Ngày 26/12/2022, Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) và Tạp chí Công Thương phối hợp tổ chức “Hội nghị tổng kết 3 năm thực thi Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) với chủ đề Tận dụng ưu thế của người đi đầu”.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên cho biết, thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành đã chủ động, tích cực triển khai nhiều biện pháp bao gồm: Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để thực thi Hiệp định CPTPP; Tăng cường phổ biến, tuyên truyền với nhiều hình thức đa dạng, phong phú; Tích cực trao đổi với các nước thành viên CPTPP để kịp thời xử lý những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực thi.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng chủ động phối hợp với các bộ, ngành và với các nước thành viên trong trao đổi về việc mở rộng Hiệp định CPTPP khi thời gian gần đây một số nền kinh tế đã chính thức nộp đơn xin gia nhập, bao gồm: Vương quốc Anh, Trung Quốc, Đài Loan, Ecuador, Costa Rica và Uruguay.

Trong những năm qua, các bộ, ngành đã tập trung xây dựng các chương trình hỗ trợ, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp tập trung vào các biện pháp như khuyến khích, định hướng các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài kết nối với doanh nghiệp nội địa để hình thành và phát triển chuỗi cung ứng.

Đồng thời, xây dựng và thực thi kế hoạch phát triển thương mại điện tử để hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến thương mại, đầu tư trực tuyến; tăng cường tổ chức rộng rãi các hoạt động hội chợ giới thiệu hàng Việt Nam; đẩy mạnh chương trình kết nối doanh nghiệp và ngân hàng để ưu tiên vốn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa; khuyến khích tham gia các chuỗi cung ứng sản phẩm an toàn...

Theo thống kê, sau 3 năm thực thi, các doanh nghiệp Việt Nam đã khai thác có hiệu quả cơ hội tại thị trường CPTPP và đạt được những kết quả tích cực. Cụ thể, năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các nước thành viên CPTPP đạt khoảng 45,7 tỷ USD, tăng 18,1% so với năm 2020.

Trong 10 tháng năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với các nước thành viên CTPPP đạt 88,1 tỷ USD, tăng khoảng 19,2% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu sang thị trường các nước thành viên CPTPP đạt 45,1 tỷ USD, tăng 22,1% so với cùng kỳ. Kim ngạch nhập khẩu từ các nước thành viên CPTPP đạt khoảng 43 tỷ USD, tăng khoảng 16,26% so với cùng kỳ.

Ông Bùi Tuấn Hoàn - Trưởng phòng châu Mỹ, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho biết, sau khi CPTPP chính thức có hiệu lực, đến nay xuất khẩu sang các nước thành viên khu vực châu Mỹ tăng mạnh mẽ. Bên cạnh đó, Hiệp định CPTPP còn mở ra cơ hội rất lớn cho doanh nghiệp Việt Nam.

Bên cạnh những cơ hội, doanh nghiệp Việt Nam đang phải đương đầu với khó khăn khi xuất khẩu sản phẩm vào thị trường các nước CPTPP do khoảng cách địa lý giữa hai thị trường xa xôi, dẫn đến chi phí vận tải tăng lên rất nhiều lần.

Qua 3 năm thực thi, mặc dù những số liệu nêu trên đã cho thấy những kết quả tích cực mà Hiệp định CPTPP mang lại. Tuy nhiên, ông Lương Hoàng Thái cho rằng vẫn còn một số điểm mà nếu chúng ta khắc phục được thì khả năng tận dụng Hiệp định CPTPP sẽ còn tốt hơn nữa.

Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng Việt Nam sang thị trường các nước đối tác CPTPP có tỷ lệ tận dụng là tích cực nhưng giá trị mặt hàng còn khiêm tốn, tỷ lệ thị phần tại các thị trường này chưa tương xứng với tiềm năng của Việt Nam. Cơ hội tận dụng ưu đãi từ Hiệp định chưa thực sự cân bằng giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI.

Còn nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam chưa giải quyết được những vướng mắc về quy tắc xuất xứ để được hưởng ưu đãi thuế của Hiệp định. Nhận thức về Hiệp định CPTPP của một bộ phận cán bộ, doanh nghiệp vẫn còn hạn chế, và còn chưa thực sự chủ động trong việc tìm hiểu và tận dụng cơ hội từ CPTPP.

Theo ông Lương Hoàng Thái, sang năm 2023, bối cảnh thế giới sẽ tiếp tục biến động, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung để giải quyết những khó khăn kể trên, để Hiệp định CPTPP tiếp tục là động lực cho tăng trưởng xuất khẩu, góp phần định vị thương hiệu sản phẩm Việt trên thị trường quốc tế.