ là điều tiết thu nhập mà còn điều tiết hành vi của người tiêu dùng.

Quang cảnh buổi làm việc

Người dân hết sức thận trọng trước biến động thị trường vàng

Với góc nhìn của biến động thị trường, TS.Trương Văn Phước cho rằng, lúc này người dân cần hết sức thận trọng vì chỉ một động thái NHTW Trung Quốc ngưng mua vàng cho dự trữ của họ thì giá vàng mỗi đêm giảm xuống từ 80 đến 100 USD… Dĩ nhiên tài sản là quyền của công dân, pháp luật không cấm mua bán nhưng nên thận trọng. Chỉ nên mua ít, nếu mua nhiều mà giá xuống nhiều thì chúng ta phải gánh những khoản lỗ do chính công sức chúng ta tạo ra”, TS.Trương Văn Phước khuyến nghị.

Đồng tình với quan điểm trên PGS.TS Nguyễn Thị Mùi nhấn mạnh, chỉ khi đầu tư mua vàng mà giá vàng tăng lên lúc ấy mới kiếm lời, nếu giá vàng giữ nguyên hoặc giảm đi thì nó chỉ có khía cạnh là mình giữ được 1 chỉ vàng sau 5 năm 10 năm vẫn là 1 chỉ vàng. Do đó TS Mùi khuyên người dân phải rất cân nhắc trong bối cảnh hiện nay, có rất nhiều kênh đầu tư có thể kiếm lời cho những người dân tiền ít. Chẳng hạn như với những người không dư giả về kinh tế gửi tiền tiết kiệm là kênh phù hợp.

Các chuyên gia nhấn mạnh việc cung ứng vàng lên thị trường là NHNN trong một nỗ lực của Chính phủ là kéo giá vàng xuống. Bên cạnh vàng, Chính phủ hay NHNN còn phải cân đối với bao nhiêu mặt hàng khác rất thiết yếu cho đời sống của người dân. Nếu một hôm không cầm 1 thỏi vàng thì chắc chắn chúng ta vẫn sống, nhưng nếu một hôm chúng ta không có xăng dầu, không có phân bón, gạo, nhu yếu phẩm thì sẽ thế nào… Cho nên cũng cần phải thông cảm rằng, việc NHNN cung ứng một lượng vàng để đáp ứng cho người dân như vậy là tốt”, TS Trương Văn Phước nhấn mạnh.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng cho biết, NHNN đánh giá vàng sức hấp dẫn còn rất lớn; nhu cầu dự trữ vàng trong dân lớn. Do đó, cần nghiên cứu khai thác nguồn lực vàng vào sản xuất kinh doanh. Mặt khác, tình trạng đôla hóa, vàng hóa vẫn tồn tại trong nền kinh tế, việc xử lý cần thời gian.

Phó Thống đốc cho hay, NHNN sẽ tiếp tục nghiên cứu Nghị định 24, mục tiêu chống vàng hóa nền kinh tế, không để vàng hóa tác động đến điều hành chính sách tiền tệ, đến tỷ giá, ngoại hối, cán cân thanh toán; không để giá vàng chênh lệch cao so với giá thế giới; không để vàng ảnh hưởng đến chính sách kinh tế, không tác động tâm lý xã hội; nghiên cứu từng bước đưa nguồn lực vàng trong dân vào sản xuất - kinh doanh.

Phó Thống đốc nhấn mạnh, việc can thiệp của NHNN vừa qua là có cơ sở pháp lý (Nghị định 50/2014 về quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước; Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng; Nghị định 16/2017 về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của NHNN; Thông tư 06/2013 hướng dẫn hoạt động mua,bán vàng miếng trên thị trường trong nước của NHNN; Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 01/2014/TT-NHNN ngày 10/12/2014 của Thống đốc NHNN hướng dẫn việc tổ chức thực hiện hoạt động quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước...).

Kết luận buổi họp, Thống đốc cảm ơn các ý kiến đóng góp của chuyên gia. NHNN sẽ tổng hợp lại, tham mưu Chính phủ về việc sửa đổi Nghị định 24, cân nhắc điều chỉnh cần thiết phương pháp trong thời gian tới trong khi chờ sửa Nghị định 24.

Thống đốc nhấn mạnh, mục tiêu xuyên suốt của NHNN là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, để người dân chuyển vàng vào sản xuất - kinh doanh.