Tổng quan

Lãi suất huy động giảm rõ rệt, tạo tiền đề cho các tổ chức tín dụng giảm lãi suất tín dụng để hỗ trợ nền kinh tế. Hơn nữa, thị trường kỳ vọng NHNN tiếp tục giảm lãi suất điều hành trong thời gian tới.

Từ đầu quý 2/2023, lãi suất huy động trên thị trường đã giảm rõ rệt, ban đầu là nhóm ngân hàng thương mại cổ phần và gần đây, nhóm ngân hàng thương mại nhà nước cũng giảm từ 0,2-0,3%/năm cho nhiều kỳ hạn. Hiện tại, mức lãi suất trên 9%/năm tại các ngân hàng đã không còn nữa; với kỳ hạn 12 tháng, lãi suất trên thị trường phổ biến ở mức 7%-8,5%/năm.

Ở nhóm ngân hàng thương mại nhà nước, Vietcombank giảm lãi suất huy động kỳ hạn 1-2 tháng còn 4,6%/năm, 3 tháng còn 5,1%/năm, 6-9 tháng còn 5,8%/năm. Lãi suất từ 12 tháng trở lên được duy trì ở 7,2%/năm. Đối với hình thức gửi tiết kiệm trực tuyến, lãi suất kỳ hạn 12 tháng giảm 0,2%, xuống 7,2%/năm. Các kỳ hạn còn lại được giữ nguyên.

Tương tự, Agribank giảm lãi suất tiết kiệm kỳ hạn trên 12 tháng từ 7,2%/năm xuống còn 7%/năm. Lãi suất các kỳ hạn 1-2 tháng tại Agribank hiện là 4,6%/năm và 3-5 tháng là 5,1%/năm.

Tại VietinBank, lãi suất kỳ hạn từ 1 đến dưới 3 tháng giảm từ 4,9%/năm xuống 4,6%/năm; từ 2 đến dưới 6 tháng giảm từ 5,4%/năm xuống 5,1%/năm, ... Mức lãi suất 8,2%/năm khi gửi online với kỳ hạn 12 tháng cũng đã biến mất.

Ở nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, hàng loạt ngân hàng cũng nhập "cuộc đua" giảm lãi suất huy động. Biểu lãi suất niêm yết mới nhất của VPBank cho các kỳ hạn trên 12 tháng đã giảm 0,2%/năm. Trong đó, lãi suất cao nhất áp dụng cho kỳ hạn 12-13 tháng chỉ còn 8%/năm, kỳ hạn từ 15-36 tháng giảm về 7,2%/năm.

TPBank cũng giảm đến 0,2%/năm lãi suất huy động tại các kỳ hạn từ 6 tháng trở lên. Mức lãi suất huy động cao nhất được ngân hàng này áp dụng là 7,8%/năm dành cho khách gửi tiền online kỳ hạn 12 tháng. Trước đó, một loạt ngân hàng khác cũng đã điều chỉnh giảm lãi suất huy động như HDBank, Techcombank, OCB, CBBank, NamABank, KienlongBank, MSB, …

Cuộc đua lãi suất huy động cao thực tế đã chững lại từ cuối quý I năm nay, sau các động thái hạ lãi suất điều hành trong tháng 3, đầu tháng 4 vừa qua của NHNN. Ngoài ra, việc các ngân hàng giảm mạnh lãi suất huy động phần nào cho thấy thị trường đang dư thừa thanh khoản. Từ cuối 2022 đến khoảng quý I/2023, các ngân hàng huy động vốn nhiều, nhưng không cho vay ra được tương ứng.

Tại cuộc họp tổng kết hoạt động của hệ thống tổ chức tín dụng tháng 4/2023, NHNN cho biết, tín dụng tăng thấp do nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn; tăng trưởng tín dụng toàn nền kinh tế đến ngày 20/4 mới đạt 2,57%, khoảng gần 1/3 so với mức tăng 6,42% cùng kỳ năm 2022.

Các chuyên gia nhận định, các động thái giảm lãi suất điều hành nói trên của NHNN (giảm từ 0,5% - 1%/năm) là bước đi cần thiết để các tổ chức tín dụng tiếp tục giảm lãi suất huy động, qua đó giảm lãi suất cho vay, tăng khả năng tiếp cận vốn, tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp theo chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Tuy nhiên, trên cơ sở thực tế là lạm phát đang giảm, thanh khoản trên thị trường dồi dào, tỷ giá tương đối ổn định, mặt bằng lãi suất được dự báo có thể giảm thêm trong nửa cuối năm nay. Hầu hết các nhà phân tích thị trường đều thống nhất, NHNN có thể cân nhắc giảm thêm các lãi suất điều hành như lãi suất tái cấp vốn, trần lãi suất huy động kỳ hạn từ 1 tới dưới 6 tháng thêm 50 điểm cơ bản trong nửa cuối năm 2023 và xác suất cao là ngay đầu quý III. Theo đó, lãi suất cho vay cầm cố trên thị trường mở - lãi suất đóng vai trò tham chiếu trên thị trường tiền tệ, cũng có khả năng giảm theo.

Củng cố cho nhận định này, mới đây, Thống đốc NHNN phát biểu tại Hội nghị Ngành ngân hàng góp phần tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh vùng Đông Nam bộ rằng, NHNN sẽ cân nhắc điều kiện, nếu được sẽ giảm tiếp lãi suất điều hành. NHNN cũng đã chỉ đạo các ngân hàng đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân, tiết kiệm chi phí để giảm thêm lãi suất cho vay trong thời gian tới.

Tuy nhiên, các chính sách như vậy bao giờ cũng có độ trễ, ít nhất là từ 3-6 tháng. Do đó, có thể thấy, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp sẽ có khả năng cải thiện từ nửa cuối năm 2023 hoặc từ quý IV/2023 trở đi.

Tin trong nước

Thị trường ngoại tệ trong tuần từ 15-19/5, tỷ giá trung tâm được NHNN điều chỉnh tăng khá mạnh ở hầu hết các phiên. Chốt ngày 19/05, tỷ giá trung tâm được niêm yết ở mức 23.680 VND/USD, tăng 40 đồng so với phiên cuối tuần trước đó.

NHNN tiếp tục niêm yết giá mua USD ở mức 23.450 VND/USD 3 phiên đầu tuần, phiên 18/5 điều chỉnh xuống 23.400 VND/USD. Trong khi, giá bán USD được niêm yết ở mức 24.814 VND/USD, thấp hơn 50 đồng so với trần tỷ giá.

Tỷ giá đô - đồng liên ngân hàng tiếp tục biến động nhẹ trong tuần qua. Chốt phiên cuối tuần 19/5, tỷ giá liên ngân hàng đóng cửa tại 23.464 VND/USD, tiếp tục tăng nhẹ 06 đồng so với phiên cuối tuần trước đó.

Tỷ giá đô - đồng trên thị trường tự do giao dịch tăng - giảm nhẹ đan xen trong tuần qua. Chốt phiên 19/5, tỷ giá tự do giảm 5 đồng ở chiều mua vào và 15 đồng ở chiều bán ra so với phiên cuối tuần trước đó, giao dịch tại 23.410 VND/USD và 23.450 VND/USD.

Thị trường tiền tệ liên ngân hàng tuần từ 15-19/5, lãi suất VND liên ngân hàng biến động theo xu hướng giảm ở tất cả các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống qua hầu hết các phiên. Chốt ngày 19/5, lãi suất VND liên ngân hàng giao dịch quanh mức: qua đêm 4,44% (-0,47 điểm phần trăm so với phiên cuối tuần trước đó); 1 tuần 4,57% (-0,39 điểm phần trăm); 2 tuần 4,71% (-0,33 điểm phần trăm); 1 tháng 4,91% (-0,32 điểm phần trăm).

Lãi suất USD liên ngân hàng tăng - giảm nhẹ qua các phiên. Phiên cuối tuần 19/5, lãi suất USD liên ngân hàng đóng cửa ở mức: qua đêm 4,85% (-0,01 điểm phần trăm); 1 tuần 4,92% (+0,01 điểm phần trăm); 2 tuần 5,0% (-0,01 điểm phần trăm) và 1 tháng 5,18% (+0,04 điểm phần trăm).

Thị trường mở tuần từ 15-19/5, trên kênh cầm cố, NHNN chào thầu ở 2 kỳ hạn 7 ngày và 28 ngày, mỗi kỳ hạn 50.000 tỷ đồng đều với lãi suất 5,0%; không có khối lượng trúng thầu ở cả 2 kỳ hạn; có 7.103,55 tỷ đồng đáo hạn.

NHNN không chào thầu tín phiếu NHNN, có 20.000 tỷ đồng tín phiếu đáo hạn trong tuần qua.

Như vậy, NHNN bơm ròng 12.896,45 tỷ đồng ra thị trường thông qua nghiệp vụ thị trường mở.

Khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố hiện tại giảm xuống mức 1.687,71 tỷ đồng, tín phiếu NHNN giảm xuống mức 90.699,8 tỷ đồng.

Thị trường trái phiếu ngày 17/5, kho bạc nhà nước huy động 5.750 tỷ đồng trái phiếu chính phủ, khối lượng trúng thầu là 4.750 tỷ, đạt 83%. Trong đó, trái phiếu kỳ hạn 5 năm và 10 năm đều huy động được toàn bộ lượng chào thầu, lần lượt ở mức 2.250 tỷ và 1.500 tỷ đồng; kỳ hạn 15 năm huy động được 1.000/2.000 tỷ đồng. Lãi suất trúng thầu các kỳ hạn tại 5 năm 2,45% (-0,04 điểm phần trăm so với lần trúng thầu trước); 10 năm 2,95% (-0,05 điểm phần trăm); và 15 năm 3,05% (-0,05 điểm phần trăm).

Tuần vừa qua từ 8-12/5 không có trái phiếu chính phủ đáo hạn.

Về kế hoạch đấu thầu, trong tuần này, ngày 24/5, kho bạc nhà nước dự định gọi thầu 5.000 tỷ đồng trái phiếu chính phủ, trong đó, kỳ hạn 5 năm, 10 năm và 15 năm cùng gọi 1.500 tỷ và kỳ hạn 20 năm gọi 500 tỷ đồng.

Giá trị giao dịch Outright và Repos trên thị trường thứ cấp tuần qua đạt trung bình 7.003 tỷ đồng/phiên, tăng so với mức 6.108 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Trong tuần qua, lợi suất trái phiếu chính phủ giảm ở tất cả các kỳ hạn.

Chốt phiên 19/5, lợi suất trái phiếu chính phủ giao dịch quanh 1 năm 2,46% (-0,2 điểm phần trăm); 2 năm 2,46% (-0,25 điểm phần trăm); 3 năm 2,47% (-0,28 điểm phần trăm); 5 năm 2,43% (-0,28điểm phần trăm); 7 năm 2,7% (-0,23 điểm phần trăm); 10 năm 3,01% (-0,28 điểm phần trăm); 15 năm 3,12% (-0,3 điểm phần trăm); 30 năm 3,61% (-0,25 điểm phần trăm).

Thị trường chứng khoán tuần từ 15-19/5 không xác định rõ xu hướng, biến động tăng - giảm đan xen. Chốt ngày 19/5, VN-Index đứng ở mức 1.067,07, nhích nhẹ 0,17 điểm (+0,02%) so với cuối tuần trước đó; HNX-Index mất 1,19 điểm (-0,55%) về mức 213,91 điểm; UPCom-Index tăng 1,03 điểm (+1,29%) đạt 81,08 điểm.

Thanh khoản thị trường tiếp tục tăng với giá trị giao dịch trung bình đạt khoảng 14.200 tỷ đồng/phiên so với mức 12.400 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Khối ngoại bán ròng hơn 114 tỷ đồng trên cả 3 sàn trong tuần qua.

Tin quốc tế

Chủ tịch Fed Jerome Powell có phát biểu quan trọng về chính sách tiền tệ. Trong bài phát biểu về chính sách tiền tệ tại Washington ngày 19/5, ông Powell cho biết các công cụ ổn định tài chính đã giúp làm dịu các áp lực trong lĩnh vực ngân hàng. Tuy nhiên, các vấn đề đã xuất hiện vẫn khiến cho điều kiện tín dụng bị thắt chặt và có khả năng ảnh hưởng đến kinh tế, việc làm và lạm phát.

Do đó, ông Powell nhận định lãi suất chính sách có thể không cần phải tăng nhiều như dự kiến để đạt được mục tiêu. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều sự thiếu chắc chắn về kết luận này. Hiện tại, lạm phát vẫn quá cao và Fed vẫn quyết tâm ưu tiên đạt được lạm phát mục tiêu. Sau bài phát biểu trên, công cụ dự báo của CME cho thấy có 83% khả năng Fed sẽ không thay đổi lãi suất chính sách ở mức 5,0% - 5,25% và 17% khả năng tăng nhẹ 25 điểm cơ bản, thay đổi tương đối nhiều so với tỷ lệ 65% - 35% như trước cuộc họp.

Liên quan đến kinh tế Mỹ, doanh số bán lẻ toàn phần và doanh số bán lẻ lõi tại nước này cùng tăng 0,4% so với tháng trước trong tháng Tư sau khi lần lượt giảm 0,7% và 0,5% ở tháng trước đó, cùng thấp hơn so với dự báo lần lượt tăng 0,8% và 0,5%. So với cùng kỳ năm 2022, doanh số bán lẻ toàn phần trong tháng vừa qua tăng 1,6% so với cùng kỳ, thấp hơn mức tăng 2,4% của tháng Ba.

Tiếp theo, ở thị trường lao động, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu tại Mỹ tuần kết thúc ngày 13/05 ở mức 242 nghìn đơn, giảm từ 264 nghìn đơn của tuần trước đó và thấp hơn mức 253 nghìn đơn theo dự báo.

Cuối cùng, doanh số bán nhà cũ tại Mỹ trong tháng Tư ghi nhận ở mức 4,28 triệu căn, thấp hơn mức 4,43 triệu căn của tháng Hai và gần khớp với dự báo ở mức 4,30 triệu căn. So với cùng kỳ năm 2022, doanh số bán nhà cũ đã giảm rất mạnh 23,2%, đồng thời giá nhà cũ giảm nhẹ 1,7% so với cùng kỳ năm trước xuống còn khoảng 388 nghìn USD/căn.

Ủy ban Liên minh châu Âu EC dự báo triển vọng kinh tế 2023, bên cạnh đó khu vực này cũng ghi nhận các chỉ báo kinh tế đáng chú ý. Trong cuộc họp ngày 15/5, EC dự báo khu vực Eurozone sẽ tăng trưởng 1,1% trong năm 2023 và tăng 1,6% trong năm 2024, cùng cải thiện so với mức 0,9% và 1,5% đưa ra hồi cuối năm 2022.

Bên cạnh đó, cơ quan này cũng dự báo lạm phát tại Eurozone ở mức 5,8% trong năm nay, cao hơn so với mức 5,6% theo dự báo cũ, sẽ tiếp tục hạ nhiệt xuống còn 2,8% trong năm 2024.

Liên quan đến chỉ báo kinh tế, GDP Eurozone tăng nhẹ 0,1% so với quý trước trong quý đầu năm, bằng với mức tăng của quý trước đó và khớp với kỳ vọng. Về lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng CPI toàn phần và CPI lõi tại Eurozone chính thức tăng 7,0% và 5,6% so với cùng kỳ trong tháng Tư, không có sự điều chỉnh so với thống kê sơ bộ.

Tiếp theo, sản lượng công nghiệp tại Eurozone giảm mạnh 4,1% so với tháng trước trong tháng Ba sau khi tăng 1,5% ở tháng trước đó, sâu hơn mức giảm 2,5% theo dự báo. Cuối cùng, niềm tin kinh tế tại Eurozone do ZEW khảo sát được ở mức -9,4 điểm trong tháng Năm, giảm mạnh từ mức 6,4 điểm của tháng trước đó, đồng thời xuống sâu hơn nhiều so với mức -1,0 điểm theo dự báo.